hortiturkey
Baş Editör

Gübre Fiyatlarındaki Artışın Nedeni

3 Dakikalık Okuma
1 Kasım 2021 Pazartesi
Bitki Besleme
Metin Güneş
Özet
Gübre üreticileri ithalatçıları ve ihracatçıları derneği Yönetim Kurulu Başkanı Metin GÜNEŞ: Bitkisel üretimin en önemli ihtiyaçlarından olan gübrelerde, %90-200 arasında değişen fiyat artışları oldu.
0
Paylaş

Yaşanan salgın tarımı tüm dünya ülkeleri için daha önemli kıldı. Gıda arzı, gıda güvenliği, gıda tedarik zincirinin aksamaması konuları öncelikli hale geldi. Ülkeler tarım politikalarında önemli değişikliklere giderek kendi ülke ihtiyaçları öncelikli politikalar geliştirmektedirler.

Bitkisel üretimin en önemli ihtiyaçlarından olan gübre ise 2021 yılında bu gelişmelerden en çok etkilenen en çok konuşulan sektör haline geldi.

2021 yılında hızla artan ve durmayan gübre fiyatları, ülkemizde olduğu gibi birçok ülkede gübre ihracatına kısıtlamalar veya yasakların gelmesi, Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatının ülkemiz tarafından da imzalanması ile bu doğrultuda yapılması gereken değişiklikler dikkatlerin gübre sektörü üzerine topladı.

Ülkemizde 2020 yılında 7,1 Milyon ton gübre kullanımı yapıldı. Bu gübrenin %50-55’lik kısmını üretiyor olsak da hammadde kaynakları açısından %90 dışa bağımlı bir ülkeyiz. Bu nedenle gübre fiyatlarındaki artış genel olarak bugüne kadar kurdaki artışa bağlı olarak değişmekteydi.

Fakat 2021 yılının başından itibaren fosforik asit, sülfürik asit, nitrik asit ve amonyak gibi gübre hammaddelerinin artmasıyla fiyatlar artmaya başladı. Fiyatların artışına navlun (gemi nakliyesi) taşıma ücretlerinin artması, konteyner ve gemi bulunamaması, başta Hindistan, Latin Amerika ihtiyaçlarının fazla olması, arz-talep dengesinin bozulması gibi nedenlerde eklendi.

Gübre depolama alanı

Artan fiyatlar stabil halde kalacak beklentisi içindeyken doğalgaz fiyatlarının artması nedeniyle birçok büyük üretici ya üretimi kısıtladı, ya da durdurdu. Bu nedenle amonyak üretiminde, temininde sorunlar oluşmaya başladı.

Çin’in fosfatlı ürünlerin ihracatına yasak getirmesi, birçok ülkenin benzer kararlar alması fiyatların halen çok yüksek seyretmesine sebebiyet vermektedir. Gübre fiyatlarında yurt dışı kaynaklı üründen ürüne değişmekle birlikte %90-200 arasında artış oldu. Tüm bunlara ülkemizdeki kur artışı, yüksek faiz eklendiği zaman doğal olarak ÇİFTÇİLERİN HAKLI İSYANI ile karşılaşıyoruz.

Gübre fiyatların çok yüksek olması gübre kullanılmaması durumu ise daha vahim durumlar ortaya çıkarabilir. Yeterince ve doğru gübre kullanımı yapılmadığı zaman ne yazık ki verim ve kalite sorunu yaşarız. Bu durum gıda arz talep dengesinde oluşturacağı sorunlarla birlikte mutfağa kadar yansır.

Gübre fiyatlarının düşmesi için herkes elini taşın altına koymalıdır. Gübre üreten, ithal eden, alıp satan herkes fedakarlık yapmak zorundadır. Destek konusunda en büyük beklenti elbette devletimizdir. Çiftçilerimiz artan fiyatlar karşısında sübvanse edilmeli, gübre hammaddesi tedariki, finansmanı konularında sanayici desteklenmeli üretimin ülkemizde artması sağlanmalıdır.

Ülkemizde de gübre ile ilgili ihracatın kayda alınması karara bağlandı. DAP, 15.15.15, 20.20.0, Kalsiyum Amonyum Nitrat, Üre, Amonyum sülfat ve Amonyum Nitrat için gelen kayda alma işlemine Sülfürik asit ve amonyak eklenerek bu ürünlerin bağlı olduğu tüm GTİP numaralarının ihraç kaydı sadece İMMİB’e verilerek ihracatın kısıtlanması, yapılamaması durumu ortaya çıktı.

İlgili Ürünler

Şüphesiz hepimizin öncelikli görevi Türk Çiftçisini korumak ve ülke tarımına hizmet etmektir.

Yaşanan krizden kaynaklı herkes üstüne düşeni yapmaya çalışmakta, alınan önlemlere uymaktadır. Gübre sektörü temsilcileri konuya böyle yaklaşırken özel ürünlerin, organik gübrelerin ihracatına da kısıtlama gelmesine tepki gösterdi.

Güid olarak yaptığımız girişimlerde gübre ihracat kaydına devam edilmesi, DAP, AN, AS, CAN, Üre, 15.15.15, 20.20.0 gübrelerinin amonyak ve sülfürik asit gibi hammaddelerin ihtiyaçtan fazlasının ihracatına izin verilmesi bunların dışında kalan organik, kimyasal, suda çözünür, sıvı, katı özel gübrelerin ihracatında herhangi bir kısıtlama olmaması talebimiz Ticaret Bakanlığımızdan kabul görerek özel gübrelerle ilgili kısmındaki kısıtlama kaldırıldı. Diğer ürünlerde kısıtlama devam etmektedir.

Ülkemizde 1200 civarında gübre lisansı almış özel gübre üreten, ithal eden firma bulunmaktadır. Bu firmalardan 300’den fazlası 60’a yakın ülkeye ihracat yapmaktadır. İhracat yaptığımız ülkelerde Almanya, İspanya, İtalya, Hollanda gibi ülkelerle rekabet etmekteyiz. Her geçen gün dünyada kullanımı artan özel gübre pazarındaki ihracatın kalkması ülkemizde ki gübre fiyatlarını olumsuz etkilemeyecek bir durum olmakla birlikte küçük ve orta ölçekli firmalara ve ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacaktır.

Gübre

Ülkemizde son yıllarda özel gübre üretimi konusunda çok ciddi yatırımlar yapılmakta olup, merdiven altı gübre kavramı artık yok olmaktadır. Artan rekabet, çiftçi memnuniyetinin birincil hedef olması nedeniyle her firma iyi ürün üretmek veya ithal etmek zorundadır.

Daha geniş kapsamlı ele alınması gereken AB Yeşil Mutabakatı çerçevesinde eylem planları hazırlanmalı gübre sektöründe yapılması gerekenler konusunda özel gübre firmalarına daha çok destek verilmelidir.

Mustafa Kemal’in dediği gibi "Tarım Milli Ekonominin Temelidir."

Temelin sağlam olması için MUTLU ÇİFTÇİ sayısını artırmak zorundayız.  Ayrıca tarımsal kaynaklarımız korunmalı, sürdürülebilir tarım ifadesi sözde kalmamalıdır. Suyun ve toprağın etkin kullanımı konularında herkes bilinçlendirilmelidir.

Kaynaklar

Metin GÜNEŞ