Uçkurutan

Etmenin tanımı, yaşayışı ve hastalık belirtileri

Hastalık etmeni kışı bulaşık sürgünlerin kabukları altında piknit şeklinde geçirir. İlkbaharda yağmurlu ve rüzgarlı havalarda yayılan konidiosporlar, stoma ve dallardaki yaralardan bitkiye girerek enfeksiyon yapar. Hastalıklı sürgünlerde kabuk kısmının altında spor keseleri ve konidiosporlar oluşur. 3°C’nin altında, 30°C’nin üzerinde aktivitesini yitirir. 35°C’de 5 günde, sporlar çimlenme yeteneklerini kaybederler. Bu nedenle hastalık belirtileri en çok ilkbahar ve sonbahar aylarında meydana gelir.

Hastalığın tipik belirtileri dallarda görülür. Hastalanan dallardaki yaprak ayaları dökülür, yaprak saplarının genellikle dal üzerinde kalması tipiktir (Şekil 116). Tepeden kuruyan dallar kesildiğinde odun dokusunda turuncu veya kahverengimsi kısımlar göze çarpar (Şekil 117 ). Bu belirtileri, fungusun toksin ve enzimleri oluşturur. Fungus kışın toksin salgılamadığı için belirtiler görülmez.

Uçkurutan hastalığının enfeksiyonları ekim-mart aylarında gerçekleşir. En fazla bulaşma ekim ayındadır. Belirtiler, enfeksiyondan 1-1,5 ay sonra görülür. Şiddetli enfeksiyonlarda ağaçlar tamamen kuruyabilir (Şekil 118).

Hastalık Akdeniz bölgesinde yaygın olup Ege bölgesinde de bulunmaktadır. Hastalığın konukçusu turunçgil olup limon en hassas türdür.

Uçkurutan Mücadelesi

Kültürel Önlemler

• Bahçeye dikilecek fidanlar hastalıktan ari ve sertifikalı olmalıdır.
• Hastalıkla bulaşık bahçelerden üretim materyali alınmamalıdır.
• Kontroller sürekli olarak yapılıp, hastalıklı fidanlar sökülüp imha edilmelidir.
• Hastalıklı sürgünler hastalıklı yerin yaklaşık 20 cm altından budanıp imha edilmelidir.
• Yara yerlerine aşı macunu sürülmeli ve budama aletleri her kesimden sonra
• %10’luk sodyum hipoklorit çözeltisi ile dezenfekte edilmelidir.
• Etmen yaralardan giriş yaptığından, don, dolu ve fırtınalı havalarda ağaçlarda çatlama, yaralanma ve yaprak dökülmesi olacağından ağaçlar bu doğal olaylardan sonra ilaçlanmalıdır.

Kimyasal Mücadele

Yeşil aksam ilaçlamaları: Ekim, aralık ve mart aylarında olmak üzere 3 kez yapılmalıdır.

Toprak ilaçlamaları: Yeşil aksam ilaçlamasının yanı sıra bahçedeki ağır enfekteli ağaçlara, ekim ayında bir defa olmak üzere toprak ilaçlaması yapılmalıdır. Hastalığın mücadelesinde kullanılacak bitki koruma ürünleri aşağıda verilmiştir.

Uçkurutan İçin Kullanılabilecek İlaçlar

Etkili madde adı ve oranı(%)	Formülasyon tipi	Doz (100 litre suya)	Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün)	Etki mekanizması*
Geçici olarak tavsiye edilen ilaçlar
Fenamiphos 400 g/l	EC	7,5 L/da)	56	1B
Fenamiphos 400 g/l	EC	200 ml (Fidanlık-Daldırma)	-	1B