Armut Kaplanı

Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli

Erginleri 4-5 mm boyunda, 2.5 mm eninde olup, vücudu yassı ve geniş olan süslü bir böcektir. Üstten bakıldığında saydam olan ön kanatları arı peteği gibi desenlidir. Uçları ve orta kısmı duman renginde gölgelidir. Toraks ve abdomen kahverengimsi siyah, bacakları koyu sarı renklidir. Petek gözleri iyi gelişmiştir. Antenleri 5 segmentli pronotum yüksekçe ve öne doğru uzanmış, başı örter durumdadır. Yumurtaları yaklaşık 2 mm uzunluğunda ve parlak siyah renklidir. Nimfler, erginden farklı görünüşe sahip olup renkleri siyahtır (Şekil 50a,b). Abdomenin iki yanında 12 adet çıkıntı bulunmaktadır.

Kışı ergin dönemde ağaç kabukları altında, taşlar arasındaki toprak, yarık ve çatlaklarda ve kurumuş yapraklar altında geçirir. Nisan ayından itibaren kışlakları terk ederek meyve ağaçlarına geçer daha sonra 9-10 gün yaprakların özsuyu ile beslenir ve çiftleşirler. Mayıs başından itibaren dişiler yumurtalarını tek tek yaprağın alt epidermisine ve doku içine bırakırlar. Yumurtalarını korumak amacı ile üzerini zift gibi yapışkan bir sıvı ile örterler. Yumurtaların sadece uç kısımları görünür. Bir dişi ömrü boyunca 21-127 adet yumurta bırakır. Bırakılan yumurtalar 20-25 gün sonra, (yaklaşık haziran başından itibaren) açılmaya başlar. Nimfler önceleri siyah renkli olup, gömlek değiştirdikçe renkleri açılır. Ergin oluncaya kadar beş gömlek değiştirir ve ortalama 22 günde ergin olur. Erginler ekim ayından itibaren kışlağa çekilmeğe başlarlar. S. pyri, yılda 2-3 döl verir.

Zararlının nimf ve erginleri yaprakların özsuyunu emerek klorofilin parçalanmasına ve dolayısıyla yaprakta sarımsı beyaz lekelerin oluşmasına neden olur. Yaprağın alt yüzünde küçük damlacıklar halinde biriken pislikleri ve salgıladıkları tatlımsı maddeler, yaprağın solunum yapmasını engeller ve yapraklarda kuruma ve dökülmelere yol açar (Şekil 51a,b,c). Yoğunluğun yüksek olduğu durumlarda; ağaçlar iyi gelişemez, sürgünler tam olgunlaşamaz, meyveler küçük ve kalitesiz olur.

Armut kaplanı, ülkemizde meyve yetiştiriciliğinin yapıldığı yerlerde bulunabilmektedir. Ancak, sekonder bir zararlı olduğu için her zaman ekonomik düzeyde zarar yapmamaktadır.

Armut kaplanı polifag bir zararlıdır. Birinci derecede elma, armut ve ayvada zarar yapmaktadır. Ayrıca kiraz, vişne, şeftali, kayısı, erik, ceviz, kestane, muşmula, fındık, akdiken, gül, kavak, söğüt, karaağaç, çınar ve süs bitkilerinde de zarar yapmaktadır.

Predatörü

Armut kaplanı’nın, Stethoconus pyri (Mella) (Hem.:Miridae) isimli bir predatörü saptanmıştır.

Armut Kaplanı Mücadelesi

Kültürel Önlemler

• Yeni tesis bahçelerde sık dikim yapılmamalı, aşırı sulama ve azotlu gübre uygulamasından kaçınılmalıdır.
• Bahçe içi ve çevresinde yabancı ot temizliğine özen gösterilmeli, ağaçlar her yıl düzenli budanarak bahçe içi hava sirkülasyonu iyi sağlanmalıdır.

Biyolojik Mücadele

Armut kaplanı’nın doğal düşmanlarıyla ilgili ülkemizde yapılmış çok fazla çalışma bulunmamaktadır. Ancak, doğada birçok parazitoit ve predatörünün olduğu bilinmektedir. Öncelikle bu türlerin doğada korunarak etkinliklerinin artırılmasına özen gösterilmelidir. Meyve bahçelerinde sorun olan zararlı türlerle mücadelede, parazitoit ve predatörlere düşük etkili seçici pestisitler kullanılmalıdır. Ayrıca, bahçe kenarlarında faydalılar için çok yıllık barınak bitkiler (yabani gül, böğürtlen vb.) ve besin kaynağı (av, polen, nektar vb.) olan nane, yabani havuç ve rezene gibi bitkiler korunmalı, eğer mevcut değilse bahçe çevresinde yetiştirilmesi sağlanmalıdır.

Kimyasal Mücadele

Diğer zararlılara karşı yapılan kimyasal mücadele, genellikle bu zararlıyı baskı altında tutmaktadır.

Nisan ayından itibaren erginlerin kışlaklarından çıkıp yapraklara geçtiği, fakat henüz yumurta bırakmadığı dönemde 10 ağacın farklı yönündeki birer sürgünden alınan toplam 100 yaprakta ergin sayısı, yaprak başına ortalama 1 adet olduğunda ilk ilaçlamaya karar verilir. Birinci döl nimflerinin yoğun olduğu haziran ayında yukarıdaki yöntemle ergin ve nimfler sayılır. Yaprak başına ortalama 2-4 adet ergin ve nimf mevcut ise, ikinci ilaçlama yapılır.

Gerekirse temmuz sonu veya ağustosun ilk haftasında üçüncü bir ilaçlama yapılır.  Ancak, Elma ağkurdu ve Elma içkurdu mücadeleleri yapılıyorsa, ayrıca Armut kaplanı’na karşı ilaçlama gerekmeyebilir.

Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları aşağıda verilmiştir.

Armut Kaplanı İçin Kullanılabilecek İlaçlar

Etkili madde adı ve oranı (%)	Formülasyon tipi	Doz (100 litre suya)	Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün)	Etki mekanizması*
Kontrollü olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri
Malathion 650 g/l	EC, EM	100 ml	7	1B
Malathion %25	WP	200 ml	7	1B
Malathion 190 g/l	EC	300 ml		1B