Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli
Erginleri açık yeşil renkte, 3-4 mm uzunluğundadır. Kanatları vücut boylarını geçer. Ön kanatlar açık renkte, arka kanatlar şeffaftır. Yaprak pirelerinin hızlı olarak yan yan ve ileri giderek hareket edişleri, karakteristik özelliğidir. Ergin, kanatlı olduğu için uçar ve bitkiden bitkiye geçer. Zorunlu olmadıkça kanatlarını kullanmaz, sıçrayarak yer değiştirir. Nimfler erginlere benzer, daha küçük ve kanatsızdır (Şekil 13 a).
Yaprak pireleri yaprakların alt kısmında bulunur. Kışı bitki artıklarında yumurta, nimf veya ergin döneminde geçirir. Mayıs-haziran aylarında erginler sebze yapraklarında görülmeye başlar. Dişiler, iğ şeklinde olan yumurtalarını yaprakların alt yüzlerine, öncelikle ana damarların içine eğik bir şekilde gömer. Nimfler yaprağın damarlarında beslenir. Yılda 3-5 döl verir (Şekil 13 b).
Yaprak pireleri bitki öz suyunu emerek beslenir. Emgi sonucunda yapraklarda beyazımsı sarı, daha ileri devrede kahverengi lekeler meydana gelir. Bitki zayıflar ve büyüme yavaşlar. Emgi anında salgıladıkları zehirli salgılardan hücrelerde ölme ve bitkide şekil bozuklukları görülür. Yaprak kenarları dıştan içe doğru kıvrılır ileri dönemlerde bitki tamamen kurur. Ayrıca yumurta bırakmak için bitki dokusunu yırtarak yaralar açar ve bu yaralar enfeksiyona neden olur.
Önemli bir zararı da virüs taşımalarıdır. Virüs hastalığının hızla yayılmasına neden olurlar.
Patates dışında, sebzelerden biber, patlıcan, domates, fasulye, börülce, bakla, kabak, hıyar, kavun, karpuz, kereviz, pazı ve turp konukçuları arasındadır.
Doğal Düşmanları
Yaprak Pireleri'nin Ülkemizde tespit edilen doğal düşmanları aşağıda verilmiştir.
Predatörleri
- Chrysopa carnea (Stephens) Neureoptera: Chrysopidae
- Coccinella septempunctata (L.) Coleoptera: Coccinellidae
- Coccinula quatuoıdecimpustulata (L.). Coleoptera: Coccinellidae
- Scymnus bivulnerus (Capra) Coleoptera: Coccinellidae
- Adalia sp. Coleoptera: Coccinellidae
- Nabis pseudoferus (Rem.) Hemiptera: Nabidae
- N. punctatus (C.) Hemiptera: Nabidae
- N. ferus (L.) Hemiptera: Nabidae
Patateste Yaprak Pireleri Mücadelesi
Kimyasal Mücadele
Ülkemizde patateste mücadele eşiğine ulaşmadığı için yaprak pirelerine karşı kimyasal mücadele önerilmemektedir. Ancak tohumluk patates üretimi yapılan yerlerde virüs hastalıklarının yaygınlaşmasını önlemek için kimyasal mücadele gerekebilir.
İlgili Ürünler
İlaçlama zamanını belirlemek amacıyla (nisan-mayıs) bitki çıkışından itibaren tarlaya köşegenleri doğrultusunda girilerek bitkilerin taze yaprak ve sürgünlerinden tesadüfen 50 yaprakta sayım yapılır. Yapılan sayımlarda yaprak pirelerinin varlığı belirlendiğinde ilaçlama yapılır.
Yaprak pirelerinin kimyasal mücadelesinde kullanılacak bitki koruma ürünleri aşağıda yer almaktadır.
Patateste Yaprak Pireleri İçin Kullanılabilecek İlaçlar
Etkili madde adı ve oranı (%) | Formülasyon tipi | Doz (100 litre suya) | Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün) | Etki mekanizması* |
---|---|---|---|---|
Güvenli olarak tavsiye edilen ilaçlar | ||||
Pirimicarb % 50 | WP | 50 g /100 l su | - | 1A |
Geçici olarak tavsiye edilen tarım ilaçları | ||||
Acetamiprid %20 | SP | 25 g / da | 7 | 4A |
Kaynaklar
Bu makale, T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI’ndan alınmıştır. İçerikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır.
Orijinal Makale
Dr. Pervin ERDOĞAN, Dr. Emel ÇAKIR, E. Arzu ELİBÜYÜK, Dr. Emre EVLİCE, Ali Ferhan MORCA, Dr. Aynur KARAHAN, Dr. Tülin KILIÇ, Sabriye ÖZDEMİR, Filiz ÖNTEPELİ, Dr. Yasemin SABAHOĞLU, Abdullah YILMAZ, Dr. Melike YURTMEN, Dr. Enbiye ULUTAŞ, Dr. Nursen ÜSTÜN (2017). Patates Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara: T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI