Yaz mevsiminin bitişiyle birlikte Hollanda ve Belçika’da sera ve tarlada gün ışığı ile yetişen domateslerin hasatında sona gelinmiştir. Tarımsal aydınlatma yapılan seralarda ise üretim halen devam etmekte olup, ithal edilen domateslerde bu ülkelere ulaşmaya başlamıştır.
İlkbaharda yaşanılan pandemi döneminin neden olduğu şok dalgası, bazı tüccarların aşırı stok yapmasına neden oldu. Hızla geçen bu panik havası sonrasında, tüccarlar ellerindeki bu ürünleri iyi fiyatlar düzeyinden satmak için mücadele etti.
Ağustos sonu Eylül başında fiyatlar biraz yükselse de, oluşan fiyatlar üretici ve tüccarları tatmin etmedi.
Ekim ayı itibariyle fiyatlar daha iyi seviyelere geldi.
Hollanda ve Belçika’daki ithalat sezonu geçtiğimiz haftalarda yavaş bir başlangıç yaptı. İspanya’da domates ekiminde yaşanılan azalma ise, ithalatta Fas ve Türkiye’yi cherry domates gibi ürünlerde dahada önemli bir oyuncu haline getirdi.
Almanya
Yapılan ucuz ithalatlardan dolayı fiyatlar üzerinde baskı oluşmuştur.
Son zamanlarda Hollanda ve Belçika’dan yapılan ithalatlarda bir azalma olmasına karşın; Türkiye, Fas ve İspanya’dan yapılan ithalatlar ile arz artmaktadır. Orta Avrupa’dan yapılan ithal domateslere göre daha ucuz olan bu ürünler, fiyatları düşürmüştür.
Üretim hali hazırda seralarda devam etmektedir. Almanya domates yetiştiriciliğine önemli yatırımlar yapmakta olup,son dönemlerde Led aydınlatmalı sera komplekslerinin sayısında artış gözlemlenmektedir.
İspanya
Fas'tan gelen ithal domateslerin sebep olduğu rekabet nedeniyle fiyatlar düşmektedir.
Domates yetiştiriciliğinde İspanya’nın önemli bir bölgesi olan Almeria’da; son yıllarda domates ekimlerine ayrılan alanlar azalmıştır. Domatesteki yüksek üretim maliyetleri, zararlıların artması ve düşük kar marjları Almeria’daki üreticileri, daha düşük üretim maliyetlerine sahip biber ve kabak gibi ürünlere yönelmesine neden olmuştur. Yaşanılan bu gelişmelerle birlikte, domates üretiminde %20 lik bir azalma beklenmektedir.
44. haftaya kadar domates fiyatları, diğer sebzelere göre yüksekti. 45. haftadan sonra fiyatlar yavaş yavaş düşmeye başladı. Bir kaç hafta içinde Fas’tan yapılmaya başlanılacak ithalat ile, rekabet artışı fiyatlarında düşmesine neden olacaktır.
İlgili Ürünler
Türkiye
Fiyat şu anda geçen yıla göre biraz daha yüksek.
Türkiye’den her yıl yaklaşık 550.000 ton domates ihraç edilmektedir. Domates üretiminde bu yıl Türkiye’de %20-30 arasında bir artış beklenmektedir. Geçen yıla göre fiyatlar %5-10 daha yüksek olmasına karşın, dövizdeki hareketlilik nedeniyle ihracat fiyatları geçen seneye göre yaklaşık %10 daha düşük.
Türkiye domates ihracat pazarını ikiye ayırabiliriz. Pazarın bir tarafında Almanya, Polonya, Baltık Devletleri, Beyaz Rusya, Rusya, İngiltere gibi fiyat ve kalite bakımından yüksek kalan ülkeler; diğer tarafta ise daha düşük fiyat ve kalite skalasında kalan Romanya, Irak, Çek Cumhuriyeti ve Ukrayna gibi ülkeler.
İtalya
Düşük verim nedeniyle talep arzı aşıyor.
İtalya’daki domateslerin yarısı Sicilya’dan geliyor. Korona virüs ve düşük verimler nedeniyle, İtalya’daki talep arzın üzerine çıkmıştır. Verimdeki bu düşüklük, hava koşulları ve Domates Kahverengi Rugose Meyve Virüsü (ToBRFV) gibi bir dizi hastalığın etkisinden kaynaklanmaktadır. Domates arzının azalmasına neden olan bu etmenlerin, bazı bölgelerde %40-50 nin üzerinden üretim azalmasına neden olduğu tahmin ediliyor.
Fransa
Domates fiyatları düşmektedir.
Ekim ayı yerli üretim ve satışlar açısından yeterli olmakla birlikte fiyatlar makul derecede iyiydi. Bu sebepten dolayı Ekim ayında ithal ürünlerle olan rekabet azdı. Fransa’da üretilen domateslerin yanı sıra piyasada Hollanda ve Polonya’da üretilen domatesleride bulmak mümkün. Yaz mevsiminin bitişi, insanların kış aylarında daha az domates yeme eğilimi ve Fransa’daki restarurantların kapalı olması nedeniyle domates tüketimi düşmüştür.