hortiturkey
Baş Editör

Ananas Yetiştirciliği

Açık Arazi
27 Aralık Pazartesi
Ananas Yetiştirciliği
Özet
Ananas yetiştirme koşulları nelerdir? Ananasta sık görülen hastalıklar hangileridir? Ananasta gübreleme ve sulama nasıl yapılır? Ananas yetiştiriciliği hakkında öğrenmek istediğiniz her şey bu rehberde.
Bölüm 1

Ananas Bitkisi ve Çeşitleri

Ananas bitkisi hangi familyadandır? Ananas dünyada ve ülkemizde ne kadar üretilir? Ananas bitkisinin kaç çeşidi vardır?

Ananas birçok tropik ve sub-tropik iklim koşullarına sahip ülkelerde yetiştirilebilen en popüler tropik meyve türlerinden birisidir. Ananas meyvesinin kökeni Güney Amerika özellikle Paraguay ve Brezilya’nın güneydoğusudur.

Çam kozalağına benzerliğiden dolayı Avrupalı gezginler İngilizce “pineapple”, İspanyolca “pina” olarak isimlendirmişlerdir. Ancak en yaygın kullanılan isimlendirme Hint kökenli bir kelime olan “ananas yada nanas” dır.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün 2019 verilerine göre; dünyada toplam ananas üretimi 30 Milyon Ton civarındadır.

Ananas üreticiliğinde 3.3 Milyon Ton ile Kosta Rika birinci sırada, 2.7 Milyon Ton ile Filipinler ikinci, Brezilya ise 2.4 Milyon Ton ile üçüncü sıradadır. Çin, Hindistan, Nijerya, Tayland ve Endonezya yine üretimin yüksek olduğu ülkeler arasındadır.

Ananas Nasıl Bir Bitkidir?

Ananas bitkisi genel olarak yaklaşık 90 cm yüksekliğe sahiptir. Her zaman yeşildir. Yaprakları rozet şeklinde, uzun, dar, uçları sivri, yaprak kenarları sarı ve testere biçimindedir.

Çiçekleri kırmızımtırak menekşe renginde ve konik başlıdır. Çiçeklenme süresi 15 – 30 gün arasında değişmektedir. Meyveleri iri, güzel kokulu ve lezzetlidir.

Meyveleri yenebilen bitkilerdir. Meyvenin üst kısmında bir demet yaprak bulunur.

Ananas bitkisinin çiçeği, meyvesi ve yaprakları.
Ananas bitkisinin çiçeği, meyvesi ve yaprakları. (Red Spannish çeşidi.)

Bir ananas bitkisinin ana morfolojik yapısı;

• Kök,

• Yaprak,

• Çiçek sapı (meyve veren gövde)

• Çoklu meyve - bileşik meyve veya birleşik meyve,

• Taç,

• Sürgünler ve

• Adventif kökler den oluşmaktadır.

Ananas bitkisinin bölümler. Kaynak: Queensland Government

Gövde

Gövde bitkinin depo haznesi durumundadır ve %11’in üzerinde nişasta içermektedir. Nişasta rezervleri güneş ışığının az olduğu dönemlerde erken sürgün gelişimi için kullanılmaktadır.

Bitkinin gövde kısmı tüm yapraklar alınmadığı sürece görülmez. Gövde üzerinde her yaprağın koltuğunda yan gözler bulunur. Bu gözler kök sürgünleri ve yeni dikimlerde bitki oluşumunda etkilidir.

Gövdenin iriliği yaprak ve taç boyutundan ziyade büyük ve iyi gelişen bitki açısından önemlidir. Çok sıcak tropik iklim koşullarında çok hızlı büyüyen bir bitki çok sayıda yaprak oluşturur ancak gövde de çok az nişasta depolar ve küçük meyve oluşturur.

Sürgün

Ananas bitkisinde farklı sürgün formları bulunmaktadır. Bu sürgünler vejetatif çoğaltım materyali olarak kullanılmaktadır.

