Patates Siğil Hastalığı

Tanımı, yaşayışı ve belirtileri

Patatesin en önemli hastalıklarından biridir. Hastalık etmeni toprak kökenli olup canlı dokuda gelişebilen bir fungustur. Etmen hif oluşturmaz, ancak enfeksiyon yerlerinde 200-300 adet hareketli zoospor taşıyan sporangia oluşturur. Olgun sporangium çürüyen urlardan ayrışarak toprağa karışır. Sporangium (dinlenme sporu veya kışlık spor) toprakta 20 yıl veya daha fazla canlılığını sürdürebilir. Toprakta 50cm derinliğe kadar bulunabilmektedir. Sporangium genellikle küresel, kalın duvarlıdır. Toprak parçacıkları ile birleşerek veya kümelenerek 0,1-2.0mm çapa kadar ulaşabilir.

Hastalık en fazla tohum ve toprak hareketleriyle yayılır. Bulaşık yumru, toprak, aletekipman, insanlar ve hayvanların ayaklarına bulaşan toprak parçacıkları, bulaşık patateslerle beslenmiş olan hayvanların dışkısı, kuru bulaşık toprak üzerinden esen rüzgarın taşıdığı hastalıkla bulaşık toprak zerreleri bulaşmaya sebep materyallerdir.

Yeşil aksamda seyrek olarak çiçek ve yaprak enfeksiyonu görülse de genellikle hastalıklı bitkinin yeşil aksamında bir belirti vermez tıpkı sağlıklı bir bitki görünüşündedir. Hastalık, kökler hariç tüm toprak altı kısımlarda ortaya çıkmaktadır. Yumrular (Şekil 8 a), kök boğazı (Şekil 8 b) ve stolonlar (Şekil 8 c) enfeksiyon yerleridir. Bu yerlerdeki enfekteli alanların anormal büyümesi sonucu karnabahara benzeyen biçimsiz, etli, pürüzlü, toplu iğne başı büyüklüğünden yumruk büyüklüğüne kadar urlar oluşabilir.

Yumrudan kolaylıkla kopabilmektedir. Başlangıçta beyaz ya da yeşil renkli olan urlar zamanla kahverengileşerek çürür. Şiddetli enfeksiyonlarda yumrunun tamamen bir gal haline gelmesine neden olur (Şekil 8 d).

Başlıca konukçusu patates ve yabani Solanum spp.’dir.

Patates Siğil Hastalığı Mücadelesi

Mücadelesinde en etkili yol yayılışı önleyici karantina uygulamalarıdır.

Kültürel Önlemler

• Patates üretiminde sertifikalı tohumluk kullanılmalıdır.
• Tarlada tek bir bitkide hastalık tespit edildiğinde o tarlanın tamamı bulaşık kabul edilir, karantina önlemleri uygulanır. Hastalığın iç ve dış karantinada toleransı sıfırdır.
• Bulaşık olduğu belirlenen tarlalarda patates üretimi ve her türlü üretim materyali (fide, fidan gibi) ve şeker pancarı, soğan vb. gibi bulaşık toprağı taşıyabilecek bitkiler yetiştirilmemelidir.
• Bulaşık tarların etrafındaki temiz tarlalarda dayanıklı patates çeşitleri yetiştirilmelidir.
• Bulaşık tarlanın elde edilen yumrular kesinlikle tohumluk, sofralık ve hayvan yemi olarak kullanılmamalı, yakılarak, kaynatılarak veya bulunduğu tarlada derin çukurlara gömülerek imha edilmelidir.
• Bulaşık tarlada kalan yeşil aksam ve yumru artıkları da yakılarak imha edilmelidir.
• Tarla kenarındaki Solanum türlerine ait yabancı otlar temizlenmelidir.
• Üreticilerin bulaşık tarlada kullandıkları tarla işleme, çapalama ve hasat sırasında kullandıkları her türlü araç ve gereç ile hayvanların ayaklarına ve hasat ettikleri ürünün üzerine yapışan toprakların tarla dışına çıkartılması, temiz alanların bulaşmasına neden olacağından, bunu önleyici tedbirler alınmalıdır.
• Bulaşık tarlalarda kullanılan her türlü araç ve gereç %5’lik çamaşır suyu (NaOCl) ile dezenfekte edilmelidir.
• Bulaşık yumrularla beslenen hayvanlarda, sporangia hayvan bağırsaklarında da canlılığını sürdürebildiği ve hayvan dışkısı ile de yayılabileceğinden, hastalıklı yumrular çiğ halde hayvan yemi olarak kullanılmamalıdır.