Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli
Esas rengi yeşilimsi olan zararlı; sarımtırak koyu yeşil, koyu kırmızı veya kahverengimsi yeşil renkte de olabilir. Vücut ortasına yakın mesafede iki tarafta bir çift siyah leke bulunur (Şekil 19b). Erkekler dişilerden daha küçük ve daha hareketlidir. Zararlı Ege, Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz Bölgesi pamuk alanlarında yaygındır.
Tarla kenarlarında, bahçe ve çalılıklardaki yabancı otlarda üremesine devam ederek kışı geçiren İki noktalı kırmızı örümcek ergin olduktan bir gün sonra yumurta koymaya başlar. Yumurtalarını yaprağın alt yüzüne tek tek bırakır. Yumurtanın rengi önceleri şeffaf ve beyaz, açılmaya yakın hafif kırmızı ve sarı renge dönüşür. Erginler 4 çift bacaklıdır. Bir dişi ömrü boyunca 100-150 yumurta bırakır.
Yumurtadan yeni çıkmış larva açık renkli ve 3 çift bacaklıdır. Beslendikten sonra rengi koyulaşarak ergine benzer. Larva dönemi ortalama bir gün sürer. İki noktalı kırmızı örümceğin gelişmesi sıcaklık ve nem ile çok yakından ilgilidir. %70’in altındaki nispi nemde gelişme artar. Sıcaklık ve neme bağlı olarak bir neslini 10-20 günde tamamlar ve yılda 10-20 döl verebilir. Zararlı sıcak ve kuru havayı sever.
İki noktalı kırmızı örümcek bitkinin tüm aksamında bulunur. Ancak özellikle taze ve kuvvetli yaprakları tercih eder ve bu yaprakların altında yaşar. Zararlı yaprakların alt yüzünde özellikle de yaprak sapı ile yaprak ayasının birleştiği yerde yoğun olarak bulunur ve buradan diğer kısımlara geçer. Zararlının beslenmesi sonucunda yaprakların üst yüzünde serpiştirilmiş sarı noktalar karakteristiktir.
Daha sonra sarı noktalar yaprağa yeşil rengini veren klorofil maddesinin zarar görmesi nedeniyle kırmızı renge dönüşür. Bu kırmızılık artarak tüm yaprak yüzeyini veya yaprağın bir bölümünü homojen bir şekilde kaplar ve yapraklar zamanından önce kuruyarak dökülür (Şekil 20. a-b).
İki noktalı kırmızı örümcek taraklanmadan önce yoğun olarak bulunursa taraklanma gecikir. Taraklanmadan sonra yoğunluk kazanması durumunda ise tarak, çiçek ve kozaların dökülmesine, ayrıca kozaların küçük kalmasına neden olur. Zararlının bir diğer özelliği beslenmeleri sırasında salgıladıkları madde nedeniyle meydana getirdikleri ağlardır. Ağların çokluğu aynı zamanda zararlı popülasyonunun yoğun olduğunu göstermektedir.
Doğal Düşmanları
İki noktalı kırmızı örümceğin etkili pek çok doğal düşmanı bulunmaktadır. Bu türlerden özellikle Scolothrips longicornis (Şekil 22) ve Stethorus spp. (Şekil 23) zararlının özelleşmiş predatörleridir. Bu nedenle zararlıya karşı ilaçlı mücadele gerekiyorsa spesifik akarisitler kullanılarak yararlı türlerin korunması sağlanmalıdır. Ülkemizde tespit edilen doğal düşmanlar aşağıda verilmiştir.
