Amerikan Beyaz Kelebeği

Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli

Kelebeğin esas rengi beyaz, dorsali ve ventrali kül rengindedir. Bazı erkek ve dişi bireylerde üst kanatlarda siyah nokta şeklinde lekeler mevcuttur (Şekil 32 a ve b). Abdomenin üzerinde siyah noktacıklardan oluşan zikzak şeklinde bir sıra şerit abdomenin sonuna kadar uzanır. Erginlerin vücut uzunluğu ortalama olarak erkeklerde 11, dişilerde 15 mm’dir. Kanat açıklığı ise 25-30 mm’dir.

Yumurta 0,5-0,6 mm çapında ve krem rengindedir. Paket halinde bıraktığı yumurtaları bir sıvı ile birbirine ve yaprağa yapıştırır, üzerlerini abdomenin sonundaki yeşilimsi beyaz kıllarla örter (Şekil 32a). Yumurta kümeleri yeşilimsi beyaz görünümleriyle kolayca fark edilmektedir

Larvaların vücut rengi soluk sarımsı yeşilden siyaha kadar değişir. Farklı renkteki larvalar aynı yerde görülebilir (Şekil 32c). Larvaların vücudu, değişik boyutta, siyah ve her halkası dörder adet portakal renkli benek ve bu beneklerden çıkan kıllar ile bezenmiştir. Başları siyah, toraks bacakları koyu renkte, abdomen bacakları ise donuk sarıdır. Olgun larvalar 2,5-3,5 cm’dir (Şekil 32c). Pupa mumya pupa tipinde ve koyu kahverengindedir (Şekil 32d).

Kışı pupa halinde geçirir. Kışlayan pupalardan çıkan birinci döle ait kelebek uçuşu mayısın ilk haftası ile üçüncü haftasında, ikinci döle ait kelebek çıkışları ise temmuzun üçüncü haftasına olur. Her iki dölün kelebek uçuş süresi 24-33 gün sürmesine karşın, ergin ömrü 4-15 gündür. Dişiler yumurtalarını genel olarak yaprakların alt, bazen de üst yüzlerine bırakabilirler. Yumurtalar 1-3 günde açılır. Larvalar yumurtadan çıkarken, yumurta kabuklarını kısmen yiyerek yuvalarını örmeye başlarlar.

Zararlı, ağaçların toprak ile birleştiği yerlerde, ağaç kabuğunda ve çok yaşlı ağaçların kovuklarında, binaların çatı saçakları arasında bir koza içinde pupa olur. Amerikan beyaz kelebeği yılda 2-3 döl verir. Yumurta kümelerinden çıkan larvalar, yaprağın alt yüzünde ipeksi ağlar örer, sonra ağı arttırmak suretiyle daldaki diğer yapraklarla ilk yaprağı bağlarlar. Genç larvalar yaprağın parankimasını üst epidermise kadar yerler. Daha sonra yaprağın üst yüzeyine geçerek, üst epidermisi tahrip ederler.

Olgunlaşmaya başlayan larvalar ağ kümelerinden çıkarak bireysel yaşamaya başlar ve yaprakları sadece ana damarları kalacak şekilde yerler. Ayrıca körpe ve olgunlaşmaya başlayan meyveleri de yiyerek ürünün azalmasına veya tamamen yok olmasına neden olurlar (Şekil 33).

Ülkemizde Marmara ve Karadeniz Bölgeleri ile Kuzey Ege’de saptanmıştır. Özellikle Orta Karadeniz Bölgesinde (Terme-Ondokuzmayıs) fındık bahçelerinde zaman zaman önemli zararlara neden olmaktadır.

Zararlının 200’den fazla konukçusu bulunmaktadır. En önemli konukçuları dut, akçaağaç, elma, armut, vişne, kiraz, erik, fındık ve ikinci derecede önemli konukçuları ise ceviz, asma, şerbetçiotudur.

‍

Aralarında kuşların da olduğu oldukça fazla sayıda parazitoit ve predatörleri bulunmaktadır.

