Fındık Gal Sineği

Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli

Fındık Gal Sineği’nin erginleri 1,8-2 mm boyunda, kırmızı renkli ve narin yapılıdır. Antenler, her iki cinsiyette de 14 parçalıdır. Erkeğin anteni, segmentlerinin daha uzun olması nedeniyle dişinin anteninden daha uzundur. Vücut, anten, bacak ve özellikle kanat kenarları uzun tüylüdür. Kanatlar biri düz diğeri çatallı olmak üzere 2 damarlıdır. Dişilerde oldukça uzun bir yumurta borusu bulunur. Yumurtalar, 0,2- 0,3 mm boyunda, soluk kırmızı renkli ve uzunca oval biçimlidir. Larva, başlangıçta saydam görünüşlü, sonraları ise beyaz bir renk alır. Olgun larva 2,5 mm’dir.

Kışı, larva döneminde toprağın 1 cm derinliğinde beyaz bir kokon içerisinde geçirir. Martta pupa olur ve yaklaşık 2 haftalık pupa döneminden sonra erginler çıkmaya başlar. Ergin çıkışının büyük çoğunluğu mart ayında olur. Çiftleşmeden hemen sonra yumurtalarını bırakan erginlerin ömrü 1-2 gün kadardır. Yumurtalarını yeni sürgünlerin tomurcuklarının ucuna ve korunmuş yerlere bırakırlar. Ergin çıkışından 3-4 hafta sonra ilk galler görülür. Galler, yaprakta damarlar boyunca, meyvelerde ise zuruf üzerinde oluşur. Her gal içerisinde olgunlaşan larvalar çisenti veya yağmurdan sonra toprağa inerek kokon örer ve ertesi ilkbaharda ergin olarak çıkarlar. Fındık Gal Sineği yılda bir döl verir.

Zararı larvalar yapmaktadır. Larvalar yaprakta damarlar boyunca, çotanakta yeşil zuruf üzerinde, ya da sürgünlerin uç kısımlarında galler oluşturarak zararlı olurlar (Şekil 40; 41 a, b). Larva çıkışından sonra, önce galler daha sonra da gallerin arası kurumaya başlar. Fazla sayıda gal, yaprağın tümünü kurutup dökebilir.

Meyvelerde ise döküm olmaz, ancak meyve, zuruftaki gallerin basıncı altında gelişemez ve biçimsiz bir şekil alarak zarara uğrar (Şekil 40). Sürgün uç tomurcuklarında oluşan galler, sürgün gelişmesini engeller. Sürgün ucu ve özellikle meyve galleri, yaprak gallerine oranla daha önemli olmaktadır. Doğu Karadeniz Bölgesi’nde bazı fındık bahçelerinde yaygındır. Fındık Gal Sineği'nin konukçusu fındıktır.

Doğal Düşmanları ve Etkinlikleri

Larva dış parazitoiti:

Torymus cultriventris (Hymenoptera: Torymidae)

Larva iç parazitoiti

• Amblyaspis angustula Thoms Hym.: Platygastridae
• Inostemma sp. Hym.: Platygastridae
• Projectogaster oebalus Walk. Hym.: Platygastridae

Fındık Gal Sineği Mücadelesi

Kimyasal Mücadele

İlaçlama Zamanı

Uygulamalar koruyucu olarak yapıldığından, ilaçlanacak bahçelerin bir yıl önceden belirlenmelidir. Bu amaçla, gallerin iyice belirdiği mayıs ayı içerisinde bahçelerin belirlenmesi gerekir.

Bunun için;

• 1-10 da büyüklükteki bahçelerde 10 ocak ,
• 11-30 da büyüklükteki bahçelerde 20 ocak,
• 30 da’dan büyük bahçelerde 30 ocak seçilir.

Rastgele seçilen bu ocakların birer dalındaki gal adedi ve çotanaklar sayılır. Bir çotanakta tek bir gal bulunuşu onun bulaşık olduğunu gösterir. Sayım sonunda o bahçedeki yüzde bulaşıklık oranı bulunarak, bulaşıklığın %50’yi geçtiği bahçelerde ilaçlamaya karar verilir.

İlaçlamalara ergin çıkışıyla birlikte, o bahçedeki yeni fındık sürgünlerinin çoğunluğunun 2 yaprakçıklı olduğu dönemde (sürgün dibindeki 2 küçük koruma yaprakçığı sayılmamalı) başlanır. Yaklaşık mart sonu-nisan başlarına rastlayan ilk ilaçlamadan 20 gün sonra da ikinci uygulama yapılır.