  1. Taç (Crown) denilen meyvenin tepe kısmında oluşan kısa gövdeli ve yapraklı sürgünler bulunmaktadır. Yaygın kullanımı bulunmamaktadır. Çünkü bu sürgünler dikimden 24 ay sonra meyve oluşturmaktadır.
  2. Bazı sürgünler (slip) meyvenin alt kısmında, çiçek sapı üzerinde grup halinde oluşmaktadır. Vejetatif çoğaltım da yaygın kullanılmaktadır. Bu sürgünler dikimden 14-16 ay içerisinde meyve oluşturmaktadır.
  3. Yan sürgünler (side) ise gövdenin üst kısımlarından çıkmaktadır. Bu sürgünlerde dikimden sonra 18-20 ay içerisinde meyve oluşturmaktadır.
  4. Kök sürgünleri (ratoon) ise gövdenin toprak kısmına yakın yerden çıkan sürgünlerdir. Çoğaltımda kullanıldığı zaman dikimden sonra 12-14 ay içerisinde meyve oluşturmaktadır.

Yaprak

Olgun bir "Smooth Cayenne" yaprağının enine kesiti 4 mm'ye kadar kalınlıkta olabilir ve hacminin yaklaşık yarısı su depolama dokusuyla kaplanır. Nem seviyeleri iyi olduğunda, olgun bir yaprağın 4 mm'lik enine kesit kalınlığının yarısına kadar özel su depolama dokusundan oluşur.

Ananas bitkisinin yaprağındaki su tutan katmanı.
Ananas bitkisinin yaprağındaki su tutan dokusu.

Bu doku bir rezervuar görevi görür ve yetersiz nem dönemlerinde bitki büyümesini ve hatta meyve gelişimini sürdürmek için çekilir. Uzun süreli kuraklık dönemlerinden sonra bu doku neredeyse sıfıra düşer - bu kuraklık belirtisidir.

Kök

Ananas bitkisi 2 farklı kök tipine sahiptir;

  1. Toprak kökleri: Gövdenin dip kısmından başlar ve yeraltı kök sistemini oluşturacak şekilde büyür.
  2. Koltuk altı kökleri: Yaprak koltuklarında gelişir. Su ve besin elementi emilimini direk sağlaması nedeniyle bitki için büyük bir uyum kaynağıdır. Köklerin ucundaki odunlaşmamış beyaz doku direk emilim sağlamaktadır.
Ananas bitkisinin Toprak Kökleri ve Koltuk Altı Kökleri.
Ananas bitkisinin Toprak Kökleri ve Koltuk Altı Kökleri.

Ananas bitkisinde ana köklerin miktarı bitki tipi ve ağırlığına göre değişmektedir. Taç kısmının sürgünleri yan ve çiçek sapından çıkan sürgünlere göre daha fazla kök oluşturur. Kök büyümesi dikimden hemen sonra başlar ve çiçeklenmeye yakın döneme kadar devam eder. Kış boyunca kök büyümesi yavaşlar ancak, sıcaklık ve toprak nemine bağlı olarak devam eder.

Uzun ana kökler bitki tabanından yanlara doğru gelişir, toprak yüzeyinden aşağı fazla gelişmez. Kökler 1.5 m derinliğe kadar ilerleyebilir ancak birçok kök toprak yatağının içerisinde yayılmıştır. Ana kökler ilk 12 ay içerisinde oluşmaya başlar ve kök sürgünlerin ürünü hasat edilene kadar sonlanmalıdır.

Kök sisteminin azaldığı yerlerde, kök sürgünlerden oluşan meyvelerin gelişimi anne bitkiye daha fazla bağlı hale gelecektir. Bu nedenle iyi bir kök sağlığını oluşturmak ve bitkilerin etrafında bulunan toprağı iyi muhafaza etmek önemlidir.

