Atmosferimizin%78 ini oluşturan azot, dünyadaki canlı yaşamında önemli rol oynar.
Bitkilerde tıpkı bizim gibi yaşamları boyunca azota ihtiyaç duyar. Ancak bitkiler, atmosferdeki azotu basit moleküler formda kullanamazlar. Bitkiler bu ihtiyacını içeriğinde azot bulunan gübrelerden sağlar.
Azot, bitkilerin temel besin maddeleri içinde en çok talep ettiği besin bileşenidir. Sonrasında fosfor ve potasyum gelir.
Üst gübre olarak bilinen azotlu gübreler 3’e ayrılır.
Amonyum sülfat
Toz şekere benzerliğinden dolayı, halk dilinde şeker gübre diyede anılan bu gübre içeriğinde %21 azot, %24 kükürt bulundurur.
Amonyum nitrat
An%33 bünyesinde %33 azot bulunduran bu gübrenin, patlayıcı özelliğinden dolayı satışı tamamen durdurulmuştur.
Can%26 (kalsiyum amonyum nitrat) bünyesinde %26 azot bulunduran bu gübrenin satışı denetimli olarak devam etmektedir.
İçeriğinde % 46 saf azot bulunduran bu element % 100 oranında suda erir ve azot içeriği bakımından en zengin gübredir.
Azot Gübresi Ne İşe Yarar?
Bitkisel büyümeyi destekleyen azot, bitki fizyolojisi için hayati öneme sahiptir. Bitkiler gelişim döneminde ciddi miktarda azot tüketir. Azot bitkilerin kök, yaprak, gövde, dal, sürgün ve meyve gelişimlerini destekler. Aynı zamanda bunlara ilave olarak çiçeklenmeyi de arttırır.
Bitkilerde Azot Eksikliği
Önce yaşlı yapraklarda görülür. Bitkinin yaprak gelişimi, kök gelişimi, büyüme hızı yavaşlar ve bitki küçük kalır. Yetersiz yaprak gelişimi sonucunda yapraklar küçülerek dökülür ve sararmalar görülür. Buna ilave olarak sürgün sayısının azlığı da dikkat çeker.
Bitkilerde Azot Fazlalığı
Azotun fazla verilmesi durumunda; bitkide aşırı vejetatif büyümeye yol açmasının yanında, geç çiçeklenme, bitkide yatıklık ve erken meyve dökmesi gibi durumlar ortaya çıkar.
Azot Gübresi Nerede ve Ne Zaman Kullanılır?
Tüm bitkisel üretimlerde kullanılan azotlu gübrelerin kullanım zamanlar bitki türlerine göre farklılık içerir.
Tahıllarda
Ekimle birlikte şeker gübre (amonyum sülfat)ve üre kullanılabilir. Kardeşlenme öncesinde yine üre gübresi uygulanabilir. Üre kullanımını yağışlardan önce yapılmasına dikkat edilmelidir. Islak toprağa yapılan üre uygulamasında, üreden alınacak olan faydanın azalacağı unutulmamalıdır.
Meyve Ağaçlarında
Ağaç dallarına su yürümeden önce, taç iz düşümüne serpilerek toprağa karıştırılmasına ilave olarak, çiçeklenme öncesinde yada sonbaharda püskürtülerek yapraktan uygulanabilir.
İlgili Ürünler
Bağ
Şeker gübrenin (amonyum sülfat) yarısı şubat-mart aylarında toprak işlemesinde, ilk çapalama öncesinde de üre gübresi verilmelidir.
Sebzeler
Şeker gübrenin (amonyum sülfat) yarısı dikimden 10-15 gün sonra, meyve tutumu sonrasında diğer yarısı verilir.
Bostan
Tercih edilen azotlu gübrenin yarısı ekimle birlikte, diğer yarısı ise ilk çapadan önce verilir.
Azot Gübresi Nasıl Uygulanır?
Üst gübre olarak kullanılan azot gübresi, serpme usulü yada damla sulama ile uygulanır. Fakat azotlu gübrelerden olan ürenin, üst gübre olarak kullanılması durumunda %30 varan kayıplar meydana gelmektedir. Üreden optimum fayda sağlamak için bitki köküne yada tohuma değmeden toprak altına uygulanması gerekir.
Meyve ağaçlarında ise ağaç taç iz düşümlerine gelecek şekilde toprağa karıştırılarak, damla sulama ile yada püskürtülerek yapraktan uygulanabilir.
Azot Gübresi Dekara Ne Kadar Atılır?
Azotlu gübre kullanım ve miktarına,yapılacak olan toprak analiz sonuçları sonrasında karar vermenizi hatırlatmak isteriz.
Yapılacak olan toprak analizi sonrasında çıkacak olan sonuçlara göre, aşağıdaki tabloyu kullanarak kullanacağınız potasyum gübre miktarını hesaplayabilirsiniz.
Amonyum sülfat (şeker gübre)için; toprak analizi sonucunda çıkan saf madde miktarı, 5 sayısıyla çarpılır.
Örnek olarak, yapılan toprak analizi sonucu gerekli azot miktarı saf madde olarak 5 kg ise, kullanılacak amonyum sülfat gübre miktarı 5 x 5 = 25 kg / dekardır.
Yani dekara 25 kg amonyum sülfat gübre atılmalıdır.
Kalsiyum amonyum nitrat (Can%26) için; toprak analizi sonucunda çıkan saf madde miktarı, 4 sayısıyla çarpılır.
Örnek olarak, yapılan toprak analizi sonucu gerekli azot miktarı saf madde olarak 5 kg ise, kullanılacak kalsiyum amonyum nitrat gübre miktarı 5 x 4 = 20 kg / dekardır.
Yani dekara 20 kg kalsiyum amonyum nitrat gübre atılmalıdır.
Üre için; toprak analizi sonucunda çıkan saf madde miktarı, 2,2 sayısıyla çarpılır.
Örnek olarak, yapılan toprak analizi sonucu gerekli azot miktarı saf madde olarak 5 kg ise, kullanılacak üre miktarı 5 x 2,2 = 11 kg / dekardır.
Yani dekara 11 kg üre atılmalıdır.