Unlubit

Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli

Dişi oval ve yassı biçimde olup 3,5 mm uzunluğunda, 2-2,5 mm genişliğindedir. Aslında vücut rengi sarı veya sarımsı turuncudur. Ancak üzeri un görünümünde beyaz bir mumsu tabaka ile örtülü olduğu için beyaz renkte görünür. Vücut etrafında 18 adet mumsu çıkıntı olup bunlar kısa ve küt yapıdadır. Abdomenin sonunda bulunan bir çift çıkıntı diğerlerinden biraz uzuncadır (Şekil 68a). Erkek sarı veya kırmızımsı kahverengidir. Bacak ve antenleri açık renkli olup kanatları şeffaf ve parlaktır. Yumurta, uzunca oval şekilde ve sarı renktedir. Yumurtalar beyaz mumsu ipliklerden oluşmuş yığınlar arasında kümeler halinde bulunur. Bir kümede 150-200 adet yumurta vardır.

Larva açık sarı renklidir, mumsu örtüleri yoktur ve oldukça hareketlidir. Kışı ergin, yumurta ve çeşitli larva dönemlerinde, asmaların kabukları altında, yarık ve çatlaklar arasında kök boğazına yakın yerlerde geçirir. Mayıs sonunda kışlağı terk eden ergin ve larvalar beslenmek üzere asmanın yeşil kısımlarına tırmanırlar. Taneler tatlanmaya başlayınca salkımlara geçiş başlar ve bu dönemde çoğalmaları da hızlanır.

Yumurta bırakma süresi uzundur. Bu nedenle, her zaman ergin, yumurta ve larva dönemlerine rastlanır. Bir dişi 250-600 adet yumurta bırakır. Unlubit sıcak ve nemli yerleri seven bir zararlıdır. Yumurta ve larvalar yüksek sıcaklık ve düşük orantılı neme karşı duyarlıdır. Bu nedenle ilkbahar ve yaz mevsiminde, orantılı nem yüksek olduğu zaman Unlubit popülasyonu yükselmekte, kurak geçen yıllarda zarar daha az olmaktadır. Bu yüzden bağlarda Unlubit zararı yıldan yıla değişmekte ve özellikle sık dikilmiş, nemli ve gölgelik bağlarda daha fazla zarar yapmaktadır. Yılda 2-6 döl verir.

Unlubit, asmanın her tarafına yayılarak yaprak, sürgün, salkım ve gövdede zarar yapar. Bitki özsuyunu emerek asmanın zayıflamasına, verimden düşmesine neden olur. Unlubit’in salgıladığı tatlımsı maddeler saprofit fungusların gelişmesi için iyi bir ortam sağlar. Meydana gelen fumajin asmaların her tarafını kaplayarak siyahlık yapar, özümlemeye engel olur ve buna bağlı olarak üzümün kalitesi düşer (Şekil 68b).

Doğal Düşmanları

Marmara Bölgesi’nde en önemli parazitoidi olarak Anagyrus pseudococci (Girault) ve Leptomastix dactylopii Howard (Hym.: Encyrtidae) türü saptanmıştır. Bu parazitoit Unlubit’in gövdesi içine yumurta bırakır. Yumurtalar açılıp larva ile beslenir. Yine içeride pupa olduktan sonra fıçı gibi şişmiş Unlubit’ten parazitoit erginleri çıkar. Predatörler ise aşağıda verilmiştir.

• Chrysoperla carnea Stephens Neu.: Chrysopidae
• Sympherobius amicus Navas Neu.: Hemerobiidae
• Sympherobius fallax Navas Neu.: Hemerobiidae
• Chilocorus bipustulatus L. Col.: Coccinellidae
• Chryptolaemus montrouzieri Muls. Col.: Coccinellidae

Unlubitin Mücadelesi

Kültürel Önlemler

Çok su tutan taban arazide ve gölgelik yerlerde bağ kurulmamalıdır. Eğer bir zorunluluk varsa, asmalar seyrek dikilmeli ve yüksek terbiye sistemi kullanılmalıdır. Bulaşma görülen bağlarda, bulaşık asmaların yaprakları seyreltilmeli, salkımların havalanması sağlanmalıdır. Ayrıca kışın budama yapılırken kabuklar soyulup yakılırsa, zararlı yoğunluğu önemli ölçüde azalmış olur.

Kimyasal Mücadele

Unlubit’e karşı mücadele iki dönemde yapılabilir.

Birinci dönem: Asmanın gövdesindeki kabuklarda ıslaklık görüldüğü ve Unlubit’in yeşil aksama doğru yürümeye başladığı dönemdir. Bu dönemde taneler yaklaşık nohut büyüklüğünde olup yalnız Unlubit’in görüldüğü asmalar ilaçlanmalıdır.

İkinci dönem: Unlubit’in yaprak ve salkımlara geçtiği, tanelerin tatlanmaya başladığı dönemdir. Asmaların çoğunda bulaşma saptanırsa ve ayrıca ihraç edilen çeşitlerde her iki dönemde de ilaçlama yapılabilir.