Ana bitki üzerindeki en alttaki yaprakların alınması ve gövdenin etrafının toprakla örtülmesi yeni kök gelişimini teşvik eder ve kökleri gövdeden daha yukarı çeker. Çeşitlere göre kök büyümesinde farklılıklar oluşabilmektedir. Örneğin bazı çeşitler diğerlerinden daha fazla ana kök oluştururken bazılarında yan kökler oluşur.

Çiçek

Ananas çiçeklenmeye başlamak için örneğin gündüz/gece uzunluğu gibi özel uyarıcı isteyen bir bitki değildir. Yalnız gece sıcaklığı çiçeklenme açısından önemlidir. Genellikle çiçeklenme başlangıcı kasım ayındadır ve tüm kış boyunca devam eder. Her gövde bir kere çiçek verir ve hasattan sonra ölür.

Yan gözlerden oluşan gövdeler ile çiçeklenme devam eder. Vejetatif safha tamamlandığında tepe tomurcuğu çiçek sapı üzerinde gelişmeye başlar. Her brakte yaprak arasında çok sayıda morumsu-kırmızı sapsız çiçekler (100-200 çiçek) spiral şeklinde eksen etrafında dizilmeye başlar. Bu aşamaya kırmızı çiçek aşaması denir. Her çiçek 3 çanak, 3 taç, 6 erkek ve 1 dişi organ içermektedir. Çiçeklenme salkım üzerinde aşağıdan başlayarak yukarı doğru devam eder. Her çiçek bir meyve üretir.

Ananas bitkisinin çiçeği.
Ananas bitkisinin çiçeği.

Çiçekler erken saatte açmaktadır (6-9 s) ve akşama kadar açık kalmaktadır. Çiçeklenme salkımın aşağı kısmından başlar ve günde 5-10 çiçek açar. Çiçeklenme 2-3 hafta sürmektedir.

Anterler çiçeklenmeden hemen sonra çatlar ve çiçek tozu salmaya başlar. Hemen hemen tüm çeşitler yaşayabilir polen oluşturmaktadır ancak, kendine uyuşmazlık nedeni ile tozlanma gerçekleşmez. Bu nedenle kendine tozlamadan sonra tohum oluşmaz. Ancak çeşitler arası yada çeşitler ile yabani formlar arasındaki karşılıklı tozlanma ile bol miktarda tohum oluşumu gerçekleşir.

Çiçeklerin tozlanma ihtiyacı bulunmamaktadır. Genellikle meyveler partenokarpiktir ve çekirdek oluşmaz. Tozlanma gerçekleştiğinde meyvede tohum oluşmaktadır. Bu da pazarda istenen bir durum değildir. Sinek kuşu ile tozlanma gerçekleşmektedir. Özellikle Güney Amerika’da gerektiğinde ana tozlayıcı olarak kullanılır.

Meyve

Ananas teknik olarak bir birleşik meyve olarak adlandırılır. Çoklu meyve yapısı vardır. Her küçük meyve tam bir meyvedir. Çiçeklenme birleşik meyve dibinde başlar ve son göze kadar bir sarmal olarak devam eder. Küçük meyvelerin oluşumu durduğunda, büyüme noktası vejetatif safhaya geçer ve taç denilen üst kısım oluşur.

İyi bir başlangıç ile çok sayıda küçük meyve oluşumunu sağlanır ve özenli bakım koşullarıyla birleşik meyvenin iyi şekillenmesi ve yüksek verimli bir meyve oluşumu elde edilir. Küçük meyveler olgunlaşmada çiçeklenme ile aynı sırayı izlediği için ananas meyvesinin alt kısmı olgun ve tatlıdır. Üst kısımdan daha iyi lezzete sahiptir. Ananas çilek ve turunçgil meyveleri gibi hiçbir nişasta rezervi içermediği için hasattan sonra tatlı olmaz.

Çiçeklerden gelişen bireysel meyveler birleşerek bir kozalak şeklini oluşturmaktadır. Lif kaynağı olan sap ve oldukça etli öz ile birlikte meyveler bileşik, sulu, etli, 30 cm yada daha fazla yüksekliktedir. Sert, mumsu kabuklu, altıgen birimli meyve olgunlaştığı zaman koyu sarı, yeşil veya kırmızımsı olabilir. Meyve eti sarı - beyaz arasında değişmektedir. Eğer çiçekler tozlanırsa küçük, sert tohum oluşabilir ancak, genellikle istenmeyen tohumun gelişim izleri bulunur.

Ananas Çeşitleri Nelerdir?

Güney Afrika, gelişen bir ananas yetiştirme sektörüne sahipken, dünyadaki ananasların neredeyse üçte biri Hawaii ve Güneydoğu Asya'da üretilmektedir.

Uluslararası ticarette, her bir sınıftaki türlerdeki birçok varyasyona rağmen sayısız ananas çeşidi dört ana sınıfa ayrılır: "Smooth Cayenne", "Red Spanish", "Queen" ve "Abacaxi".

Ananas türleri.

1. Smooth Cayenne

İspanyolca'da 'Smooth Cayenne' veya 'Cayenne', 'Cayena Lisa' (genellikle Hindistan, Sri Lanka, Malezya ve Tayland'da 'Sarawak' veya 'Kew' olarak bilinir) Venezuela'daki Kızılderililer tarafından uzun zaman önce seçilerek yetiştirilmiş ve Cayenne (Fransız Guyanası), üzerinden 1820'de pazarla buluşturulmuştur. Bu grubun en önemli çeşididir. Dünyada hem konserve hem de taze meyve için yetiştirilen ananasın %70'inden fazlası bu çeşittir.

2. Red Spanish

"Kırmızı İspanyol" bitkinin kötü görünümüne rağmen en güveniliri olduğunu uzun zaman önce kanıtladı. Batı Hint Adaları, Venezuela ve Meksika'daki yetiştiriciler arasında en popüler olanı.

Red Spanish ananas çeşidi.

"Kırmızı İspanyol", Porto Riko'daki tüm ticari ekimlerin %85'ini ve taze meyve pazarı üretiminin %75'ini oluşturmaktadır. Sadece konserve olarak pazarlanmaya uygundur.

Meyve aşağı yukarı yuvarlak, dışı turuncu-kırmızı, derin gözlü ve 1.36-2.7 kg arasında değişir. Meyve eti açık sarı, lifli, iri çekirdekli, aromatik ve lezzetlidir.

Meyve olgunlaştığında serttir, hasatta tabanda kolay ve temiz bir şekilde kopar ve nakliyeye dayanıklıdır. Gummoza maruz kalmasına rağmen meyve çürümesine karşı oldukça dayanıklıdır.

3. Queen

Bu gruptaki çeşitler, yüksek şeker içeriği ve konserve olarak pazarlanmaya uygun olmayan nitelikleri nedeniyle taze meyveler için yaygın bir şekilde kullanılmaktadır ve oldukça yaygın olarak yetiştirilir.

Queen Ananas çeşidi.
Queen Ananas çeşidi.

Malezya Yarımadası'nda, daha yaygın uluslararası isim olan "Mauritius" dan türetilen "Nanas Moris" olarak bilinir ve Sarawak'ta "Sarikei" olarak adlandırılır. Aynı zamanda dünyanın diğer yerlerinde "Phuket", "Rough McGregor", "Ripley Queen", "Alexandra "ve" Victoria "olarak da bilinir.

4. Abacaxi

Abacaxi ananasları çok tatlıdır ve hastalıklara karşı oldukça dirençlidir, bu da onları büyütmek için çok popüler bir ürün haline getirir.

Ağırlıkları 1 ile 5kg arasında değişebilir. Dikenli ve uzundurlar. Etleri neredeyse yarı saydamdır. Lezzetlidirler ancak ticari amaçlar için çok hassastırlar.

Bölüm 2

Ananas Yetiştirme Koşulları

Ananas hangi topraklarda yetişir? Ananas için en uygun sıcaklıklar nelerdir? Ananas için makul güneşlenme süresi ne kadardır? Hangi sıcaklıkların altında ananas bitkisi zarar görür?

  • 28 - 32°C
    Optimum Sıcaklık
  • 20°C
    Minimum Sıcaklık (Gelişim)
  • 0°C
    Minimum Sıcaklık (Yaşam)
  • 32°C
    Maksimum Sıcaklık

Ananas Bitkisi İçin Sıcaklılar Nasıl Olmalıdır?

Ananas tropik ya da tropik iklime yakın 300 Kuzey ve 250 Güney arasındaki düşük yükseltilerde yetiştirilebilen bir bitkidir. Tropik iklim bitkisi olmasına rağmen sıcak sub-tropik iklim koşullarına da adapte olabilmektedir.

Ananas bitkileri dona karşı toleranslı değildir. 0°C altındaki donma sıcaklıklarında hayatta kalması çok zordur. 15°C'nin altında ve 32°C üzerindeki sıcaklıklar, bitki büyümesini yavaşlatabilir. Ananas büyümesi için optimum sıcaklıklar 20-30°C arasındadır.

Düşük, donma noktasına yakın sıcaklıklar veya hafif donların neden olduğu üşüme hasarı, üst yaprak yüzeylerinde kırmızı / beyaz benekli, kavrulmuş bir görünüm ve meyvenin hamurunun çürümesine (Kara Kalp Hastalığı) neden olabilir.

Dış mekan ananas bitkilerini malç gibi bir yalıtım malzemesi ile kaplayarak bir miktar koruma elde edilebilir. Kaplarda yetiştirilen bitkiler içeriye alınabilir.

Bağıl Nem

Bakımları oldukça kolaydır. Dikkat edilmesi gereken nokta bitkinin nem ihtiyacının muntazam karşılanmasıdır. Optimum nispi nem miktarı %60–70 olmalıdır. Meyve oluşumunu arttırmak için de yüksek neme gereksinim vardır.

Bununla birlikte nem gereksinimini karşılarken nispi nemin çok yüksek olması mildiyö problemi oluşturduğunu unutmamalıyız.

Rakım Ananas Bitkisini Nasıl Etkiler?

Deniz seviyesinden yükseklik Ananas yetiştiriciliğinde meyve kalitesi üzerinde önemli bir faktördür. Rakım yükseldikçe meyvede asitlik artmaktadır. Hawai’de 600 m yükseklikte yetiştirilmektedir. Konserve sanayisi için 1371-1738 m yükseklik de en uygun aroma oluşmaktadır.

  • 6-8 saat
    Minumum Güneşlenme Süresi

Ananasta Güneşlenme Süresi

Ananas bitkisi ışık istemektedir. Aşırı gölgeleme koşullarında meyve ağırlığı azalır, yapraklar dik ve yeşil olarak büyümeye başlar.

Bununla birlikte, aşırı ışık koşullarında bir çoğunda "güneş yanığı" zararı, meyvede düşük asitlik, soluk renklilik ve kırılgan yapı gözlenmektedir.

Ananasta güneş yanığı zararı.
Ananasta güneş yanığı zararı. Kaynak: ABC News
  • 4.5-6.5
    pH Seviyesi
  • İyi
    Drenaj
  • Kumlu-Tınlı
    Toprak Tipi

Ananasın Toprak İsteği Nasıldır?

Ananas yetiştiriciliği için en iyi toprak drenajı iyi, organik madde içeriği yüksek, kumlu-tınlı ve toprak derinliği en az 60 cm olan bölgelerdir.

Toprak pH’nın 4.5-6.5 arasında olması idealdir ancak pH 7.0 ve biraz daha yüksek olabilen yerlerde de yetiştirilebilmektedir.

Bölüm 3

Ananas Yetiştirme Teknikleri

Ananasta dikim öncesi toprak hazırlığı nasıl yapılır? Ananasta ekim nöbeti neden önemlidir? Ananasta dikim işlemi yapılırken nelere dikkat etmek gerekir? Ananasta gübreleme ve sulama nasıl olur? Ananasta budama ne işe yarar?