Predatörleri

• Arma custos (Fabr.) Hem.: Pentatomidae
• Chrysoperla carnea (Steph.) Neu.: Chrysopidae
• Passer domesticus (Şehir serçesi) Aves: Ploceidae
• P. montanus (Dağ serçesi) Aves: Ploceidae
• Parus major (Büyük baştankara) Aves: Paridae
• Cuculus canorus (Guguk kuşu) Aves: Cuculidae
• Oriolus oriolus (Sarıasma) Aves: Oriolidae

Parazitoitleri

• Pimpla hypochondriaca Retz. Hym.: Ichneumonidae
• P. turionella L. Hym.: Ichneumonidae
• Theronie atalantae Poda. Hym.: Ichneumonidae
• Netelia testacea Grav. Hym.: Ichneumonidae
• Pyracmon austriacus Tschek. Hym.: Ichneumonidae
• Apanteles sp. Hym.: Braconidae
• Psychophagus omnivorus Walk. Hym.: Pteromalidae
• Dibrachys cavus Walk. Hym.: Pteromalidae
• Monodon tomerus Walk. Hym.: Torymidae
• Trichogramma evanescens Westw. Hym.: Trichogrammatidae
• Tachina larvarum L. Dip.: Tachinidae
• T. fallax Meig. Dip.: Tachinidae
• Pales pavida Meig. Dip.: Tachinidae
• Campsilura concinnata Meig. Dip.: Tachinidae
• Sarcophaga carnaria (L.) Dip.: Sarcophagidae

Entomopatojen Bakteri

Bacillus thuringiensis Berliner

Amerikan Beyaz Kelebeği Mücadelesi

Mekanik Mücadele

• Kısa gövdeli ağaçlara bırakılan yumurta paketleri toplanıp bahçeden uzaklaştırılmalıdır.
• Haziran ve ağustos aylarında zararlı ile bulaşık ağaçlarda ağ içinde bulunan larva kümeleri kesilip bahçeden uzaklaştırılmalıdır.
• Birinci ve ikinci dölün çıktığı aylarda (haziran-ağutos) zararlı ile bulaşık ağaçlarda 3-4 cm eninde oluklu karton şeritler (tuzak bantlar) veya 50-60 cm uzunluğunda ve 10-15 cm eninde telis çuval ve benzeri kuşaklar ağaçların gövdelerinde bir veya iki yerde iple sarılmalıdır.
• Ağ ile birlikte toplanan larva kümeleri, içinde larva ve pupa bulunan kuşaklar, parazitoit çıkışına izin veren ancak zararlının doğaya bulaşmasını engelleyen tel kafeslere konularak zarlının imha edilmesi sağlanır. Ancak doğal düşmanların çıkışı sağlanır.

Biyolojik Mücadele

Pupaların %70’in üzerinde parazitlenebildiği saptanmıştır. Doğal dengeyi bozmamak amacıyla özellikle dut ve orman alanlarında bulunan zararlının mücadelesi mutlaka biyopreparatlarla yapılmalıdır.

Kimyasal Mücadele

Zorunlu olmadıkça kimyasal mücadele uygulanmamalıdır. Ancak, popülâsyonun yüksek olduğu veya zararlının epidemi yaptığı yıllarda kimyasal mücadele önemli olmaktadır. Ancak kimyasal mücadele yapılırken doğal düşmanlarının varlığı düşünülmeli ve doğal düşmanlara en zararlı olan preparatlar kullanılmalıdır.
İlaçlama zamanı

Kimyasal mücadele; haziran (birinci döl), ağustos (ikinci döl), 3. döl çıkarsa eylül ayında larvalar epidermis arasından çıkıp ağlarını örmeye başladıkları zaman (larvalar 2. ve 3. dönemde) veya yumurta kümelerindeki bütün yumurtalar açıldığında başlamalıdır.

Fındık yetiştirilen alanlarda eylül ayından itibaren yağmurların başlaması ve özellikle geceleri hava sıcaklıklarının düşmesi nedeniyle üçüncü döl zarar yapmamaktadır. Her döle karşı bir ilaçlama yapılır ve yeterlidir.