Domateste yapraklarda görünen küçük ve açık kahverengi lekeler, sonrasında tamamen kahverengiye döner ve bunu da ölen gövdeler üzerinde sarkık görünen yapraklarda kahverengileşme takip eder.
Damarlar dışında yaprakların bodurlaşması ve sararması virüsün bir göstergesi olup, bu gösterge ise çoğu zaman bitkinin besin eksikliği olarak yorumlanır.
Virüs yeşil meyvede, arka planda yeşil rengiyle değişen sarı ve kahverengi halkalar ile; kırmızı ve olgunlaşmış meyvelerde ise çarpıcı kahverengi halkalar olarak kendini gösterir.
Hayatta Kalma ve Yayılma
1919'da domates lekeli solgunluk virüsü ilk olarak Avustralya'da domateslerde tanımlandı. O zamandan beri hastalık dünyanın birçok bölgesine yayıldı. Domates lekeli solgunluk virüsünün (TSWV) bir bitkiden diğerine birincil hareketi, thriplerin beslenmesidir. Altı farklı thrips türü domates lekeli solgunluk virüsünü (TSWV) iletebilir.
Larvalar, enfekte doku ile 15 dakika veya daha uzun süre beslendiğinde, virüsü kapabilirler. Olgun larvalar toprağa düşer ve bitki tarafından beslenmeyen pupa haline gelir. Daha sonra pupalardan kanatlı yetişkinler çıkar. Hem larva hem de yetişkin thripler virüsü bulaştırabilmesine rağmen, thripler virüsü yalnızca larva aşamalarında aktarabilir. Yetişkin thripler virüsü tüm yaşamları boyunca taşıyabilir, ancak virüs yumurta aşamasına geçmez. Sonraki nesil, enfekte olmuş bitkilerle beslenerek virüsü alır.
Yönetim Yöntemleri
Bu hastalığın yönetiminde en etkili yöntem kombinasyondur. Direnç gelişimi ve seçim baskısını azaltmak için kimyasal kontrol; kültürel ve diğer yöntemlerle entegre edilmelidir.
Bu virüse direnç gösteren birkaç domates ve biber çeşidi ticari olarak mevcuttur. Bununla birlikte, domates lekeli solgunluk virüsünün (TSWV) direncini aşan direnç kırıcı izolatlarda tanımlanmıştır.
İlgili Ürünler
Virüs ile serada mücadelede entegre zararlı yönetimi yaklaşımı önemlidir. Bu yönetimle ilgili olarak tavsiye edilen 8 uygulamayı şöyle sıralayabiliriz:
- Havalandırma boşlukları perdelenerek thriplerin girişini engellemek.
- Thrips ve/veya virüsün seraya girmesini önlemek için temiz bitkiler dahil olmak üzere sanitasyon.
- Thrips vektörünün (Western Flower thrips) ve/veya Domates lekeli solgunluk virüsü (TSWV) ile enfekte olmuş bitkilerin varlığını tespit etmek için sık sık keşif ve yapışkan tuzak kullanımı.
- Bulunduğunda enfekte bitkilerin ayrılması.
- Thrips popülasyonlarını bastırmak ve zararlı seviyelere ulaşmalarını engellemek için düşük seviyelerde thrips tespit edildiğinde faydalı böceklerin salınması. Birkaç yırtıcı akar türü, olgunlaşmamış thripleri avlar.
- Yararlıları ortadan kaldırabilecek geniş spektrumlu böcek ilaçlarından kaçının.
- Mümkünse azadirachtin, Beauvaria bassiana, chlorfenapyr, yağlar (parafinik yağ) ve sabunlar (yağ asitlerinin potasyum tuzları) gibi yumuşak böcek öldürücüler kullanın.
- Spinosad (Entrust) / spinetoram (Radiant),en iyi thrips malzemelerinden bazılarıdır, ancak üreticilerin, direncin oluşmasını önlemek için diğer eylem modları arasında dikkatli olması ve dönüşümlü olarak hareket etmesi gerekir. Mevcut başka böcek öldürücüler olabilir. Bununla birlikte, açık alan kullanımı için etiketlenmiş birçok ürün serada kullanım için onaylanmayabileceğinden, yetiştiricilerin etiketleri okuması gerekir.
Domates lekeli solgunluk virüsü (TSWV), erken yanıklık, gri küf veya diğer mantar hastalıkları ile karıştırılabilmektedir. Ancak, TSWV'nin neden olduğu lezyonlar domates yapraklarının alt tarafında belirgin değilken, mantar patojen lezyonları yaprakların her iki tarafında kolaylıkla gözlenir.
Kaynaklar
Bu içerik içink kaynak belirtilmemiş