Domates Öz (Gövde) Nekrozu Hastalığı

Tanımı, Yaşayışı ve Hastalık Belirtileri

Hastalığa neden olan etmenler fırsatçı bakteriler olup bitkiyi strese sokan koşullarda hastalık oluşturmaktadır. Bu koşullar bitkide hızlı gelişimi ve sulu yapının oluşmasını teşvik eden düşük gece sıcaklıkları, yüksek orantılı nem ve aşırı azot gübrelemesidir.

Hastalık genelde bitkilerin meyve döneminde kendini gösterir. Yapraklarda genel sararma gözlenir (Şekil 93). Gövdede farklı büyüklükte koyu kahverengiden siyaha kadar değişen renkte lekeler görülür (Şekil 94). Lekeler genellikle gövdenin alt kısımlarında ve koltuk alma noktalarında oluşur.

Gövde lekeleri bazı durumlarda koltukların gövde ile birleştiği yerlerde sınırlı kalır. Gövde boyuna kesildiğinde öz kısmının kahve-siyah renk aldığı gözlenir (Şekil 95). Özdeki renk değişimi zamanla öz boşalmasına yol açar. Bazı durumlarda iletim demetlerinde de kahverengileşme oluşur.

Zaman zaman gövdede çatlaklar meydana gelir ve oradan havai kökler çıkar (Şekil 96). Hastalığın ilerlemesiyle bitkide solgunluk ve ölüm gerçekleşir. Hastalık yumuşak çürüklük grubu Erwinialar sonucunda oluştuğunda özde sulanma, renk değişimi, parçalanma ve yumuşak çürüklük görülür (Şekil 97 a,b). Bu nedenle domateste Pectobacterium ve Dickeya cinslerine ait bakterilerin oluşturduğu belirtilere gövde çürüklüğü demek daha doğru olur.

Öz nekrozu hastalığı domatesin yanısıra biberde ve patlıcanda da görülebilmektedir (Şekil 98). Ayrıca hastalık etmenleri bazı sebze ve süs bitkilerinde leke ve yumuşak çürüklük gibi farklı belirtilere de neden olabilmektedir.

Domates Öz (Gövde) Nekrozu Hastalığı Mücadelesi

Kültürel Önlemler

• Bitkiler dengeli beslenerek sağlıklı yetiştirilmeli, aşırı azot gübrelemesinden kaçınılarak gübreleme programlarında potasyum ve kalsiyumlu gübrelere ağırlık verilmeli,
• Seralarda havalandırmaya özen gösterilmeli ve aşırı nem birikimi önlenmeli,
• Hasta bitkiler seradan uzaklaştırılmalı ve imha edilmeli,
• Budama aletleri sık sık %10’ luk sodyum hipoklorit (çamaşır suyu) ile dezenfekte edilmeli,
• Mineral gübreleme ihtiyacını azaltmak için sera topraklarının kalitesini iyileştiren organik gübrelemeler yapılmalı,
• Serada diğer hastalıklara karşı yapılacak olan bakır uygulamaları koltuk alma işleminden sonra yapılmalı,
• Üretim sezonu sonunda tüm bitki artıkları sökülerek uzaklaştırılmalı ve imha edilmelidir.
  

Kimyasal Mücadele

Etkili ve ekonomik kimyasal mücadelesi yoktur.