Fındık Kurdu

Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli

Fındık kurdu erginleri kül renginde 6–7 mm boyunda ve ince uzun hortumludur.Hortumun boyu, dişide vücudundan uzun, erkekte ise vücudundan kısadır (Şekil 1a-b). Larvaları bacaksız beyaz, tombul ve kıvrık; baş kahverengindedir (Şekil 1 c).Pupa serbest pupa tipindedir (Şekil 1 d).

İlk erginler iklime bağlı olarak mart ayında görülür. Ergin çıkışı mayıs başlarında oldukça artar, çıkan erginler 16°C’den düşük sıcaklıklarda fazla aktif değildir. Mayıs ayında ergin çıkışı tamamlanmış olur. Sıcaklık 20°C’ye erişinceye kadar uçamadıklarından aynı ocak üzerinde beslenmek zorunda kalırlar. Uzun süre beslenip mayıs sonu haziran başında yumurtlamaya başlar. Bir dişi ortalama 42 yumurta bırakır. Yumurtalarını meyve kabuğunun altında hazırladığı bir yuvaya bırakır. Yumurta bırakılan meyvelerin kabuğu üzerinde 4-5 mm uzunlukta kahverenkli bir çizgi görülür. Yumurtalar ortalama 8 günde açılır.

Larva iç fındık üzerinde bir ay kadar beslenip gelişir. Beslenme artıkları kabuk içini doldurur. Gelişen larva, kabuk üzerinde 1.5-2.0 mm çapında bir çıkış deliği açıp toprağa iner.

Larvalar, toprakta hazırladıkları bir yuva içinde pupa olurlar. Burada 1-3 yıl kaldıktan sonra erginler çıkar. Toprağa geçen larvaların %18’i bir yıl sonra, %75’i ikinci yılda ve %7’si de üçüncü yılda ergin olup topraktan çıkarlar. Şiddetli kış, ergin çıkış oranını artırır. Ergin ömrü üç ay kadardır.

Fındık kurdu, beslenme ve yumurta bırakma yoluyla meyvelerde zararlı olur. Erginler öncelikle yeni oluşmakta olan meyvelerde zarar yapar, daha sonraları fındığın meyve kabuğunu, hortumunun ucundaki ağız parçalarıyla kemirerek deler ve kabuk içindeki yumuşak etli kısımla beslenir (Şekil 2 a,b).

Erginlerin karanfillerde yaptığı zarar sonucu karanfiller kurur (Şekil 3. a). Ayrıca erginler tarafından zarar gören meyveler, normal iriliğe erişinceye kadar kabuk içindeki etli kısmı bozularak sarı renk alır. Sonradan bu renk kabuk üzerinde de belirir. Meyve beslenmediği için kabukta çöküntüler oluşur. Bu zarar şekline halk arasında “sarı karamuk” denir (Şekil 3. b). Meyve normal iriliğe eriştikten sonra zarara uğrarsa meyve içi kararır. Kabukta oluşan çatlaklardan dışarı sızan siyah bir sıvı, zuruf ve kabuğu kirletir. Bu zarara da “kara karamuk” denir (Şekil 3.c). Bir ergin beslenme yoluyla yaklaşık 80 meyveye zarar verebilir. Ayrıca erginler meyve içerisine yumurta bırakarakta zarar yapmaktadırlar (Şekil 3.d).

Fındık üretilen bölgelerde yaygın olup, bu alanların yarısında mücadeleyi gerektirecek yoğunluğa ulaşmaz.

Fındık kurdu fındıkta zarar yapmakla birlikte, nisan-mayıs aylarında, elma, kiraz, karayemiş, armut, muşmula ve birçok çiçekli ve çiçeksiz bitkiler üzerinde de beslenirler.

Doğal Düşmanları

Fındık kurdunun etkin doğal düşmanları yoktur. Ancak bazı kuşların ergin avcısı oldukları bilinmektedir. Beauveria densa Link. (Hypocreales: Clavicipitaceae) topraktaki larvaları enfekte eden bir entomopatojen fungus olarak saptanmıştır.

Fındık Kurdu Mücadelesi

Kültürel Önlemler

Bahçe toprağının çapalanması, böcek yoğunluğunu azaltmada etkilidir. Ancak çapalamada bitki köklerine zarar verilmemelidir.

Kimyasal Mücadele

Bahçedeki hâkim çeşitlerde meyvelerin yarıdan fazlası mercimek iriliğine yaklaşınca (3-4 mm) kontroller yapılır. Bu dönemde ergin çıkışı tamamlanmak üzere olup, Karadeniz sahil kuşağında Nisan sonu Mayıs ayı başı, orta kuşakta Mayıs başı-Mayıs sonu, yüksek kuşakta ise Mayıs sonu-Haziran başına rastlar.

‍

Ergin yoğunluğunun saptanması amacıyla;

• 1–10 da büyüklükteki bahçelerde 10 ocak,
• 11–30 da büyüklükteki bahçelerde 20 ocak,
• 30 da’dan büyük bahçelerde de 30 ocak,

3.0x3.5 m ebatlarında bir bez örtüye silkelenmelidir. Bu işlem sabah erken veya akşamüzeri sakin rüzgarsız ve yağışsız günlerde yapılmalıdır. Bulutlu günlerde günün her saatinde sayım yapılabilir. Şiddetli yağış ve rüzgâr sonrası sayım ertelenmelidir. Sayım yapılan örtünün boyutları küçükse, verilen örtünün alanına eşit gelecek biçimde sayılan ocak sayısı artırılmalıdır. Sayım sonunda 10 ocaktan 2’den fazla ergin böcek düşerse ilaçlama yapılmalıdır.

Popülasyonun yüksek olduğu yerlerde, yumurta koyarak yaptığı zararı engellemek için çiftleşme döneminde (mayıs sonu-haziran başı) ikinci bir ilaçlama yapılmalıdır.

Uygulanabilecek İlaçlar

Aktif Madde Adı ve Oranı	Formülasyon tipi	Doz	Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün)	Etki mekanizması
150 g/l Indoxacarb methyl	SC	45 ml / da ergin	14 gün
150 g/l Indoxacarb	SC	45 ml / da ergin	14 gün
100 g/l Alphacypermethrin	EC	40 ml / da	14 gün
% 25 Thiamethoxam	WG	20 g /da ( 10 g / 100 l su)	7 gün
150 g/l Thiacloprid + 20 g/l Delta- methrin	OD	25 ml / da ergin	21 gün
100 g/l Zeta cypermethrin(EW)	EW	20 ml/ da	7 gün
100 g/l Chlorpyrifos-ethyl+25 g/l Lambda-cyhalothrin	ZW	100 ml/da	21 Gün
Spinosad 480 g/l	SC	15 ml/da	3 gün	5
Lambda Cyhalothrin 50 g/l	CS-EC	50 ml/da	7 gün	3
Thiamethoxam % 25	WG	10 g/da	5 gün	4A