hortiturkey
Baş Editör

Potasyum Gübre Nedir?

5 Dakikalık Okuma
9 Mayıs 2020 Cumartesi
Bitki Besleme
Potasyum gübre
Özet
Potas adıyla da anılan potasyum gübre, bitkinin meyve kalitesinden sorumludur.
0
Paylaş

Bu gübre çeşidi piyasada bazen potas adıyla da anılmaktadır. Burada kullanılan potas,  gübrenin içerik olarak potasyum bakımından zengin olduğunu belirtmektedir. Aslında potas kendi başına bir gübre olmayıp, azot, fosfor ve potasyum içeren gübrelerin ana bileşenidir.

Potasyum gübre meyve kalitesinden sorumludur. Potasyum gübre bitkinin yeşil aksamı ve sağlığı için mükemmel olup tüketimi ülkemizde yıllar içinde artış göstermektedir.

Ülkemizde yıllık yaklaşık 100 bin ton potasyumlu gübre kullanımı olup, yıllık 80 bin ton civarında üretim vardır ve dekar başına yaklaşık 2,8 kg kullanım bulunmaktadır.

Potasyum, bitkilerde enzim reaksiyonlarını aktive etme, proteinleri sentezleme, nişasta ve şeker oluşturma ve düzenleme gibi birçok temel işlevi tamamlamak için gereklidir. Klasik gübreler içinde yer alan potasyumlu gübreler, potasyum sülfat,  potasyum nitrat ve potasyum klorür olmak üzere 3 e ayrılır.

Potasyum gübre
Potasyum gübre

Potasyum Sülfat (K2SO4)

Beyaz kristal yapıda olan potasyum sülfat, suda çözünebilir ve bitkiler için mükemmel bir potasyum kaynağıdır.  Çok yağış alan bölge topraklarında ve kumlu topraklarda potasyum eksikliğine sıkça rastlanır. Bu tarz alanlara potasyum sülfat gübresi verilmelidir. Damla sulama ile rahatlıkla uygulanan potasyum sülfatın yapraktan verilmesi tavsiye edilmez.

Potasyum sülfat;

  • Mevsimsel koşullardan kaynaklı kuraklık, soğuk ve sıcağa karşı bitkinin dayanıklığını arttırır.
  • Bitkinin suyu ekonomik kullanmasını sağlar.
  • Hastalık ve zararlılara karşı bitkinin dayanıklılığını arttırır.
  • Meyve ağaçları ve sebzelerde, tomurcuk, çiçek oluşumu, meyve tutumu ve kalitesinde önemlidir.    
Potasyum sülfat gübre
Potasyum sülfat gübre

Potasyum Nitrat (KNO3)

Sodyum ve klor içermeyen bu gübre, yüksek oranda potasyum içerir ve tüm bitkilerde güvenli bir şekilde uygulanabilir.

Potasyum nitrat, bitkilere büyüme öncesinde veya büyüme mevsimi boyunca toprağa ve aynı zamanda bitkilere yapraktan uygulanabilir.

Potasyum nitrat damla sulama ile bitki köküne, serpme veya mibzerle toprağa, püskürtme yöntemiyle yapraktan uygulanabilir.

Potasyum nitrat;

  • Meyvelerin iri, dolgun ve sert olmasını sağlar
  • Üründe protein, şeker, aroma ve vitaminlerin artmasına etki eder.
  • Meyve dökümünü azaltır.
  • Çiçeklenmeyi arttırır.
  • Bağda üzüm kalitesi, pamukta koza adedi, narenciyede meyve miktar ve kalitesini, kavun ve karpuzda aroma, renk ve şeker oranını arttırır.     
Potasyum nitrat gübre
Potasyum nitrat gübre

Potasyum Klorür (KCI)

Bünyesinde en yüksek potasyum içeren gübredir. Başka bir deyişle;  potasyumun en çok olduğu gübredir. Suda çözülebilen bu gübrenin içeriğinde %50 den fazla potasyum bulunur. Fotosentez işlemini arttıran bu gübre aynı zamanda verim artışı sağlar. Tütün ve patates gibi klor sevmeyen bitkiler dışında tüm bitkilerde kullanılabilir. Tamamı taban gübresi olarak verilebilir.

Potasyum klorür
Potasyum klorür.

Potasyum Gübre Nerelerde Kullanılır?

Yapılacak olan toprak analizi sonuçlarına göre gübre kullanılması gerektiğini hatırlatmak isteriz.

Kullanım alanı geniş olan potasyumlu gübreler hemen hemen tüm bitkilerde uygulanabilmektedir.

Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz. Buğday, mısır, çeltik, ayçiçeği,patates, şeker pancarı, bağ, meyve ağaçları, sebzeler, bostan, yonca, tütün, zeytin, fındık, çay, antep fıstığı, narenciye, pamuk, susam, çiçek yetiştiriciliği gibi tarımsal faaliyetlerde kullanılabilmektedir.

Gübre uygulaması yapılmış tarlalar
Gübre uygulaması yapılmış tarlalar

Potasyum Gübre Ne İşe Yarar?

Potasyum bitki metabolizmasından sorumlu bir besin maddesi olup, azot ve fosforu destekler. Potasyum bitkilerin su tutmasında yardımcı olur; iç katyon ve anyon dengesini düzenler, protein sentezini sağlayarak bitkinin sağlıklı büyümesi için enerji verir.

Bitkilerin kök gelişimi içinde gerekli olan potasyum, özellikle genç bitkilerin kök gelişimleri için önemlidir. Bitkilerin güçlü bir kök sistemine sahip olması için potasyumla birlikte fosforda uygulanmalıdır.

Potasyum aynı zamanda bitkilerin hastalık ve zararlılara karşı direncini arttırır. Özellikle, potasyum hücre duvarlarını kalınlaştırır, stresi daha iyi tolere eder bitki sap ve köklerini güçlendirir.

İlgili Ürünler

Bitkilerde yaprak altında bulunan ve bitki terlemesini sağlayan stomaların açılıp kapanmasını sağlayarak kök hücrelerin suyu almasını düzenler.

Bitkilerin ürün kalitesi üzerinden doğrudan etkili olan potasyum, meyve iriliği, sertliği, aroma, renk ve dolgunluğu üzerinde de etkilidir.

İyi olgunlaşmış elmalar
İyi olgunlaşmış elmalar

Potasyum Gübre Ne Zaman Verilmeli?

Ülkemiz toprakları genel olarak  potasyum açısından yeterlidir. Elma, armut, ayva gibi yumuşak çekirdekli meyvelerin potasyum ihtiyacı fazladır. Bu bitki türlerinde potasyum uygulaması, hasat sonrası yada yaprak döküm döneminde olmalıdır.

Şeftali, vişne, kayısı, zeytin gibi sert çekirdeklilerde ise; çekirdek sertleşmeye başladıktan sonra bitkinin potasyum ihtiyacı artar. Bu dönemde bitkinin potasyum ihtiyacı karşılanırsa meyvenin eti oranı artar ve tane büyümesi sağlanır.

Sebzelerde ise potasyum; dikim öncesi, çiçeklenme ve meyve olgunlaşma başlama döneminde uygulanmalıdır.

Bunların haricinde kil bakımından zengin bir toprakta ekim öncesinde, kil bakımından düşük bir toprakta ise ekim sonrasında potasyum gübre verilebilir.

Bir gübreleme anı
Bir gübreleme anı

Potasyum Eksikliğinin Bitki Üzerindeki Etkileri

Potasyum toprakta hareketsiz olmasına karşın, bitkilerde eski dokudan yeni büyüyecek dokuya geçmek için  hareketlidir. Bu sebepten dolayı potasyum eksikliği öncelikle yaşlı dokudaki yapraklarda ortaya çıkar.

Potasyum eksikliği bitkilerde yaprak kenarlarında sararma (kloroz) ve ardından bitki dokusunun ölümü (nekroz) ile başlar ve sonrasında sararan bu yaprak uçları kahverengi olur.

Potasyum eksikliğiyle birlikte, bitkilerin yaprak altında bulunan stomaların açılıp kapanmasını sağlayan turgor basıncı düşer ve bitkide su stresinden kaynaklı gevşeme meydana gelir.

Potasyum eksikliğinde bitkinin kök yapısı ve büyümesi yavaşlar; kuraklığa, dona ve hastalıklara karşı dayanımları azalarak ürün kalitesinde düşme meydana gelir.

Potasyum eksikliğinin belirtileri
Potasyum eksikliğinin belirtileri

Potasyum Gübre Nasıl Uygulanır?

Potasyumlu gübreler, damla sulama ile bitki köküne, serpme yada mibzerle toprağa, püskürtme yöntemiyle de yapraktan uygulanabilir.

Meyve ağaçlarında ise, taç izdüşümüne gelecek şekilde toprağa karıştırılarak yada damla sulamayla verilebilir.

Bir gübreleme anı
Bir gübreleme anı

Potasyum Gübre Dekara Ne Kadar Atılır?

Gübre kullanım miktarına, yapılacak olan toprak analizi sonuçlarına göre karar vermenizi hatırlatmak isteriz.

Yapılacak olan toprak analizi sonrasında çıkacak olan sonuçlara göre, aşağıdaki tabloyu kullanarak kullanacağınız potasyum gübre miktarını hesaplayabilirsiniz.

  • Potasyum Nitrat için; toprak analizi sonucunda çıkan saf madde miktarı, 2,3 sayısıyla çarpılır.

          Örnek olarak, yapılan toprak analizi sonucu gerekli potasyum miktarı saf madde olarak 5 kg ise, kullanılacak potasyum nitrat gübre miktarı;

          5 x 2,3 = 11,5 kg / dekardır. Yani dekara 11,5 kg potasyum nitrat gübre atılmalıdır.

  • Potasyum Sülfat için; toprak analizi sonucunda çıkan saf madde miktarı, 2 sayısıyla çarpılır.

          Örnek olarak, yapılan toprak analizi sonucu gerekli potasyum miktarı saf madde olarak 5 kg ise, kullanılacak potasyum sülfat gübre miktarı; 5 x 2 = 10 kg /dekardır.

          Yani dekara 10 kg potasyum sülfat gübre atılmalıdır.

  • Potasyum Klorür için; toprak analizi sonucunda çıkan saf madde miktarı, 1,7 sayısıyla çarpılır.

          Örnek olarak, yapılan toprak analizi sonucu gerekli potasyum miktarı saf madde olarak 5 kg ise, kullanılacak potasyum klorür gübre miktarı;

          5 x 1,7 = 8,5 kg /dekardır. Yani dekara 8,5 kg potasyum klorür gübre atılmalıdır. 

Bir gübreleme anı
Bir gübreleme anı

       

Kaynaklar
Bu içerik için kaynak belirtilmemiş.