Merhaba, uzun bir süredir ülkemizde ki tarım ve çiftçilerimizin ekonomik durumu üzerine yüzlerce model ve çözüm yolları üzerine tartışılmaktadır. Tarım işletmelerinin finansmanında kısa ve öz birkaç önemli noktaya dikkat çekmek istiyorum.
Önümüzdeki 5 yıl tarımı finanse eden kuruluşlar için kredilendirme aşamasında bilinmesi gereken ve üzerinde durulması gereken nokta; hacimsel büyümekten çok tarım sektörünü iyi tanımak, ülkemizde işletmelerin yapısını iyi anlamaktan geçiyor. Doğru modeller, doğru yatırımlar ve kredilendirme işletmeleri, işletmelerin büyümesine de olumlu katkılar sağlayacaktır.
Örneğin, tarım işletmelerinde verimli bir üretim için toplam sermayenin %25’ini toprak, %25’ini bina, %25’ini hayvan, %10’unu alet-makine, %10’unu hammadde, %5’ini de nakit sermayenin oluşturması istenmektedir. Ülkemizde bitkisel üretim yapan işletmelere bakıldığında, toprak sermayesi, toplam sermayede yaklaşık %50 bir pay sahibidir.
Türkiye tarım işletmelerinde sermaye yetersizliği önemli bir sorundur. Bundan dolayı tarımda verimlilik düzeyi düşüktür. Doğal kaynaklardan etkin bir şekilde faydalanmak, tarımsal yapıdaki bozuklukları gidermek, teknolojik yenilikleri takip edebilmek ve üretim miktarı ile verimliliği artırabilmek için tarımda sermayeye ihtiyaç vardır. Bu nedenle tarım sektörünün geliştirilebilmesi için sektörde sermaye miktarı artırılmalıdır. Üretimdeki verimliliği artırmak için tarım sektörünün finansman durumunun iyileştirilmesi gerekmektedir.
Burada öncelikle bilinmesi ve irdelenmesi gereken, Tarım İşletmelerinde Finansman İhtiyacı Doğuran Sebepler Nelerdir?
Finansman desteği sağlayacak kurum veya kuruluşların işletmede asıl tespit etmesi gereken durum bu sorunun cevabıdır. Ülkemizde tarım işletmelerinde finansman ihtiyacının doğuran sebepleri özetleyecek olursak aşağıda belirtilen unsurların bir veya birkaçı sorumuzun cevabı olacaktır.
İlgili Ürünler
- Tarımsal Üretimin Doğa Koşullarına Bağlı Olması,
- Gelir Seviyesi Düşük, Tasarruf Olanağı Kısıtlı, Küçük ve Organize Olmamış Tarımsal İşletme Yapısı,
- Tarımsal İşletmelerin Zayıf Sermaye Yapısına Sahip Olmaları ve Üretim Faktörleri İçinde Toprağın Fazla Oranda Yer Alması,
- Tarımsal Ürün Fiyatlarında Yaşanan Belirsizlikler,
- İşletmelerin Miras Yoluyla İntikalinde Yaşanan Sorunlar,
- Yeni Teknoloji Maliyetleri,
- Piyasa İçin Üretim Arzusu,
- Hastalıkların Neden Olduğu Zararlar.
Bu aşamanın belirlenmesinden sonra işletmenin kredilendirme süreci başlar, burada finansmanı sağlayacak kurum ve kuruluşların kredilendirme sürecinde izlemesi gereken temel ilkeler bulunmaktadır. Bunlar;
- Kredi verilecek sektörün detaylı analizinin yapılması ve belirsizlik ortamının minimum düzeye indirilmesi,
- Kredi verilecek işletmenin ödeme alışkanlıklarının araştırılması,
- Açılacak kredinin tahsis amacına uygun kullanımının sağlanması ve denetlenmesi, (özellikle ülkemizde teşvikli verilen kredilerin ilgili kurumlarca takip edilmemesi)
- Tahsis edilecek kredi ile işletme iş akışının uyumlu olması. Yani, kredilerin ödenme vadelerinde işletmenin faaliyet döngüsü üzerinde mali baskı oluşturulmaması,
- Tahsis edilen kredinin, işletmenin öz sermayesi veya başka bir kredi kaynağıyla kapatılmayarak, kredinin yarattığı katma değerle geri dönüşümün sağlanması.