Patates Çürüklük Nematodu

Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli

Patates çürüklük nematodu’nun erkek ve dişisi ortalama 1 mm boyunda, ipliksi yapıda mikroskopik canlılardır (Şekil 15 a). Nematod bütün dönemlerinde genellikle konukçusu içerisindedir.

Bazen de kökün etrafındaki toprakta bulunabilir. Çoğunlukla depolanan tohumluklarda ve toprakta kalan bulaşık yumrularda kışlar. Elverişsiz koşullarda, toprakta yumurta halinde de kışı geçirebilmektedir. D. destructor -28°C’ye kadar canlılığını sürdürebilmekte olup enfeksiyon en çok 15-20°C’de ve %90-100 orantılı nemde olmaktadır. Orantılı nemin %40’dan aşağı olması durumunda yaşayamamaktadır.

Patates çürüklük nematodu, patates yumrularına göz ve benzeri doğal açıklıklardan girer. Başlangıçta kabuk kaldırıldığında belli olan küçük, parlak, beyaz, unumsu veya tebeşir gibi beslenme cepleri denilen lekeler görülür. Zararın ilerlemesi ile beraber kabuk altında kuru, granüler dokudan oluşan bal peteği görünüşünde, çok sayıda nematodun bulunduğu açık kahverengi lezyonlar ve bütün yumruyu saran koyu kahverengi nekrotik lekeler meydana gelir. Dokular kurur, büzülür ve çatlar, kabuk kağıt veya deri gibi bir hal alır (Şekil 15 b).

Etmenin giriş yaptığı bölgelerden sekonder mikroorganizmalar yumruya bulaşır. Bu durumda siyah renk alır. Yumruya yalnız D. desructor’un bulaşması durumunda, bulaşık sahada hafif çukur lezyonlar görülür ve kabuk rengi daha koyudur. Bulaşık yumrular eğer nemli koşullarda saklanırsa genel bir çürüme meydana gelir ve yanındaki yumruları bulaştırır.

Bu nematodun hasat zamanı tarladaki zararı % 20’ye kadar çıkabilmektedir. Uygun olmayan depolama koşullarında zararı çok daha fazla olur.

Patates Çürüklük Nematodu Mücadelesi

Kültürel Önlemler

• Sertifikalı tohum kullanılmalıdır.
• Tohumluk patates yumruları bulaşık olmayan tarlalardan alınmalı veya elle seçilmelidir. Sertifikalı tohum kullanılmayacaksa tohumluklar mutlaka analiz ettirilmelidir.
• Hasat edilmeyen bulaşık yumrular toplanıp imha edilmelidir.
• Serin ve kuru şartlarda depolama ile yumru içinde nematodun üremesi ve diğer yumrulara yayılarak bulaşması önlenir.
• Konukçusu olmayan (fasulye, mısır gibi) bitkilerle 3-4 yıllık münavebe popülasyonun azalmasında etkilidir.
• Tarla nanesi, tarla eşek marulu gibi yabancı otlar bu nematodun konukçuları olduğundan ot mücadelesine önem verilmelidir.

Kimyasal Mücadele

Ülkemiz’de patateste Patates çürüklük nematodu’na karşı kullanılacak herhangi bir bitki koruma ürünü bulunmamaktadır.