Tanımı, yaşayışı ve belirtileri
Hastalık bitkide yeşil aksamda belirti vermez sadece yumruda görülmektedir. Yumru kabuğu üzerinde parlak gri veya gümüşi yamalar şeklindeki lekeler meydana getirir.
Bu lekeler yeni hasat edilen yumrular üzerinde açık renklidir (Şekil 21) ve dikkat edilmezse fark edilmeyebilir, ancak ıslatıldığı zaman yumru üzerindeki gri parlak yamalar halinde görülebilirler. Bu yamalar yumru üzerinde çok geniş bir alana yayılabilir. Belirtilerin tanınması özellikle beyaz kabuklu patates çeşitlerinde zordur, kırmızı kabuklularda ise kolayca görülebilir (Şekil 21 a,b).
Hastalığın taşınmasında en önemli kaynak tohumluk yumrudur. Ancak, bulaşık olan tohumların dikilmesiyle de fungus yumrunun etrafındaki toprağa geçer ve toprağın bulaşmasına neden olur. Etmenin toprakta kalıcılığı ise kısadır. Hastalık genellikle tarlada ürün kaybına neden olmaz, asıl zararını depoda yapar, fungus depoda 4°C üzerindeki sıcaklıklarda ve %90-93 nemde gelişmesine devam etmektedir. Depoda yayılan sporlar vasıtasıyla diğer patateslerde enfekte olur, hastalığın görüldüğü yumrularda su kaybı ve büzüşmeler buna bağlı olarak ağırlıkta azalma olur, kalite ve pazar değerinde düşüş meydana gelir (Şekil 21 d). Yüksek nemli depo koşullarında lekeler üzerinde gelişen sporlar nedeniyle lekelerin rengi koyulaşmaya başlar ve isli bir görünüm ortaya çıkar (Şekil 21 c).
İlgili Ürünler
Gümüşi Leke Hastalığı Mücadelesi
Kültürel Önlemler
- Sertifikalı tohumluk kullanılmalıdır.
- Dikimi yapılacak yumrular gözle kontrol edilmeli, belirti görülen yumrular tohumluk olarak kullanılmamalıdır.
- Hastalığın görüldüğü tarlalarda en az iki yıl süreyle münavebe yapılmalıdır.
- Kendi gelen bitkiler yok edilmelidir.
- Depolardaki toprak ve bitki artıkları iyice temizlenmeli ve etmenin çoğalmasını sağlayacak ortamların oluşmamasına dikkat edilmelidir.
- Depo sıcaklığının 4°C, nispi nemin ise %90’ın altında olmasına dikkat edilmelidir.
- Hasat sırasında yumruların yaralanmasından kaçınılmalıdır. Enfeksiyon riskini azaltmak için yumrular iyice kurutulduktan sonra depoya alınmalıdır.
Kimyasal Mücadele
Bu hastalığa karşı ülkemizde kimyasal mücadele tavsiyesi bulunmamaktadır.
Kaynaklar
Bu makale, T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI’ndan alınmıştır. İçerikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır.
Orijinal Makale
Dr. Pervin ERDOĞAN, Dr. Emel ÇAKIR, E. Arzu ELİBÜYÜK, Dr. Emre EVLİCE, Ali Ferhan MORCA, Dr. Aynur KARAHAN, Dr. Tülin KILIÇ, Sabriye ÖZDEMİR, Filiz ÖNTEPELİ, Dr. Yasemin SABAHOĞLU, Abdullah YILMAZ, Dr. Melike YURTMEN, Dr. Enbiye ULUTAŞ, Dr. Nursen ÜSTÜN (2017). Patates Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara: T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI