Bağda Petri Hastalığı

Tanımı, yaşayışı ve belirtileri

Petri hastalığına neden olan etmenler Ascomycota şubesinde yer almaktadır. Özellikle genç bağlarda kendisini gösteren Petri hastalığı “Young Esca, Young vine decline, Black goo disease, Slow dieback, Brown wood streaking” gibi farklı isimlerle anılmaktadır.

Petri hastalığının belirtileri gelişme geriliği ve geriye doğru ölüm şeklinde daha çok genç bağlarda kendini göstermektedir. Yaprak ve tanelerdeki belirtiler Kav hastalığının yaprak ve tanedeki belirtilerine benzemektedir. Asma fidanlarında yaprak belirtileri ortaya çıkmamaktadır. Gövdenin odun dokusunda yer alan lignin, Kav hastalığı etmenlerinde olduğu gibi lakkaz ve peroksidaz enzimleri ile değil, Petri hastalığı etmenlerinin ürettikleri ksilanaz enzimi ile tahrip edilmektedir. Bu etmenlerin hifleri ksilem, parankima ve öz hücrelerinde yaşarlar ve yayılırlar. Konukçu-patojen interaksiyonu sonucunda oluşan tylosis, ksilem borularının siyah-kahverengi olmasına ve tıkanmasına neden olmaktadır (Şekil 89a). Hastalıklı doku enine kesildiğinde bu kısımlar siyah noktacıklar şeklinde görülmekte ve birkaç dakika içinde meydana çıkan boncuk şeklinde koyu amber-siyah renkli zamk akıntısı dikkati çekmektedir (Şekil 89b). Boyuna kesitler alındığında ise tıkanan ksilem boruları çizgiler halinde siyah nekrozlar olarak görülmektedir (Şekil 89c).

Petri hastalığının yayılışında en önemli faktör üretim materyalleridir. Ayrıca etmenlerin sporları hava, yağmur damlacıkları ve rüzgârla yayılabildiği için budama yaralarından giriş yapabilmektedirler. Budamada kullanılan aletler de yayılmada önemli rol almaktadırlar.
‍

Petri hastalığı ülkemizde bağ yetiştiriciliği yapılan tüm bölgelerde görülebilmektedir.

Bağda Petri Hastalığı Mücadelesi

Günümüzde hastalığın etkili bir kimyasal mücadelesi yoktur. Bu nedenle kültürel önlemler hastalıkla mücadelede öne çıkmaktadır.

Kültürel Önlemler

• Fidanlıklarda temiz üretim materyali (çelik, kalem) kullanılmalıdır.
• Fidanlıklarda aşılama gibi işlemlerde kullanılan aletler % 10’luk sodyum hipoklorit ile dezenfekte edilmelidir.
• Sertifikalı fidan kullanılmalıdır.
• Hastalık ile bulaşık asmalardan aşı, kalem ve çelik gibi üretim materyalleri alınmamalıdır.
• Hastalık nedeniyle kuruyan asmalar sökülmeli ve imha edilmelidir. Bu alanlara yeniden dikim, toprağı birkaç yıl dinlendirdikten sonra yapılmalıdır.
• Petri hastalığının bulunduğu bağlarda, hastalığın sağlıklı asmalara bulaşmasını önlenmek için hastalıkla bulaşık olduğu şüphesi bulunan asmalar işaretlenerek en son budanmalı ve bir asmadan diğerine geçerken budama alet ve ekipmanları %10’luk sodyum hipoklorit ile dezenfekte edilmelidir.
• Budamadan sonra koruyucu uygulamalar yapılmalıdır.
• Büyük budama yaraları aşı macunu ve benzeri maddelerle kapatılmalıdır.
• Budama artıkları imha edilmelidir.