Fındık Yaprak Biti

Fındık Yaprak Biti [Myzocallis coryli (Goeze)]

Kanatsız vivipar disilerde vücut oldukça uzun kıllıdır. Vücut rengi parlak şeffaf sarı, açık yeşil veya beyazımsıdır. Antenler vücut uzunluğu kadar ve şeffaf renkte ve siyah halkalıdır. Kornikuluslar ve kauda soluk sarı renktedir. Vücut uzunluğu 1.4-1.7 mm kadardır.

Kanatlı vivipar disilerde vücut kılları sivri uçlu ve seyrektir. Vücut rengi soluk sarı yeşil veya beyazımsıdır. Kanatlar şeffaf ve kauda yuvarlak şekillidir. Ön kanatların ucunda siyah bir nokta bulunur. Vücut uzunluğu 1.0-1.5 mm kadardır (Şekil 37a). Yumurtalar uzun ovalimsi ilk bırakıldığında açık sarı daha sonraları parlak siyah renge dönmektedir. Nimflerde vücut tüylüdür ve bazen anten segmentlerinde de tüyler bulunur (Şekil 37b).

Fındık Yeşil Afiti [Corylobium avellanae (Schrank)]

Kanatsız formları yeşil, bazen kırmızımsı renkte, vücut iğ şeklindedir. Vücut uzunluğu 1,7-2,7 mm’dir.

Fındık Yaprak Biti kışı yumurta döneminde, fındık dallarının kabukları altında, çatlaklarında veya tomurcuklardaki yaprak izlerinde geçirir. Şubat başından itibaren yumurta açılımı başlar ve mart ayının ortalarında en yüksek seviyeye ulaşır.

Yumurta açılımı ile fundatriks adı verilen ilkbahar formları ortaya çıkar. Nimfler ilk olarak kabaran tomurcuklar üzerinde daha sonra yaprakların altında beslenmeye başlar ve 4 gömlek değiştirerek 2 ila 3 hafta içinde ergin olurlar. Son gömlek değiştirmenin ardından hemen partheogenetik olarak yavru vermeye başlarlar ve yoğun popülasyonlar oluştururlar. Diğer afit türlerinde bu dönem ergin kanatsız olmasına rağmen M. coryli’de kanatlıdır.

Mayıs başından itibaren yazlık formlar görülmeye başlar. Yaprakların altında, çotanaklarda ve dip sürgünlerde beslenirler. Yazlık form mayıs ve haziranda yoğun olarak bulunurlar. Temmuz ayında sıcaklıkların artmasıyla sayılarında düşüş gözlenir.

Sonbaharın yaklaşmasıyla, yazlık formlar kanatlı bireyleri oluşturur. Bunlar seksupara olarak adlandırılır. Bu dönemde kanatlı erkek ve kanatsız dişi bireyler oluşur. Yumurtalar ekim ayında fındığın 2-3 yıllık dalları üzerindeki dalcıklara, çatlaklara, tomurcuklar etrafındaki yaprak izlerine ve fındık dallarının kabukları altına tek tek bırakılır. M. coryli Karadeniz koşullarında yılda yaklaşık 10 döl verir. Myzocallis coryli ve Corylobium avellanae bütün yıl boyunca yaşamını fındık ağaçlarında geçirir.

Fındık Yaprak Biti M. coryli fındık yapraklarının altında beslenir ve çoğalarak dağınık koloniler oluşturur (Şekil 39a). Yapraklar bütün dönemlerde bulaşmaya uğrayabilmekle birlikte genç yapraklardaki bulaşmalar daha yoğun olmaktadır. Bol miktarda tatlımsı madde salgılayarak popülasyonun yüksek olduğu yıllarda yoğun fumajine neden olur. Yapraklarda fumajinden dolayı fotosentez aktivitesinin düşmesine neden olur. M. coryli zuruflar üzerinde de beslenerek meyve kalitesinin düşmesine neden olur.

C. avellanae’nın şiddetli saldırılarında sürgünler gelişemez ve kurur. Ayrıca, çok miktarda salınan balımsı maddeler fumajine neden olur. Yurdumuzda savaşı gerektirecek yoğun popülasyonlarına pek rastlanılmaz.

İki türe de ülkemizde fındık yetiştiriciliği yapılan bütün alanlarda rastlanmaktadır. M. coryli yabani ve ticari fındık çeşitleri üzerinde beslenir. Bunun yanında, meşe, akçaağaç, kızılağaç, gürgen, huş ağacı, diş budak, kavak, Japon gülü ve çuha çiçeği konukçuları arasındadır.

C. avellanae, Corylus türlerinin ve özellikle de fındığın körpe yapraklarının altında, sürgün uçlarında ve yaprak saplarında bulunur.

Doğal Düşmanları

Zararlının parazitlenmiş bireylerine ve predatör türlere fındık bahçelerinde sık olarak rastlanmaktadır. Parazitoit türler zararlıyı kontrol altında tutmakta yeterli olmamaktadır. Fındık bahçelerinde saptanan doğal düşmanları tabloda verilmiştir.

‍Fındık Yaprakbiti [Myzocallis coryli (Goeze)]

• Adalia bipunctata Coleoptera: Coccinellidae
• Adalia decempunctata Coleoptera: Coccinellidae
• Chilocorus bipustulatus Coleoptera: Coccinellidae
• Coccinella septempunctata Coleoptera: Coccinellidae
• Propylaea quatuordecempunctata Coleoptera: Coccinellidae
• Psyllobora vigintiduopunctata Coleoptera: Coccinellidae
• Subcoccinella vigintiduopunctata Coleoptera: Coccinellidae
• Vibidia duodecimguttata Coleoptera: Coccinellidae

Fındık Yeşil Afiti [Corylobium avellanae (Schrank)]

• Vibidia duodecimguttata (Poda) Coleoptera: Coccinellidae
• Adalia fasciatopunctata revelierei (Muls) Coleoptera: Coccinellidae

Fındık Yaprak Biti Mücadelesi

Kültürel Önlemler

• Sık dikimden kaçınılmalıdır.
• Azotlu gübrelerin gereğinden fazla kullanılmamasına dikkat edilmelidir.
• Düzenli budamalar yapılarak bahçe içerisinde yeterli hava sirkülasyonu ve ışıklanma sağlanmalıdır.
• Zararlının doğal düşmanlarının yoğun olduğu için gereksiz ilaçlamalardan kaçınılmalıdır.

Kimyasal Mücadele

İlaçlama Zamanı

İlaçlama zamanının belirlenmesi amacıyla nisan ayından itibaren yapılacak gözlemlerde; her ocakta 3 adet uç sürgünde tamamen açılmış yapraklardaki afit sayıları belirlenir. Buna ek olarak zuruflar üzerindeki afit sayıları da toplam sayıya eklenir.

Nisan ayında yaprak başına 20, mayıs ayında yaprak başına 30, haziran ayında yaprak başına 40, temmuz ayında yaprak başına 40 ve üzeri afit bulunması durumunda ilaçlamaya karar verilir.