Armut Karalekesi

Etmenin tanımı, yaşayışı ve hastalık belirtileri

Armutta karalekeye Venturia pirina Aderh. fungal etmeni neden olmaktadır.

Hastalık dönemleri ve etmenin yapısı genel olarak Elma karalekesi hastalığına benzemektedir. Fungusun konidioforları kahverengi, bölmeli ve şekilsizdir. Konidiosporlar koyu kahverengi, yumurtamsı, bölmeli veya bölmesiz olabilir. Peritesyumlar genellikle yaprağın alt yüzeyinde oluşur ve küçük siyah noktacıklar halindedir. Askuslarda 8 askospor bulunur ve bu sporlar bir bölmeyle eşit olmayan iki hücreye ayrılmıştır.

İlkbahardaki primer enfeksiyonlara, sürgün ve dallarda oluşan püstüllerden dağılan konidiosporlar ve yere dökülmüş hastalıklı yapraklarda olgunlaşmış peritesyumlardan çıkan askosporlar neden olmaktadır.

Doğada askospor uçuş periyodu 10-11 haftadır. Sekonder enfeksiyonlar ise vejetasyon dönemi içerisinde hastalanmış sürgün, yaprak ve meyve üzerinde oluşan konidiosporlar ile gerçekleşir.

Hastalığın belirtileri yaprak, meyve ve sürgünlerde görülmektedir. Yaprakta lekeler daha çok alt yüzeyde görülür. Renkleri zeytin yeşili veya koyu kahverengi, kadifemsi görünüştedir (Şekil 101). Lekeler zamanla birleşerek yaprağın yırtılmasına ve delinmesine neden olur. Yaprağın hastalıklı kısmında gelişme durur. Ancak, sağlam kısımlar gelişimini normal olarak sürdürdüğünden, yapraklarda deformasyon oluşur.

Genç meyveler üzerinde kadifemsi görünüşte, isli ve siyahımsı kahverengi lekeler oluşur. Şiddetli enfeksiyonlarda meyvenin tüm yüzeyi lekelerle kaplanabilir, böyle meyveler gelişemez ve erken dökülürler. Büyümeye devam eden meyvelerde ise deformasyonlar ve çatlamalar görülür (Şekil 102).

Sürgün ve dallarda ise ilkbaharda sivilceye benzer püstüller oluşur. Bunların açılmasıyla konidiospor yatakları açığa çıkar. Birleşen püstüller sıracaları oluşturur, şiddetli enfeksiyonlarda sürgün kurumaları görülür.

V. pirina armut ağaçlarının önemli hastalıklarından birisidir. Ekolojik koşulların uygun olduğu ve mücadelenin tam yapılmadığı koşullarda, ürünün tamamı zarar görebilmektedir. Yaprakta oluşturduğu zarar sonucu fotosentez alanı azalır ve ağaçlar yıldan yıla zayıflar. Meyvelerde meydana gelen lekeler pazar değerinin düşmesine ve verim kaybına neden olur.

Hastalık yurdumuzda armut yetiştirilen tüm bölgelerde görülmektedir.

Bu hastalığın tek konukçusu armuttur.

Armut Karalekesi Mücadelesi

Kültürel Önlemler

• Primer enfeksiyon kaynakları olan dökülmüş yapraklar sonbaharda toplanıp yakılmalı veya gömülmelidir.
• Sıracalı dallar budanarak bahçeden uzaklaştırılmalıdır.
• Hastalığa karşı dayanıklı çeşit kullanılmalıdır.

Kimyasal Mücadele

İlaçlama zamanı

1. ilaçlama: Çiçek gözleri kabardığında (Dal sıracası bulunan yerlerde ise 3-5 gün önce yapılır),
2. ilaçlama: Beyaz rozet döneminde,
3. ilaçlama: Çiçek taç yaprakları %70-80 dökülünce,
4. ve diğer ilaçlamalar: Hastalık için uygun koşullar devam ettiği sürece kullanılan ilacın etki süresi ve son ilaçlama ile hasat arasındaki süre dikkate alınarak ilaçlamalara devam edilir.

Armut Karalekesi İçin Kullanılabilecek İlaçlar

Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları aşağıda verilmiştir.

Etkili madde adı ve oranı (%)	Formülasyon tipi	Doz (100 litre suya)	Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün)	Etki mekanizması*
Güvenli olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri
%70 Thiophanate methyl	WP	60 g	14	1
%25 Tebuconazole	WP	25 g	14	3
%70 Propineb	WP	250 g	7	M3
%50 Cyprodinil	WG	40 g	28	9
%80 Thiram	WP	150 g	14	M3
%80 Maneb	WP	300 g	21	M3
%75 Chlorothalonil	WP	200 g	14	M5
310 g/l Pyrimethanil + 95 g/l Trifloxtrobin	SC	45 ml	14	9 ; 11
500 g/l Cyprodinil	SC	40 ml	28	9
250 g/l Azoxystrobin	SC	75 ml	7	11
Kontrollü olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri
%65 Dodine	WP	100 g	21	M7
250 g/l Difenoconazole	EC	10 ml	14	3