Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli
Elma gözkurdu erginleri 3.5-6.0 mm boyunda ve 1.5-2.0 mm eninde olup vücutları ince, sık ve sarımsı gri renkte tüylerle örtülüdür. Üst kanatların rengi siyahımsı kahverenginden açık kahverengiye kadar değişir. Üst kanatlarda iki kahverengi bant ile çevrilmiş “V” harfi şeklinde bir leke vardır. Antenleri hortumun ortasından çıkmıştır (Şekil 60a). Yumurtaları beyaz renkte, oval şekilli 0.7x0.5 mm boyutlarında; larvaları bacaksız larva tipinde, olgunlaştığında kıvrık vücutlu, 0.8 mm boyda ve beyaz renkli olup baş kapsülleri kahverenklidir. Üç larva döneminden sonra gelişen pupaları ise serbest pupa tipinde ve yaklaşık 4.5 mm boyundadır (Şekil 60b).
Erginler kışı ağaç kabukları, taş, ölü yaprak altları veya toprağın yarık ve çatlaklarında geçirir. Günlük ortalama sıcaklık 7-8°C, maksimum sıcaklık 10-11°C’yi bulduğunda erginler kışlakları terk etmeye başlar. Şubat ortasından mart sonuna kadar olan bu zamanda beslenme ve uçuş bakımından büyük aktivite göstererek ağaçların açmakta olan tomurcuk, filiz ve sürgünleri ile beslenirler (Şekil 60c). Çiftleşerek yumurtalarını henüz tozlaşmakta olan çiçek tomurcukları içine bırakırlar.
Bir dişi ömrü boyunca ortalama 25 yumurta bırakır. Larvalar 2-4 haftada gelişerek aynı çiçek evinde pupa olur. Genellikle mayıs ayı içinde pupa dönemi sona erer ve çıkan erginler taze yaprak, sürgünlerle kısa bir süre beslenerek, yaz ortasına doğru kışlık yerlerine çekilirler. Elma Göz Kurdu yılda 1 döl verir.
Meyve gözkurtlarının larvaları çiçek tomurcukları içinde beslenip geliştikleri için, zarar gören çiçek açılamaz ve meyve bağlamazlar. Bu tip çiçekler kahverengileşir kuruyarak kalırlar. A. pomorum’ un Ege Bölgesi armutlarında ortalama %25 (%4- 60) oranında çiçeklerde zararlı olduğu, özellikle bakımsız bahçelerde yoğunluk kazandığı bilinmektedir.
Erginler çiçekler dışında taze yaprak, filiz ve sürgünlerle de beslenirler. A. pomorum’un konukçuları, elma, armut, ahlat, badem, kestane, ayva, ceviz, çitlenbik ve güldür.
Parazitoitleri
Anthonomus pomorum’un parazitoitleri aşağıda verilmiştir.
- Scambus pomorum (Ratzeburg) (Hym.: Ichneumonidae)
- Diplazon laetatorius (Fabricius) (Hym.: Ichneumonidae)
- Endromopoda detrita (Holmgren) (Hym.: Ichneumonidae)
- Exeristes roborator (Fabricius) (Hym.: Ichneumonidae)
- Itoplectis maculator (Fabricius) (Hym.: Ichneumonidae)
- Bracon discoideus Wesmael (Hym.: Braconidae)
- Bracon intercessor Nees (Hym.: Braconidae)
- B. minutator (Fabricius) (Hym.: Braconidae)
- B. variator Nees (Hym.: Braconidae)
Elma Göz Kurdu Mücadelesi
Mekanik Mücadele
Gözlerin patlamasından itibaren çiçek tomurcukları görününceye dek ağaçların altına çarşaf serip dalları sallayarak düşen erginler ve ergin çıkışından önce zarar görmüş çiçekler toplanıp imha edilmelidir. Kışın veya budama sırasında yapılacak dal kontrollarında zarar görmüş gözlerin bulunduğu dallar kesilerek ayıklanmalıdır.
İlgili Ürünler
Kimyasal Mücadele
A. pomorum ile bulaşık olduğu bilinen bahçelerde mart ayından itibaren 7-10 gün aralar ile yapılan surveylerde bir ağaçta ortalama 10 zarar görmüş çiçek tomurcuğu varsa veya 100 darbede 30 ergin bulunmuşsa bu zararlı ile ilaçlı mücadele yapılmalıdır. En uygun zaman fenolojik olarak farekulağı dönemidir.
Çiçek tomurcukları görülmeye başladığında ilaçlama bitirilmiş olmalıdır. Herhangi bir nedenle bu zamanda ilaçlama yapılamazsa, mayıs ayının ilk haftasında çiçek taç yaprakları tamamen döküldükten sonra, zarar görmüş çiçek tomurcukları kafes içine alınır. Günlük kontrollar ile ergin çıkış başlangıcı saptandıktan 1 hafta sonra geç ilkbahar ilaçlaması yapılır.
Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları aşağıda verilmiştir.
Elma Göz Kurdu İçin Kullanılabilecek İlaçlar
Etkili madde adı ve oranı (%) | Formülasyon tipi | Doz (100 litre suya) | Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün) | Etki mekanizması* |
---|---|---|---|---|
Kontrollü olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri | ||||
Malathion 650 g/l | EC | 100 ml | 7 | 1B |
Malathion %25 | WP | 25g | 7 | 1B |
Malathion 190 g/l | EM | 300 ml | 7 | 1B |
Kaynaklar
Bu makale, T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI’ndan alınmıştır. İçerikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır.
Orijinal Makale
Dr. Ayşe ÖZDEM, Dr. Arzu AYDAR, Cemil HANTAŞ, Dr. M. Selçuk BAŞARAN, Dr. Aynur KARAHAN, Dr. Vildan BOZKURT, Dr. Münevver KODAN, Dr. Ercan CANIHOŞ, Ali Ferhan MORCA, Dr. N. Mükerrem ÇELİKER, Dr. Naim ÖZTÜRK, Gamze ERDURMUŞ, Dr. Işıl ÖZDEMİR, Ülkem TANIKER (2017). Elma, Armut ve Ayva Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara: T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI