Elma Pas Akarı

Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli

İğ şeklinde, sarımsı kahverenginde ve uzunluğu 0.16-0.18 mm’dir. İki çift bacaklı ve gözle görülemeyecek kadar küçüktür (Şekil 64a).

Kışı ergin dişi döneminde, gevşek yapılı ağaç kabukları altında, tomurcuklara yakın yarık ve çatlaklarda, sürgünlerde, tomurcuk pulları altında gruplar halinde geçirir. Tomurcukların patlamasıyla ortaya çıkan zararlı, gelişmekte olan çiçekler ve yaprak dokusu üzerinde beslenmek amacıyla, ayrılan çiçek tomurcuklarına saldırır ve aynı zamanda kabarmakta olan odun gözlerine de geçerler.

Mayısta ortaya çıkan erkek ve yazlık dişi bireyler çiftleştikten sonra, dişiler yumurtalarını çiçek tomurcukları ile odun gözlerinin yeşil aksamı üzerine bırakırlar. Çiftleşmeleri ilkbahar ve yaz süresince devam eder ve döller birbirine karışır. Kışlık dişi formu haziran sonu veya temmuz başlarında gözükür ve artmaya başlar. Zararlı popülâsyonu çok hızlı bir şekilde çoğalır, yazın yumurtadan ergin oluncaya kadar geçen gelişme süresi 1-2 haftadır. Zararlı ağustos ayında çok fazla sayıda (yaprak başına yüzlerce birey) ve genellikle yaprakların alt yüzlerinde bulunurlar. Daha sonra zararlı popülasyonu hızla düşer ve kışı geçirmek üzere ergin dişiler kışlama yerlerine çekilir.

Zararlı, yaprakların alt yüzünde keçeye benzer düzensiz şekil bozukluğuna neden olur, yaprakların alt yüzü donuk ve solgun, benekli bir görünüm alır. Akar ile yoğun olarak bulaşık yapraklar gümüşi bir renk alır ve daha sonra pas rengine veya kahverengine dönebilir. Şiddetli zarar görmüş yapraklar zamanla kuruyup büzülür, ağacın sürgün gelişimi zayıflar. Bazen de zararlı, meyvelerde paslanma meydana getirerek (Şekil 64b), meyvenin pazar değerinin düşmesine neden olabilir. Nadiren ekonomik önemde zararlı olmaktadır. Ancak bilinçsiz ve düzensiz ilaçlama yapılan bahçelerde zaman zaman görülen ve ekonomik önemde zarar yapabilen bir akardır. Öncelikle elmada yaygın olarak bulunur. Armutta da zarara neden olabilir.

Predatörleri

Elma Pas Akarları’nın predatörleri aşağıda verilmiştir.

• Typlodromus pyri Scheut Acarina: Phytoseiidae
• Amblyseius spp. Acarina: Phytoseiidae
• Orius spp. Hem.: Anthocoridae
• Orius vicinus (Ribaut) Hem.: Anthocoridae

Elma Pas Akarı'nın Mücadelesi

Biyolojik Mücadele

Doğal düşmanların korunması ve etkinliklerinin arttırılması için diğer zararlılarla mücadelede kimyasal mücadeleye alternatif metotlara öncelik verilmeli, eğer kimyasal mücadele gerekiyorsa, doğal düşmanlara yan etkisi en az olan bitki koruma ürünleri tercih edilmelidir.

Faydalı akarlardan Typlodromus pyri’nin bulunduğu elma bahçelerinde ağustos ayında kesilen ince dalların bu faydalı akarın bulunmadığı bahçelerdeki elma ağaçlarına asılarak T. pyri’nin bulaşması ve popülasyon oluşturması sağlanabilir.

Kimyasal Mücadele

Bu zararlıya karşı zorunlu olmadıkça kimyasal mücadele yapılmamalıdır.‍

İlaçlama zamanı

Elma Pas Akarları’nın mücadelesine karar vermek için çiçeklenme öncesi ve çiçeklenme sonrası kontroller gereklidir. Mayısta 100 yaprakta yapılan sayımlarda yaprak başına
ortalama 300-400 akar, ağustos ve eylül aylarında ise yaprak başına ortalama 700- 1000 akar bulunursa ilaçlama yapılır. Sayımlar, hazirandan başlayarak sürgünlerin uçtan itibaren 1/3’lük kısmındaki yapraklarda akar fırçalama aleti ile yapılır.

Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları aşağıda verilmiştir.

Elma Pas Akarı İçin Kullanılabilecek İlaçlar

Etkili madde adı ve oranı (%)	Formülasyon tipi	Doz (100 litre suya)	Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün)	Etki mekanizması*
Geçici olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri
Acrinathrin 22,5 g/l+ Abamectin 12,6 g/l	EW	125 ml	14	3A ; 6