Turunçgil Pas Böcüsü

Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli

Erginlerin rengi sarıdan sarımsı kahverengiye kadar değişir. Uzunluğu genişliğinin 3 katı kadardır. Baştan arkaya doğru incelen bir iğ veya havuç şeklindedir. İki çift bacağı vardır. Son abdomen segmentinde yalancı bacak da denilen bir çift çıkıntı bulunmaktadır. Çıplak gözle, hatta büyüteçle görülemeyecek kadar küçük olup, uzunluğu 0,10-1,12 mm, genişliği 0,04 mm’dir. Nimfler de erginlere benzer fakat daha küçüktür (Şekil 47).

Yumurtaları küre şeklinde, düzgün yarı şeffaf veya açık sarımsıdır. Meyve kabuğunun girintili yerlerinde ve yaprak çöküntülerinde tek tek veya gruplar halinde bulunur. Yumurtaların açılma süresi kışın 24-30, yazın ise 2-4 gündür. Uygun şartlarda yılda 30-40 döl verebilir.

Nimf ve erginleri taze yaprak, filiz ve meyveleri emmek suretiyle zararlı olurlar. Emgili yapraklar normal rengini kaybederek sararır ve hafif solar. Taze sürgün ve yapraklarda soluk ve kırmızımsı mor lekeler meydana getirir. Zarar görmüş portakal meyveleri pas rengini, limonlar ise gümüşi renk alır. Böyle meyvelerde büyüme durur, tadı bozulur ve pazar değeri düşer (Şekil 48,49,50).

Portakal, limon, mandarin, turunç, altıntop, üçyapraklı, zeytin ve bir çok sebze türleri konukçuları arasında yer almaktadır. Turunçgil yetiştirilen bütün bölgelerde bulunur.

Doğal düşmanları

Turunçgil Pas Böcüsü'nün predatörleri ve entomopatojen fungusları aşağıda verilmiştir.

• Orius minutus L. (Hem.:Anthocoridae)
• Cardiastethus fascifentris Garb. (Hem.:Anthocoridae)
• Stethorus gilvifrons Muls. (Col.:Coccinelidae)
• Stethorus punctillum (Col.:Coccinelidae)
• Pharoscymnus berytensis Weise (Col.:Coccinelidae)
• Conwentzia hageni Banks. (Neu.:Coniopterygidae)
• Cybocephalus fodori minor E.-Y. (Col.: Cybocephalidae)
• Semidalis aleyrodiformis (Stephans) (Neu.:Coniopterygidae)
• Scolothrips longicornis Pries. (Thy.:Thripidae)
• Scolothrips sexmaculatus Perg. (Thy.:Thripidae)
• Hirsutella thompson Fisher (Deut.:Hyphomycetes)

Kültürel Önlemler

Kültürel işlemler zamanında ve yeterince yapılmalı, bahçe temizliğine önem verilmeli ve ara ziraatı yapılmamalıdır.

Biyolojik Mücadele

Yararlıların korunması için öneri dışı ve geniş etkili ilaçlar kullanılmamalıdır.

Kimyasal Mücadele

Mayıs ayı başından itibaren (çiçeklenmeden sonra) her hafta turunçgil bahçesini temsil edecek şekilde bahçenin değişik yerlerinden 100 meyve ve yaprak l0-l5 büyütmeli el büyüteci ile kontrol edilir. Yaprak başına 3-4 adet ve meyvelerde 1 cm2’lik alanda 1-2 adet Pas Böcüsü görüldüğünde ilaçlı mücadeleye geçilmelidir. Pas böcüsü tüm ağaçlarda olmayıp, bazı ağaçlarda görülmüş ise yalnız bulaşık ağaçlar ilaçlanmalıdır. Nokta ilaçlama yapılması doğal dengenin korunması açısından yararlı olur. Bahçe ağır bulaşık ise her tarafı ilaçlanmalıdır.

Bir önceki yıl bahçedeki ağaçların yarısından fazlasında (en az %51) Pas Böcüsü zararı görülmüşse ertesi yıl kontrole gerek kalmadan mayıs ayında ilaçlama yapılması gerekir. Ayrıca diğer zararlılar için kış mücadelesi yapılacaksa yazlık yağın içine bu zararlının ilaçlarından birisi (yazlık yağlar ile karışmasında sorun olmayan) karıştırılarak atılmalıdır.

İlk ilaçlamadan 7-8 gün sonra yapılan kontrollerde zararın devam ettiği saptanırsa ilaçlama tekrarlanmalıdır. Ruhsatlı ilaçlardan biri ile ağaçların önce iç kısımları, daha sonra da dış kısımları iyice ıslanıncaya kadar ilaçlanmalıdır. Zararlının mücadelesinde kullanılacak bitki koruma ürünleri aşağıda verilmiştir.

Turunçgil Pas Böcüsü İçin Kullanılabilecek İlaçlar

Etkili madde adı ve oranı(%)	Formülasyon tipi	Doz (100 litre suya)	Son ilaçlama ile hasat arası   süre (gün)	Etki mekanizması*
Güvenli olarak tavsiye edilen ilaçlar
Spirodiclofen 240 g/l	SC	20 ml	14	23
Kontrollü olarak tavsiye edilen ilaçlar
Yazlık yağlar 700 g/l	EM	1500 ml	21	-
Yazlık yağlar 850 g/l	EM	1250 ml	21	-
Geçici olarak tavsiye edilen ilaçlar
Abamectin 18 g/l	EC	25 ml	7	6
Pyridaben % 20	WP	75 g	3	21A
Fenbutatin oxide 550 g/l	SC	60 ml	10	12B