Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli
Zabrus tenebrioides (Goeze), Z. melancholicus Schaum, Z. politus Gauth., Z. spinipes (Fabr.) Z. asiaticus Cast. Ülkemiz de bulunan önemli türler arasındadır. Erginler türlere göre farklılık göstermekle birlikte 12–22 mm boyunda ve 5-8 mm enindedir (Şekil 29a). Sırt kısımları dış bükey ve parlak siyah renklidir. Yumurtaları elips şeklinde ve beyaz renktedir (Şekil 29b).
Larvaların baş ve göğüsü kahverengi, karın kısmının üstü kestane renginde olup alt kenarları kirli beyazdır (Şekil 30a). Yumurtadan çıktığında 4–6 mm uzunluğundadır. Olgun larva boyu ise 18–30 mm’dir. Pupalar serbest pupa tipinde olup 11-13 mm boyundadır (Şekil 30b).
Zararlı kışı toprak içinde hem ergin, hem de larva (çoğunlukla) halinde geçirebilir. Soğuk havalarda hareketsiz olan larvalar toprak sıcaklığının 11-12°C’ye yükselmesi ile birlikte hareketlenirler. Genç larvalar sonbaharda ekin yapraklarını, olgun larvalar ise ilkbaharda yaprak ve sürgünleri toprak içine çekip yiyerek zararlı olurlar. Larvalar ve erginler geceleri beslenmektedirler. Gelişmesini tamamlayan larvalar iklim koşullarına bağlı olarak nisan sonu-mayıs başında pupa olurlar ve mayıs sonu haziran başında erginler çıkar.
Erginler hasada yakın başak tanelerini kemirerek zararlı olmaktadır. Erginler yazın, sıcak günlerde toprak içinde yazlamaya girerler ve sonbaharda yağışların başlamasıyla topraktan çıkarak çiftleşirler. Ekim sırasında erginler toprak altındaki tohumları kemirerek bunların tohumluk özelliğini yitirmesine neden olmaktadırlar.
Çiftleşen dişiler yumurtalarını tek tek toprakta oluşturdukları küçük yuvalara bırakırlar. Yumurtalar toprak sıcaklığı ve nemine bağlı olarak 10–20 gün arasında açılır. Bir dişi 40–80 adet yumurta bırakmaktadır. Zararlı yılda 1 döl verir.
Ekin Kambur Böceği Mücadelesi
Kültürel Mücadele
- Ekim nöbeti uygulamak (buğdaygillerin yerine alternatif bir bitki),
- Nadasa bırakılan tarlaların uygun bir zamanda derince sürülmesi ile yabani
buğdaygilleri yok etmek, - Erken ve tane dökümüne neden olmayacak şekilde tekniğine uygun bir hasat
yapmak.
Kimyasal Mücadele
Ekin Kambur Böcekleri'ne karşı en etkili mücadele tohum ilaçlamasıdır. Bu nedenle zararlının bulaşık olduğu alanlarda tohumluk, mutlaka tekniğine uygun şekilde ilaçlandıktan sonra ekilmelidir. Ancak zorunlu kalındığı hallerde yüzey ilaçlaması uygulanmalıdır.
İlgili Ürünler
Tohum ve yüzey ilaçlamasında kullanılan ilaçlar Ek 4’te (aşağıda) verilmektedir.
Tohum İlaçlaması
Aktif madde adı ve oranı | Formülasyon tipi | Doz | Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün) | Etki mekanizması* |
---|---|---|---|---|
Güvenli olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri | ||||
Kontrollü olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri | ||||
Thiamethoxam 350 g/l | FS | 150m1/100 kg tohum | 120 | 4A |
Geçici olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri | ||||
Chlorpyrifos-ethyl %25 | WP | 200 gr/100 kg tohum | 1B | |
İmidacloprid %70 | WS | 200 gr/100 kg tohum | 4A |
Yüzey İlaçlaması
Aktif madde adı ve oranı | Formülasyon tipi | Doz | Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün) | Etki mekanizması* |
---|---|---|---|---|
Güvenli olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri | ||||
Kontrollü olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri | ||||
Lambda Cyhalothrin 50 g/ | CS | 45m1/da | 14 | 3 |
Geçici olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri | ||||
Deltamethrin, 120 g/1 | EC | 7,5 ml/da | 3 | 3 |
Alphacypermethrin, 100 g/1 | EC | 45 ml/da | 14 | 3 |
Kaynaklar
Bu makale, T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI’ndan alınmıştır. İçerikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır.
Orijinal Makale
Dr. M. Selçuk BAŞARAN, Dr. Numan E. BABAROĞLU, Dr. Eda AKSOY, Dr. Mehmet DUMAN, Doç. Dr. Adnan TÜLEK, Ekrem KAYA, Abdullah YILMAZ, A. Faik YILDIRIM, Dr. Münevver KODAN, Dr. Arzu AYDAR (2017). Buğday Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara: T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI