Domates dünya çapında yaygın olarak yetiştirilen sebzelerden biridir. Çeşitli ülkelerin beslenme şekillerinde, işlenmiş ve korunmuş gıdalar olarak kullanımı benzersizdir. İşlenmiş domatesler, dünya çapında ihraç edilen ilk 10 ürün arasında yer almaktadır. İthalat-ihracat senaryosundaki önemi ve kilit ürünlerden biri olduğu düşünüldüğünde, ekimi sırasında optimum verim ve verimliliği sağlamak için azami özen gösterilmektedir. Üreticiler her zaman, entegre haşere yönetimi tekniklerinin yanı sıra, optimum büyüme, sağlık ve verim için zorunlu kabul edilen iyi besin yönetimlerini sağlamaya da odaklanmaktadır.
Mahsul verimini arttırmak ve besin maddelerinin iyi kullanılabilirliğini sağlamak için üreticiler toprağa ve bitkiye çeşitli teknolojiler yanında farklı besleme ürünleride kullanmaktadır. Domatesin bir mahsul olarak önemini göz önünde bulundurulduğunda, mahsulün hem biyotik hem de abiyotik streslere karşı toleransını ve verimini artırmaya yönelik uygulamalar, bitkinin performansı yanında zararlı ve hastalıklara vb. karşı bağışıklık tepkisini arttırmaktadır.
Dünya çapında çeşitli faktörler, domates mahsulünde verimde azalma, raf ömrünün kısalması ve kalitenin düşmesine neden olmaktadır. Bu zorlukların üstesinden gelmek için çeşitli bileşikler kullanılmaktadır.
Biyostimülanlar, besin verimliliğini sağlamada, bitki büyümesini teşvik ederek verimi ve üretkenliği artırmanın bir yolu olarak son yıllarda ilgi çekmeye başlamıştır. Birçok araştırma çalışması, biyostimülanların bitki verimliliğini arttırmadaki potansiyelini ortaya koymuştur.
Biyostimülant Nedir?
Biyostimülanlar, bitkilerdeki doğal süreçleri uyarabilen, biyotik ve abiyotik stres faktörlerine karşı direnci artırabilen ve genel mahsul sağlığını iyileştirebilen çok çeşitli mineral, botanik veya mikrobiyal maddelerden veya malzemelerden oluşur. Çeşitli tarımsal girdiler “biyostimülanlar”olarak iddia edilirken, genellikle bitki tarafından emilmeye hemen hazır bulunan peptidler, amino asitler, polisakkaritler, deniz yosunları, hümik asitler ve fitohormonlar gibi organik bileşikler, biyostimülan olarak kabul edilir. Bunların arasında yaygın olarak satılan biyostimülanlar arasında hümik maddeler, amino asitler (hidrolize proteinler), mikroplar ve deniz yosunu özleri bulunur.
İlgili Ürünler
Doğal olarak türetilmiş ve biyo-bazlı bileşenlerin kullanılması, onları organik tarım için uygun hale getirmesinin yanında, kimyasal gübreye olan bağımlılığı da potansiyel olarak azaltmaktadır. Diğer bir önemli avantajı, mahsulün doğal süreçlerini canlandırma ve zararlılara karşı direncini, biyotik ve abiyotik streslere karşı toleransı ve besin profilini geliştirme yetenekleridir.
Yapılan bir araştırma çalışması, biyostimülanların ve hatta bitki büyüme düzenleyicilerinin, domates bitkisinde hem fizyolojik hem de biyokimyasal özellikleri üzerindeki olumlu etkisini ortaya koymuştur. Çalışmalar, biyostimülan kullanılarak yapılan üretimde klorofil aktivitesi, çözünür protein, nitrat redüktaz aktivitesi, sürgün uzunluğu ve kök uzunluklarında bir iyileşme gösterildiğini ortaya koymuştur.
Yapılan başka bir araştırma, bitki bazlı biyostimülanların domates bitkilerinin meyve kalitesini ve besin profilini iyileştirme potansiyelini ortaya koymuştur.
Biyostimülanların domates mahsulünün verimini iyileştirmedeki avantajlarını ortaya koyan artan sayıda araştırma çalışmasına rağmen, bu bileşiklerin benimsenmesi hala gelişme aşamasındadır. Biyostimülanların ticari olarak benimsenmesini artırmak için daha fazla araştırmaya kesin bir ihtiyaç vardır.