BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Yatırım Merkezi ekonomisti Andriy Yarmak’a göre, bu sezon Doğu Avrupa’daki elma üreticileri ve AB’deki elma ihracatçıları, aynı pazarlar için birbirleriyle daha fazla rekabet edecekler.
İran, bir önceki sezonda Çin'e yaklaşan ihracat hacimleriyle ikinci en büyük küresel ihracatçıydı. İran, Rusya elma pazarında Moldova ve Sırbistan ile, Orta Doğu ve Asya pazarlarında da, Ukrayna ve AB ile rekabet ediyor.
Elma pazarında neredeyse İran kadar hızlı büyüyen Türkiye, sezonda yaklaşık 300.000 ton elma ihraç ediyor. Türkiye, Orta Doğu'da, AB ve Ukrayna ile Rusya'da da Moldova ve Sırbistan ile rekabet etmenin yanında, Hindistan pazarında da çok hızlı bir şekilde genişlemektedir.
Rusya pazarına elma tedarik edemeyen Ukrayna; Vietnam, Hindistan, Endonezya ve Mısır gibi önemli ve hızlı büyüyen elma pazarlarına da girebilecek rekabet koşullarına henüz sahip değil.
Rusya’nın Rekor düzeyde gerçekleşecek hasadı sonrasında, elma ithalatını 60-80.000 ton azaltacak olması, Moldova ve Sırbistan’ı elma ihracatında yeni pazarlar bulmaya yönlendirecek.
2021'deki gecikmeli hasata rağmen, Rusya elma pazarı şimdiye kadarki en düşük fiyat seviyelerinde ucuz elmalarla dolup taşıyor.
2020 sezonunda, nispeten düşük kalan elma hasatını satamayan Moldova’da bu sezon elma hasatı 150-180 bin ton artabilir. Bu artış böylesine küçük bir yerel pazara sahip ülkenin işini gerçekten zorlaştırabilir.
Ukrayna, Sırbistan ve Moldova, Rusya’nın dışında 180.000 ton elma satabilecekleri başka bir pazar bulmak zorunda. Bu ülkeler 2018/2019 sezonunda en fazla 67.000 ton elma ihracat etmişlerdi.
AB, İran ve Türkiye’nin 2018’den bu yana güçlendiği Orta Doğu ve Asya’da, kendine pazar bulmak için zorlu bir rekabete girecek ve daha fazla elma hasatı gerçekleştirecek.
İlgili Ürünler
Göstergeler Çin'in 2021'de; 2020'ye kıyasla daha fazla elma hasat ederek, küresel ihracatçı olmaya devam edeceğini gösteriyor. Rusya pazarına yeniden erişim sağlayamayan Çin’in, Asya’daki elma pazarları üzerindeki baskısı devam edecektir.
Göstergeler, 2020’de Avrupa’da keskin bir şekilde artan elma tüketiminin, tekrar düştüğünü gösteriyor.
Piyasalarda önemli bir rol oynayan elmalar, Avrupa’daki yeni nesil tüketiciler tarafından çok tercih edilen bir ürün olarak görülmüyor.
Güney Yarım küre ülkelerindeki 300 bin tona yaklaşan elma üretim artışlarından dolayı, bu ülkelerin Asya’ya daha çok elma ihracat etmesi bekleniyor.
Avrupa’da ki 2020/2021 sezonu elma stoklarındaki alışılmadık yüksek seviye, bu piyasa üzerindeki baskıyı arttırarak, gelecek sezonun süresini kısaltıyor.
Özellikle Doğu Avrupa'da geciken elma hasadı, çiftçilerin elmalarını satmak için en az iki hafta daha az zamanları olacağı ve bu da sezon süresinin kısalması anlamını taşımaktadır.
“Konteyner krizi” ve deniz navlun maliyetlerinde artışlar, Asya ve Orta Doğu'daki premium pazarları hedefleyen Doğu Avrupalı elma ihracatçıları için ciddi bir sorun haline gelerek fiyatlar üzerinde baskı yaratacaktır.
Elma suyu konsantresi; pazarını daha trend içeceklere kaptırdığı için, endüstriyel elma piyasalarında fiyat yükselmesi beklenmemektedir.
Küresel elma pazarı için tek olumlu haber, ABD'nin elma hasadını ve ihracatı azaltacağı, küresel elma pazarı için tek olumlu haber olarak gözükmektedir.