Ananas Fidesi Nasıl Elde Edilir?

Tohumla üretim çok kullanılan bir yöntem değildir. Ancak ıslah çalışmalarında kullanılır. Ananas vejetatif yöntemlerle kolayca çoğaltılabilmektedir. Genellikle kök sürgünleri (ratoon), taç (crown) ile meyve alt kısmından çıkan yan sürgünler (slip) ve gövdeden çıkan sürgünler (suckers) çoğaltımda kullanılmaktadır.

Bu vejetatif materyallerin ağırlık, büyüme oranı, hasat tarihi ve diğer faktörler bakımından birbirinden farklı olmalarından dolayı ayrı tutulmaları önemlidir.

Örneğin;

  • taç sürgünleri 24 ay içinde,
  • meyve alt kısmındaki çiçek sapından çıkan sürgünler 14-16 ay,
  • yan gövde sürgünleri 18-20 ay,
  • kök sürgünleri 12-14 ay içerisinde meyve üretmektedir.

Meyve alt kısmında çiçek sapının üstünden çıkan sürgünler en iyi dikim materyalleridir. Daha sonra yan gövde sürgünleri ve taç kısmı sürgünleri gelmektedir. Yan gövde sürgünleri kısa sürede meyve oluşturmakta ancak çiçek sapı üzerinden çıkan sürgünler iri ve birörnek meyve meydana getirmektedir.

Dikimi yapılmış ananas fideleri.
Dikimi yapılmış ananas fideleri. Kaynak: Plantopedia

Taç sürgünlerinden oluşan bitkilerde çiçeklenme, çiçek sapı üzerinde oluşan bitkilere göre 70 gün, gövde parçasından oluşan bitkilere göre 350 gün geç çiçeklenmektedir.

Dikim sırasında farklı boyutlarda bitki oluşumunu ve rekabeti önlemek amacıyla kullanılacak dikim materyalleri büyük, orta ve küçük olarak sınıflandırılır. Kök sürgünleri 400-500 g, yan sürgünler 350-450 g aralığında olabilir. Çoğaltım amacıyla alınan sürgünlerde alt yapraklar kök oluşumunun kolaylaştırılması için kopartılır.

Sürgünler alındıktan sonra direk toprağa dikmeden önce çürüme ve kök oluşumunun gecikmesini önlemek amacıyla gölge bir yerde 8- 10 gün kurutulur. Daha sonra köklendirme (perlit, kum vs.) ortamına dikim yapılır. Sıcaklık 230C ve aydınlık bir ortam olması uygundur. Yaklaşık 1 ay içerinde köklenme gerçekleşir.

Bu teknikle fide elde etmek için şu adımları takip edin;

  1. Üretim yapacağınız türe karar verin. Bu türün piyasa tutulan bir tür olduğundan emin olun.
  2. Anaç bitkinizi temin edin. Bunun kolay bulunabilir olması önemlidir.
  3. Köklendirme kasalarını hazırlayın.
  4. Kasanızı sıcak veya aydınlık bir ortam ya da serada tutunuz ve kasaları çok nemlendirmeyiniz.
  5. Köklenme gerçekleştikten sonra fidelerinizi şaşırtın. Bu işlemi yaparken köklerin zedelenmemesine dikkat edin.
  6. Küçük saksılara aldığınız fideleri, aydınlık bir yere alın.

Ananas Nasıl Dikilir?

Dikim zamanı bölgeden bölgeye farklılık gösterebilir. En iyi dikim zamanı ilkbahar veya sonbahardır. Fideler, kullanılan dikim materyaline göre 5 - 10 cm derinliğe, ahır gübresi verilerek dikilir.

Toprak siyah polietilen ile örtülerek yabancı ot kontrolü ve sağlıklı bir ürün sağlanabilir. Toprak derinliğinin 60-70 cm olması yeterlidir. Ananas kök sistemi 40-50 cm geçmemektedir.

