Tarımsal üretimde kullanılan elektrik, gübre ve kimyasal gibi girdilerin maliyetlerindeki yüksek fiyat artışları devam ediyor. Geçtiğimiz yıla göre gübre fiyatlarında meydana gelen %60-90 arasındaki fiyat artışları, Türkiye’deki üreticileri endişelendirmektedir.
2020/2021 Mayıs ayında ağaçların çiçeklenme döneminde yaşanılan aşırı sıcak hava koşulları nedeniyle, 2019/2020 yılında 1,7 milyon ton olan portakal üretiminin %23 azalarak, 1,3 milyon tona gerileyeceği tahmin ediliyor.
2020/21 sezonunda beklenen bu düşük rekolteye bağlı olarak, portakal ihracatının bir önceki sezona göre 510 azalarak 263 bin tona düşmesi beklenirken, mandalina üretiminin ise %14 artarak 1,6 milyon tona yükselmesi ön görülmektedir.
Türkiye 2020/21 sezonunda Rusya, Ukrayna ve Irak’a mandalina ihracatında iyi bir başlangıç yaptı. Nisan 2021 itibarıyla,Türkiye bu ülkelere geçen senenin aynı dönemine göre %8 oranında daha fazla ihracat yaparak; 890.595 ton mandalina satmıştır.
Tüketim
2020/21 sezonunda, düşük üretim beklentilerine bağlı olarak portakal tüketiminin 976.000 tona düşmesi bekleniyor. Düşük arz ve yüksek fiyatlar nedeniyle tüketim son üç yıldır sürekli olarak azalmaktadır. COVİD-19 nedeniyle 2020/21 kışında tüketim geçici olarak yükselse de, düşük arz ve yüksek fiyatlar nedeniyle tüketimin bir önceki yıla göre daha düşük olması bekleniyor. Ayrıca COVID-19 salgını döneminde restoran, kafe ve barlar kapalı olması, tüketimi olumsuz etkileyen diğer bir etmendir.
Ticaret
İlgili Ürünler
020/21 sezonunda, düşük rekolte beklentisine bağlı olarak, portakal ihracatının önceki sezona kıyasla %10 azalarak 263.000 tona düşeceği tahmin ediliyor. 2020/21 dönemi ilk altı ayında toplam portakal ihracatı, 2019/20’nin aynı dönemine kıyasla %24 düştü. Portakal ihracatında Türkiye’nin en büyük pazarı olan Rusya’ya, 2020/21 döneminde yapılan ihracat,2019/20’nin aynı dönemine göre sabit kaldı. Fakat Türkiye’nin portakal ihracatında en büyük ikinci pazarı olan Irak’a olan ihracat, 2019/20 sezonun aynı dönemine göre %45 azaldı.
2021 yılının başında Tarım ve Orman Bakanlığı ihraç edilen tüm portakallarda pestisit analizini zorunlu tuttu. Türk üreticilere göre, ithalatçı ülkelerin taleplerinden kaynaklanmayan bu zorunluluk, ihraç edilen portakalların miktarında büyük düşüş yarattı.
Ayrıca üreticiler alınan bu kararın, ihracat edilemeyen portakalların iç pazara arzı ile, düşük üretimden kaynaklı yüksek olan iç pazar portakal fiyatlarının düşürülmesi için alındığına inanıyor.
Yapılan bu uygulama ile iç pazarda kısa bir sürede olsa portakal fiyatları düştü ama bu süre içinde portakal ihraç pazarı zarar gördü.
7 Ocak 2021 tarihinde, Bakanlık, üretici ve ihracatçıların tepkisi üzerine bu uygulamayı kaldıracaklarını açıkladı ve 3 hafta sonra uygulama kaldırıldı.
Türkiye’nin ihracat geliri elde ettiği en önemli üçüncü narenciye ürünü olan portakal, 2019/20 sezonunda, bir önceki sezona göre %1,6 azalarak 293.062 ton oldu.
Daha fazlası ve detaylı bilgi için: Tup.pdf (windows.net)