Bağlarda Küsküt

Tek yıllık parazit bir yabancı ot olan Bağ küskütü’nün gövdesi 1-3 mm kalınlıkta olup koyu kahverengi ve sert olmasıyla diğer küsküt türlerinden ayrılır. Toprağa kendiliğinden dökülen küsküt tohumları uygun toprak nemi ve sıcaklık bulunca çimlenir. Sonradan asmanın gövde renginde 10-15 cm boyunda çimlenme dalı uzatarak, ucunda bir kıvrılma ile asmaya sarılır. Dallarında bulunan tarak dişi gibi çıkıntıları ile tutunur, bitkinin öz suyunu emerek büyümeye başlar ve topraktan ilgiyi keser. Küskütün ikinci bir çoğalma şekli, tutunmasına yarayan tarak gibi çıkıntılı kısımlarından kopan parçacıkların asma üzerine düşerek tutunup gelişmesi ile olur. Bitki üzerinde tutunup gelişmiş küskütün iplik dallarında çok sık top şeklinde çiçek açar.

Çiçekler kümeler şeklinde olup Temmuz’dan Eylül ayına kadar görülürler, renkleri pembe, menekşe ve bazen de sarıdır. Her bir top yüzlerce tohum taşır. Tohumların bir kısmı olgunlaşır toprağa düşer ve hemen çimlenir.

Bir kısmı da toprak yüzeyine yakın kısımda kalır ve 5-15 yıl durgun bir halde çimlenme gücünü kaybetmeden durur. Yozgat ve Şanlıurfa yöresindeki bağlar toprak yüzünde geliştiğinden, küsküt topraktan kolayca asmaya ulaşır. Tohumla çoğaldığı gibi saç ve sarılıcı dallarının parçaları ile de çoğalır.

Toprağa düşen tohumları ilkbaharda hava koşullarına göre çimlenir, asmayı yakalayıp tutunur, topraktan ilişkisini kestikten sonra asma üzerinde ortaklaşa yaşar, daldan dala uzanır (Şekil 117). Bitkiden bitkiye geçer, bitkinin içinden gıdasını çekerek bitkiyi zayıflatır, sonunda kurutur. Yurdumuzda Ankara, Çankırı, Şanlıurfa, Diyarbakır, Elazığ, Nevşehir, Van ve Yozgat bağlarının çoğu Bağ küskütü ile bulaşıktır.

Bağlarda Küsküt Mücadelesi

Kültürel önlemler

Küskütle bulaşık bağlar sık sık gezilerek küskütlü dallar geride kalıntı bırakmayacak şekilde kesilmeli ve derhal yok edilmelidir. Küskütün tohum bağlamasına meydan vermeden asmalar üzerindeki küskütler toplanmalı ve imha edilmelidir. İlkbaharda (Nisan-Mayıs) asmalar yapraklanmadan önce toprağa düşmüş tohumlarının çimlenmesine veya asma dallarına tutunmasına mani olmak için evvelce küskütlü olduğu saptanan asmaların altına taç genişliğinden daha geniş olmak üzere 5-10 cm kalınlıkta saman dökülmeli, küsküt çimlenmesini oluşturduktan ve samana sarıldıktan sonra samanlar yakılmalıdır. Bağ küskütü ile mücadelede, asmaları tele veya çardağa almanın da iyi bir önlem olduğu saptanmıştır. Asmaları yükseğe alma ile birlikte saman yayma daha iyi sonuç verir. Ancak dikkatsizlik sonucu geride kalan ve kültür bitkisine tutunan bir kaç küskütün çabucak gelişerek asmaları tamamen saracağı ve onlara zararlı olacağı akıldan çıkarılmamalıdır. Küskütle bulaşık bağlardan ve asmalardan üretim gayesiyle çubuk alınmamalı ve bulaşık olmayan sahaların bu yolla ve diğer şekillerle bulaştırılmasından sakınılmalıdır. Bağ küskütünün yoğun bir şekilde sardığı bağlar şayet yukarıdaki önlemlerle kurtarılamayacak durumda ise tamamen imha edilmeli ve parazitin konukçusu olamayacağı bitkiler yetiştirilmelidir.

Kimyasal mücadele

Bağ alanlarında küsküte karşı kimyasal mücadelede kullanılabilecek ruhsatlı herhangi bir herbisit yoktur.