Askıya alınmış ananas bitkisi.
Askıya alınmış ananas bitkisi. Kaynak: Plantopedia

Yüksek yağış alan bölgelerde dikim sıklığı hektar başına yaklaşık 40.000-44.000 bitki dikilebilir. Serin hava ile düşük yağış alan bölgelerde hektar başına 63.000-64.000 yüksek sıklıkta dikim önerilir.

Bir ananasın ekonomik ömrü yaklaşık 4 yıldır. Sonra bu tarla sökülmeli ve yeniden sürülerek hazırlık yapılmalıdır.

Ananasta Gübreleme

Ananas yüksek oranda azot ve potasyum isteyen yüzlek köklü bir bitkidir. Azot meyve iriliği ve toplam verim için önemli olan bir elementtir. Birçok yetiştiricilik yapılan bölgelerde üre uygulamalarının verimi artırdığı görülmüştür. Mikro elementlerden magnezyum meyve ağırlığında önemlidir. Demirli şelatların kullanımıda irilik ve verimde artış sağlamaktadır.

Mayıs-Eylül ayları haftada bir kez 1–1,5 g/kompoze verilir. Bitkinin gerekli mineral besin maddeleri ihtiyaçları eksiksiz karşılanmış olur. Ama özellikle azotlu ve potasyumlu gübre ilave etmek bitki gelişimi için çok faydalıdır.

Ananasta Sulama Nasıl Yapılır?

Ananas gelişme ve büyüme döneminde oldukça fazla su isteyen bir bitkidir. Yetiştirildiği bölgelerde Ağustos ayı başından itibaren verilen uyandırma suyu ve kış mevsimi yağışlarının başlangıcına kadar olan dönemde düzenli ve yeterli miktarlarda su ister. Yaprak hunisinde su bulundurulmalıdır. Kışın dinlenme döneminde ise verilen su asgariye indirilmeli ve yaprak hunisinden su verilmemelidir.

Kış mevsiminde ise gerekli su genellikle yağışlardan sağlanır. Özellikle hasat döneminde yağışlar yetersiz ise mutlaka sulama yapılmalıdır. Susuz kalan bitkilerde verim ve kalite düşer. Ananas yetiştiriciliğinde damla sulama sistemi kurulmalıdır.

Ananasta Budama

Kuruyan ve çürüyen yapraklar kesilip bitkiden uzaklaştırılmalıdır. Böylece bitkinin olumsuz etkilenmesi engellenir. Kesim yapılırken bitkide yara açmamaya özen gösterilmelidir. Yara açıldığı taktirde kesilen dalın çürümesi, bitkinin hastalanması söz konusu olduğundan dikkatli olunmalıdır.

Bölüm 4

Ananasta Zirai Mücadele

Ananasta en çok görülen hastalıklar nelerdir? Ananas hastalıkları nasıl tedavi edilebilir? Ananasın bilinen zararlıları hangileridir? Ananas zararlılarıyla nasıl mücadele edilir?

Ananas bitkileri genellikle hastalıklara karşı dirençlidir. Hastalıkların çoğu çok fazla nemden yani kötü bakımdan kaynaklanır.

Kök Çürüklüğü

Bir ananas bitkisi çok fazla neme veya su basmasına maruz kalırsa, kök çürüklüğü gelişebilir. Bu, yaprakların ve gövdenin duruş dengesini azaltmanın yanı sıra yaprakları sarımsı bir tonda renklendirir. Çoğu zaman meyve çürümesine de neden olur. Bu durumda, bitkiyi kazmanız ve tüm çürümüş köklerden kurtulmanız gerekir.

Hastalık ilerlediyse, kökün üçte ikisini kaldırabilir ve yeni, güçlü bir kök büyümesini zorlamak için yaprakları buna göre kesmeniz gerekir.

Ananasta "Kara Kalp Hastalığı"
Ananasta "Kara Kalp Hastalığı"

Zararlılar

Ananas bitkisinin en önemli zararlıları; sümüklü böcekler ve kabuklu bitlerdir.

Sümüklü böcekler;

yumuşak ve çıplak vücutlu olup, renkleri esmer, kiremit veya grimsi renkte olabilirler. Süs bitkisinin yaprak ve sürgünlerini kemirerek zararlı olurlar. Mücadelesi, öncelikle sümüklü böcekler toplanıp yok edilmeli veya Metaldehyde etkili hazır zehirli yemlerden birisi akşamüzeri salyangoz ve sümüklü böceklerin geçebileceği yerlere yığınlar halinde konmalıdır.

Kabuklu bitlere;

koşnil adı da verilmektedir. Vücutları çıplak ya da mumsu bir tabaka ile kaplı olabilmektedir. Oldukça kalın kabuklu veya örtülü olabilir. Renkleri sarımsı, kahverengi, beyaz, gri, donuk kırmızı ve siyah olabilir.

Önce uzun hortumuyla bitkinin yaprak ve saplarını sokarak bitki öz suyunu emerek beslenir. Salgıladıkları tatlı madde sayesinde fumajin mantarlarının çoğalmasına neden olur. Yapraklar sararır, kurur ve dökülür. Mücadelesinde zararlıya karşı etkili olan ilaçların uygulaması yapılmalıdır.

Bölüm 5

Ananasta Hasat ve Depolama

Ananas ne zaman hasat edilir? Hasat esnasında nelere dikkat etmek gerekir? Ananasın depolama sıcaklıkları nelerdir? Ananası ambalajlarken nelere dikkat edilmelidir?

  • 10. ay
    Orta Dönem Hasat
  • 12. ay
    Geç Dönem Hasat

Meyveler, yakın pazarlara gönderilecek ürünler için tam olgunluk aşamasında ve uzak mesafedeki pazarlar için %75-80 olgunluk aşamasında kesilmelidir.

Hasat keskin bir bıçak ile, meyve sapı 5-7 cm meyve üzerinde bırakılarak yapılmalı ve taç yaprakları temizlenmelidir. Meyve üzerinde herhangi bir mekanik zedeleme meyvenin hızlı çürümesine neden olabilir. Dolayısıyla, meyve hasatında büyük bir özen gereklidir.

Hasattan 10 gün önce parachlorophenoxyacetic asit Sprey nakliye ve depolama sırasında fizyolojik dökümünü azaltır. Meyve ağırlıklı olarak Temmuz-Ağustos'ta hasat edilir. Ancak, küçük bir ürün Mart da hasat edilebilir. Kesimi yaklaşık 8 ay bir yıl arasında yaymak mümkündür.

Ananas hasatı yapan kadın çiftçi.
Ananas hasatı yapan kadın çiftçi.

Ananasın mümkün olan en iyi lezzet ve renk gelişimi için bitki üzerinde büyümesine izin verilmelidir. Eğer olgunlaşmadan erken hasat edilirse, meyve üzerinde ağaçsı hamuru gelişebilir.

Konserve sanayi için, yaklaşık 1.5 kg ulaşan meyveler kullanılmalıdır.

  • 7-10 °C
    Optimum Depolama Sıcaklığı
  • İyi
    Lojistik Dayanıklılık

Ananas Hangi Koşullarda Depolanmalıdır?

Ananas yaralanmalara, sıkıştırma veya çeşitli etkilere duyarlıdır. Yaralanan yerler hızla genişleyerek çürümeye başlar. Hasadı mümkün olan en kısa sürede yapılmalı ve soğutmaya alınmalıdır.

Soğutma sıcaklığı olgun ve yarı olgun olanlar için 7-10 °C’ dir. Göreli nem oranı yüzde 85-95 olmalıdır. Aynı sıcaklık ve nem ile depolama ve nakliye sağlanır. Soğutma, soğuk hava yöntemi ile yapılır. Ortama bağlı olarak saklama süresi 2-4 hafta arasında değişebilir. Hava alabilecek bir ambalaj ile saklanmalı ve taşınmalıdır.

Bölümler