Bitki Tahta Kuruları

Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli

Creontiades pallidus

Erginin boyu 7 mm kadardır. Uzun bir görünüşü olan zararlı yeşil-sarımtrak yeşil renktedir. Baş ve pronotum kahverengi ve tonlarındadır. Bacakları uzun olup üzerinde kızıl-kahve lekeler vardır. Anten 4 segmentli olup uzunluğu zararlının boyu kadardır. Scutellum üzerinde önden arkaya doğru açık renkli bir bant bulunur (Şekil 77).

Lygus gemellatus

Ergin boyu 5 mm kadardır. Elipsoid bir görünüşü vardır. Genelde rengi yeşildir. Vücut ve bacakları üzerinde koyu lekeler bulunur. Anten 4 segmentli olup uzunluğu zararlının boyu kadardır. Pronotumda iki siyah leke bulunur.

Lygus italicus

Çoğu zaman L. gemmellatus ile karıştırılır. L. gemmellatus’tan tylus (alın ve burun üzeri) üzerindeki siyah bir benek ile ayrılır.

Lygus pratensis

Erginin boyu 5-7 mm’dir. Parlak renkte ve çoğunlukla kırmızımsı lekelere sahiptir. Vücut üzerinde dörtgen şeklinde siyah lekeler bulunur. Antenin uzunluğu zararlının boyuna yakındır (Şekil 78).

L.rugulipennis

Erginin boyu 4-5 mm’dir. Uzunca oval biçimdedir. Rengi çok değişiktir. Vücut üzerinde “W” şeklinde siyah leke bulunur. Antenin uzunluğu zararlının boyuna yakındır. Yumurtaları 1-1,5 mm boyunda ve 0,4 mm eninde, şişe biçiminde ve beyaz krem renktedir. Bitki dokusu içerisine bırakıldığından yumurtanın tamamı görülmez. Nimfleri birbirinden gözle ayımak zordur. Yumurtadan yeni çıkan nimfler genellikle 1 mm boyda ve açık yeşil renklidir. Bu dönemde nimfler bacak ve antenleri vucuda oranla daha uzundur. Üçüncü dönemden sonra kanat ve antenler gelişmeye başlar. Antenleri 4 segmentlidir. Kışı genellikle ergin olarak geçirirler. Kışın yabani bitkilerde, ilkbaharda ise hem yabani, hemde kültür bitkilerinde bulunurlar. Pamuğun çıkışından itibaren görülmekle birlikte koza oluşturma döneminde artış gösterebilirler.

Pamuk gelişme mevsiminin sonuna doğru tekrar daha taze olan kültür ve yabani bitkilere geçerler. Türlere göre değişmekle birlikte yumurtalar yazın 8-14 günde açılır. Yumurtadan çıkan nimfler 5 dönem geçirip ergin olurlar. Nimf dönemi 15-20 gün sürer. Erginler en çok 5 hafta yaşar ve 70-150 kadar yumurta bırakır. Yumurtalar bitkinin taze olan her yerine bırakılabilmekte ise de daha çok sürgün uçlarına ve yaprak saplarına tek tek veya gruplar halinde doku içerisine bırakılır. Nimf ve erginleri çok hareketlidir.

Bitkinin yaprak ve taze sürgünlerinde bulunmakla birlikte generatif organlarda daha çok bulunurlar. Dokunulduğunda kendilerini yere atar veya uçarlar. Yaz aylarında bir dölünü 30-35 günde tamamlarlar. Yılda 3-4 döl verebilirler. Hem nimfleri hem de erginleri zararlıdır. Zarar şekilleri birbirine benzer. Pamuk bitkisinin tüm organlarında sokup emerek beslenir ve özellikle generatif organları tercih ederler. Emilen yer, salgılanan toksik madde nedeniyle tahrip olarak ölür ve daha sonra siyahlaşır. Zarar yapraklarda olursa, emilen yerde zamanla yaprak dokusu ölerek dökülür. Yapraklar delikli veya parçalı bir hal alır. Esas zararını generatif organlarda beslenerek yaparlar.

Bu organlarda emilen yerlerde siyah lekeler oluşur. Emgi zararı gören tarak, çiçek ve küçük kozaların çoğu dökülür. Döküm sonucu üründe azalma meydana geldiği gibi olgunlaşmanın gecikmesine de sebep olur. Emilen kozalarda çiğit ağırlığı düşer. Bu ise kütlü verimini düşürür. Yapılan bir araştırmada C.pallidus’un %31 döküme ve toplam %54 oranında ürün kaybına neden olduğu bulunmuştur. Generatif organ dökümü yanında bitki de anormal tarak oluşumu, bitki boyunun uzaması ve dallarda boğum sayısının artması gibi şekil bozukluklarına da neden olurlar.

Doğal Düşmanları

Ülkemizde tespit edilen doğal düşmanlar aşağıda verilmiştir.

Predatörler

• Chrysoperla carnea Steph. Neu.:Chrysopidae
• Nabis pseudoferus Rm. Hem: Nabidae

Parazitoidler

Leiophron deciphiens Rmb. Hym.: Braconidae

Bitki Tahta Kurularının Mücadelesi

Kültürel Mücadele

• Hasat artıkları uzaklaştırılmalı ve imha edilmeli
• Erken ekim yapılmalı
• Aşırı azotlu gübre kullanılmamalı
• Aşırı sulama yapılmamalı
• Bitkiler sık bırakılmamalı
• Nektarsız, tüysüz ve gossipol oranı yüksek çeşitler tercih edilmeli
• Yonca’nın şerit halinde tuzak bitki olarak ekimi mücadelede başarıyı arttırmaktadır
• Zararlı pamuğa yabani konukçularından geçtiği için yabancı ot kontrolü yapılmalıdır.

Kimyasal Mücadele

Kimyasal mücadelesinin belirlenmesinde doğrudan ve atrap ile sayım yöntemi olmak üzere iki yöntem kullanılmaktadır.

Doğrudan sayım yöntemi: Taraklanma başlangıcından sonra 100 generatif organda 4 zararlı bulunduğunda, kozaların %80’den fazlasının olgunlaştığı dönemde ise 20 zararlı bulunduğunda ilaçlama yapılmalıdır.

Atrap Yöntemi: Taraklanma başlangıcından sonra 50 atrapta 7 birey, kozaların %80’inden fazlasının olgunlaştığı dönemde ise 30 birey olması halinde kimyasal mücadelesi yapılmalıdır.

Bitki Tahtakuruları İçin Önerilen İlaçlar

Aktif madde adı ve oranı	Formülasyon Tipi	Doz (100l su)	Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün)	Etki mekanizması*
Güvenli olarak tavsiye edilen ilaçlar
Sulfoxaflor % 50 w/w	WG=WDG	15 g/da	14	4C
Kontrollü olarak tavsiye edilen ilaçlar
Geçici olarak tavsiye edilen ilaçlar
Dimethoate 400	EC	100 ml/da	7	1B