Predatörler
- Scolothrips longicornis Priesner Thy.:Thripidae
- Stethorus gilvifrons Col.: Coccinellidae
- Stethorus punctillum Col.: Coccinellidae
- Scymnus spp. Col.: Coccinellidae
- Chrysoperla carnea (Steph.) Neu.:Chrysopidae
- Orius niger (W.) Hem.:Anthocoridae
- Orius horvathi (Reut.) Hem.:Anthocoridae
- Orius albidipennis (Reut.) Hem.:Anthocoridae
- Nabis pseudoferus (Rem.). Hem.:Nabidae
- Geocoris spp. Hem.:Lygaeidae
- Piocoris spp. Hem.:Lygaeidae
- Campylomma diversicornis Reut. Hem.:Miridae
- Phytoseiulus persimilis A. H. Aca: Phythoseidae
Pamukta İki Noktalı Kırmızı Örümceğin Mücadelesi
Kültürel Mücadele
Zararlının mücadelesinde kültürel tedbirler önemli yer tutmaktadır. Zararlı, kışı yabancı otlarda geçirmektedir. Yabancı otlardan pamuğa geçtiği için pamuk tarlaları çevresindeki yabancı otların temizlenmesi, ilk bulaşmaların önlenmesi veya geciktirilmesi yönünden etkilidir. Bitkilerin su stresine girmemesine özen gösterilmelidir. Su stresi bitkileri akarlara karşı duyarlı hale getirmektedir.
İlgili Ürünler
Biyolojik Mücadele
Özellikle Stethorus türleri ile Scolothrips longicornis zararlı popülasyonunu genellikle baskı altında tutabilmektedir. Bu nedenle zararlıya karşı ilaçlı mücadele gerekiyorsa spesifik akarisitler kullanmak suretiyle yararlı türler korunmalıdır.
Kimyasal Mücadele
İki noktalı kırmızı örümcek yoğunluğu öncelikle tarla kenarlarında ve lokal olarak görülmektedir. Bu durumda sadece bu yerlerin ilaçlanması (Şerit ilaçlama) yeterli olmaktadır. Ancak yüksek popülasyonlarda ve tarla geneline bulaşan zararlı yoğunluğu için ekonomik zarar eşiği dikkate alınarak mücadele yapılmalıdır.
Mücadele zamanının belirlenmesi için bitkiler 4-6 yapraklı olduktan sonra sürveylere başlanır. Ekonomik zarar eşiği 10 adet ergin+nimf /yapraktır. İlaçlı mücadelede tarla pülverizatörüne yaprak altı meme setleri ilave edilmelidir. İki noktalı kırmızı örümceğin kimyasal mücadelesinde kullanılan ilaçlar ve dozları Ek 4’te yer almaktadır.
Pamukta İki Noktalı Kırmızı Örümcek İçin Önerilen İlaçlar
Aktif madde adı ve oranı | Formülasyon Tipi | Doz (100l su) | Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün) | Etki mekanizması* |
---|---|---|---|---|
Güvenli olarak tavsiye edilen ilaçlar | ||||
Hexythiazox 50 g/l | EC | 75 ml/da | 10A | |
Etoxazole 110g/l | SC | 25 ml/da | 21 | |
Etoxazole 110g/l | SC | 50 ml/da | 21 | |
Clofentezine 500 g/l | SC | 40 ml/da | - | 10A |
Azadirachtin A 10 g/l | EC | 200 ml/da | 3 | 18B |
Kontrollü olarak tavsiye edilen ilaçlar | ||||
Lambda-cyhalothrin 50 g/l** | EC | 50 ml /da nimf-ergin | 7 | 3 |
Etofenprox 50 g/I | EC | 500 ml/da | 14 | 3 |
Geçici olarak tavsiye edilen ilaçlar | ||||
Abamectin 18 g/l | EC | 50 ml/da | 21 | 6 |
Tebufenpyrad % 20 | WP | 60 gr / da | 7 | 21A |
Fenbutatin Oxide 550 g/l | SC | 135 ml/da | 10 | 12B |
Spiromesifen 240 g/l | SC | 40 ml/ da | 21 | 23 |
Abamectin 33,7 g/l | EC | 25 ml/da | 28 | 6 |
Kaynaklar
Bu makale, T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI’ndan alınmıştır. İçerikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır.
Orijinal Makale
Dr. Okan ÖZGÜR, Uzm. Halil DÜNDAR, Uzm. Sedat EREN, Dr. Hale GÜNAÇTI, Dr. Yasemin SABAHOĞLU, Uzm. Seher TANYOLAÇ, Uzm. Hilmi TORUN, Dr. Nursen ÜSTÜN, Dr. Abdullah YILMAZ (2017). Pamuk Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara: T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI