Tarım ve Orman Bakanlığı
T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı
Ziraai Mücadele Teknik ve İdari Müdürlüğü

Mısır Yaprak Bitleri

Zararlı Mücadelesi
25 Aralık Cumartesi
Mısır Yaprak Bitleri Mücadelesi & İlaçları
Özet
Mısır Yaprak Biti için kültürel önlemleri, doğal düşmanları, biyolojik, fiziksel ve kimyasal mücadele yöntemlerini öğrenin.
0
Paylaş

Rhopalosiphum maidis (Mısır Yaprak Biti)

Kanatsız parthenogenetik dişiler uzunca vücutlu ve mavimsi yeşil veya açık yeşil renktedir. Yaklaşık olarak vücut 2,2 mm uzunluktadır. Kanatlı parthenogenetik dişilerde vücut takriben aynı büyüklükte olup, baş, thorax, bacaklar ve corniculus’lar siyah abdomen ise açık mavimsi yeşil renktedir. Corniculusların kaidesinde geniş bir esmer leke vardır (Şekil 37a).

Rhopalosiphum padi (Ekin Yaprak Biti):

Kanatsız parthenogenetik dişiler esmerimsi zeytin yeşili renkte fakat abdomenin kaidesi ve corniculus’ların bulunduğu alan kırmızımsı esmer renklidir. Vücut uzunluğu 1,5 – 2,3 mm’dir. Antenler çok kısa olup ancak vücudun yarısı kadar uzunluktadır. Kanatlı parthenogenetik dişilerde vücut koyu yeşil, baş ve thorax siyahımsı renktedir (Şekil 37b).

Rhopalosiphum maidis

Sıcaklık ve oransal nemin uygun olduğu ve konukçu bitkilerin bulunduğu yerlerde yıl boyunca parthenogenetik olarak ürer. Gelişme süresi bir haftadan bir aya kadar sürebilir. Tropik orijinli olduğundan yaz sıcaklığından etkilenmez. Etkilendiği en önemli faktör düşük orantılı nemdir. Konukçunun olgunlaştığı ve dokuların sertleştiği zamanlarda, bitkinin körpe kısımlarına ya da genç bitkilere göç eden kanatlı bireyler meydana gelir. Bazen R.padi ve R.maidis birlikte bulunurlar.

Yaprak Bitleri'nin ergin ve nimfleri, yaprak, tepe püskülü ve koçan yaprağında büyük koloniler meydana getirerek, bitki öz suyunu emmek suretiyle zarar yaparlar (Şekil 37c,d). Emgi sonucunda bitki zayıflar, gelişme durur, tanenin olgunlaşması engellenerek buruşmasına ve kurumasına sebep olurlar. Üründe verim azalır ve kalite bozulur. Beslenmeleri esnasında salgıladıkları toksik maddeler yüzünden bitkilerde anormal büyümeler ve yaprakların kıvrılması gibi şekil bozuklukları meydana gelir.

Virüs taşımak ve bulaştırmak suretiyle de zararlı olurlar. Salgıladıkları tatlı maddeler üzerinde saprofit funguslar gelişerek bitkide fumajine neden olurlar.

Bu da özümleme ve solunuma engel olur ve böylece zararlının doğrudan yaptığı zarar artar.

Rhopalosiphum maidis’in konukçuları, başta mısır ve sorgum olmak üzere buğday, yulaf, arpa, çeltik ve diğer yabani ve kültür buğdaygil türleridir.

Rhopalosiphum padi’nin esas konukçuları, Prunus cinsine bağlı yabani ve kültür bitkileridir. Daha çok kuş kirazı (Prunus padus) ve erik (Prunus domestica) üzerinde bulunur. Ara konukçuları ise Gramineae, Typhaceae ve Cyperaceae familyalarına ait türlerdir. Mısır, kirpi darı, buğday, yulaf, arpa ve diğer yabani ve kültür buğdaygil türleri önemli konukçularıdır.

mısırda Yaprak Biti verdikleri zararlar
Şekil 37. a) Rhopalosiphum maidis b) Rhopalosiphum padi c) Mısır yaprağında ve d) tepe püskülünde Yaprak Biti kolonisi ve zararı

Doğal Düşmanları

Ülkemizde Yaprak Bitleri'nin tespit edilen birçok doğal düşmanı bulunmaktadır. Bunlardan önemlileri aşağıda verilmiştir:

Predatörler

  • Coccinella septempunctata (L.), C.undecimpunctata L., C.quattuordecimpustulata (L.), C. cinuatomarginata Felderman (Şekil 39) (Col.: Coccinellidae)
  • Hippodamia (Adonia) variegata (Goeze)  (Col.: Coccinellidae)
  • Adalia bipunctata (L.), A. fasciatopunctata revelierei Mul. (Col.: Coccinellidae)
  • Semiadalia undecimnotata Schneider (Col.: Coccinellidae)
  • Exochomus nigromaculatus (Goeze), E.flavipes M. (Col.: Coccinellidae)
  • Hyperaspis quadrimaculatus Red. (Col.: Coccinellidae)
  • Scymnus interruptus Goeze, S. rubromaculatus (Goeze), S. apetzoides Muls., S. apetzi Muls., S. subvillosus (Goeze), S. bivulnerus Capra Fürsch, S. marginalis (Rossi), S. pallipediformis Günther, S. auritus Thunbg, S. frontalis (Fabricus), S. quadriguttatus Fürsch, S. (Pullus) flagellisiphonatus ( Fürsch.), S. subvillosus (Goeze), S. levaillanti Mulsant (Şekil 38f) (Col.: Coccinellidae)
  • Propylaea quatuordecimpunctata L. (Col.: Coccinellidae)
  • Psyllobora vigintiduopunctata (L) (Col.: Coccinellidae)
  • Tythaspis sedecimpunctata (L) (Col.: Coccinellidae)
  • Nephus bipunctatus (Kugelann), N. nigricans Weise (Col.: Coccinellidae)
  • Brumus octosignatus (Gebler) (Col.: Coccinellidae)
  • Anthicus unicolor Schm. (Col.: Anthicidae)
  • Geocoris megacephalus (R.) (Hem.: Lygaeidae)
  • Orius minutus (L.), O. niger (W.), O. horvathi (Reut.) (Hem.: Anthocoridae)
  • Anthocoris sibiricus Rt. (Hem.: Anthocoridae)
  • Deraeocoris pallens Reut. (Hem.: Miridae)
  • Plagiognathus bipunctatus Reuter (Hem.: Miridae)
  • Nabis pseudoferus Rem., N. punctatus Costa (Hem.: Nabidae)
  • Metasyrphus(=Eupeodes)corallae(Fabr.) (Şekil 38a, b) (Dip.: Syrphidae)
  • Episyrphus balteatus (De Geer) (Dip.: Syrphidae)
  • Melanostoma mellinum L. (Dip.: Syrphidae)
  • Paragus bicolor (F.) (Dip.: Syrphidae)
  • Scaeva pyrastri (L.) (Dip.: Syrphidae)
  • Sphaerophoria scripta (L.), S. turkmenica
  • Bankowska, S.ruppelli Wiedemann (Dip.: Syrphidae)
  • Syrphus ribesii (L.) (Dip.: Syrphidae)
  • Ischiodon aegyptius Wiedemann (Dip.: Syrphidae)
  • Leucopis kerzhneri Tanasijtshuk, L. pallidolineata Tanasijtshuk (Dip.: Chamaemyiidae)
  • Chrysoperla carnea (Steph.), C. hungarica Klapalek, C. pallens Rambur (Neur.: Chrysopidae)

Parazitoitler

  • Aphelinus sp. (Hym.:Aphelinidae) Lypsiphlbeus sp.
  • (Hym.:Aphidiidae) (Şekil 38e) Aphidius sp
Şekil 38. Metasyrphus corollae : a) Ergin b) Larva, Coccinella septempunctata : c) Ergin d) Larva, e) Parazitlenmiş yaprak bitleri (mumya) f) Yaprak bitleri ile beslenen Scymnus larvası

Mısır Yaprak Biti Mücadelesi

Kültürel Önlemler

Sık ekim, aşırı azotlu gübreleme ve aşırı sulamadan kaçınılmalıdır.

İlgili Ürünler

Biyolojik Mücadele

Yaprak Bitileri'nin çok sayıda ve etkili doğal düşmanı bulunmaktadır. Doğal düşmanların korunması durumunda, zararlı baskı altında tutulabilmektedir.

Kimyasal Mücadele

Doğal düşmanların bu zararlıyı baskı altında tutması nedeni ile kimyasal mücadeleye gerek görülmemektedir.

Ülkemizde kimyasal mücadelesi önerilmemektedir.

Kaynaklar

Bu makale, T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI’ndan alınmıştır. İçerikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır.

Orijinal Makale

Zir. Yük. Müh. Vahdettin AKMEŞE, Dr. Mehmet AYDOĞDU, Dr. Öncül Kaangün CANER, Zir. Yük. Müh. Pelin KELEŞ ÖZTÜRK, Zir. Yük. Müh. Özcan TETİK, Zir. Yük. Müh. Ali Faik YILDIRIM, Zir. Yük. Müh. Erkan YILMAZ, Dr. Abdullah YILMAZ (2017). Mısır Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara: T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI