Fındık Yeşil Kokarcası

Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli

Fındık yeşil kokarcası erginleri 11-14 mm boyunda, üstten görünüşü yeşil, kahve renkli ya da yeşilimsi kahverengidir (Şekil 23 a). Alttan görünüşü açık yeşil, ya da kırmızıdır. Abdomenin üzeri mor, antenlerin uç halkaları ve bacakları koyu kırmızıdır. Antenler 5 parçalı olup, ikinci ve üçüncü halkalar eşit uzunluktadır. Erkeğin abdomen ucu çukur, dişinin ise çentiklidir.

Açık yeşil renkli yumurtalar fıçı biçiminde ve ortalama 1,3 mm yüksekliktedir (Şekil 23 b). Üst kısımlarda daire biçiminde ve nokta nokta kapakçık izi bulunur. Yumurtaların üzerinde açılmadan 1-2 gün önce siyah ve üçgen biçiminde yumurta kırıcısı ile embriyo’ya ait kırmızı 2 göz izi belirir (Şekil 23 c). İlk iki nimf döneminde baş ve göğüs siyah, abdomen yeşil renklidir. Son üç dönemde ise tüm vücut yeşildir. Nimflerde antenler 4 halkalıdır.

Kışı ergin olarak dökülmüş yapraklar altında ya da benzeri korunaklı yerlerde geçirir. Kışlayan erginler mart sonu ya da nisan ayında hava sıcaklığı 18–20°C’ye ulaşınca kışlaklarından çıkmaya başlarlar. Çıkış kısa bir sürede tamamlanır ve çıkan erginler çiftleşip yumurta koyar. Dişiler yumurtalarını genellikle 14-28’lik kümeler halinde ve fındık yapraklarının alt yüzlerine bırakır. 8–10 günde açılan yumurtalardan çıkan birinci dönem nimfler yumurta kümesi üzerinde ya da çok yakınında ve toplu olarak beslenirler. Nimfler ikinci dönemi bulundukları yerlerdeki otlar üzerinde geçirir, üçüncü dönemden sonra fındıklara geçerek zarar yapmaya başlar. 5 nimf döneminin toplam süresi 2 ay kadardır. Temmuzda görülmeye başlayan yeni erginler, hasada kadar meyvelerde, daha sonra da yapraklar üzerinde beslenmelerini sürdürürler.

Ergin ve nimfler fındık meyvelerinde emgi yaparak zararlı olur. Zarar biçimi, diğer bazı hemipterlerde olduğu gibi fındığın değişik gelişme dönemlerine bağlı olarak 4 şekilde ortaya çıkar. Normal iriliğe ulaşıncaya kadar geçen dönemde zarar gören meyveler “sarı karamuk”, normal iriliğe ulaştıktan iç dolduruncaya kadar geçen dönemde zarar gören meyveler ise “kara karamuk” olur. (Şekil 25 a,b).

Meyveler iç doldurmaya başladığı dönemde emilmek suretiyle buruşuk ve yer yer çöküntülü olan şekilsiz içler oluşur. Ergin ve larvalar, olgunlaşmakta olan meyveler üzerinde (temmuz ayı içinde) beslenerek dış satım yönünden önemli olan “lekeli iç” zararı oluştururlar (Şekil 26).

Karamuk ve şekilsiz iç biçiminde zarar gören meyveler dökülmekle birlikte, lekeli içler dökülmezler. Zararlı böylece ürün kaybına (karamuk ve şekilsiz iç) ve ürün kalitesini olumsuz yönde etkileyen emgili iç (şekilsiz ve lekeli iç) oluşumuna neden olurlar (Şekil 26 a,b).

Zararlı tüm fındık yetiştirilen alanlarda yaygın fakat düşük yoğunlukta bulunur. Yapılan çalışmalarda zararlının popülâsyonunun Doğu Karadeniz Bölgesi’ne göre Batı Karadeniz Bölgesinde daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

Polifag bir zararlı olmakla birlikte, Karadeniz Bölgesi’nde daha çok fındık zararlısı olarak bilinir. Bundan başka kiraz, dut, elma, narenciye, kızılağaç, böğürtlen, özdikeni ve fındık altı otları bölgedeki diğer konukçularıdır.

Doğal Düşmanları

Yumurta parazitoiti:

Trissolcus grandis Thoms (Hym.: Scelionidae)

Ergin ve nimf parazitoitleri

Gymnosoma rotundatum L. Dip.: Tachinidae
Aridelus sp.

Ergin ve larva parazitoitleri kışlamış erginlerde yıllara göre % 11-39 oranında parazitlenmeye neden olurlar.

Fındık Yeşil Kokarcası Mücadelesi

Kimyasal Mücadelesi

İlaçlama Zamanı

Uygun şekilde yapılacak fındık kurdu mücadelesi ile bu zararlının kışlamış erginleri kontrol altında tutulabilir ve kışlamış erginlere karşı ayrı bir mücadeleye gerek yoktur. Fındık bahçelerinde kışlayan erginlerin çıkışı nisanın ikinci yarısında en üst düzeye ulaşmaktadır. Bu nedenle kimyasal mücadele uygulanacak bahçelerin seçimi bu dönemde yapılmalıdır. Bu amaçla;

• 1-10 da bahçelerden 10 ocak,
• 11-30 da bahçelerden 20 ocak,
• 30 da’dan büyük olanlarda ise 30 ocak seçilir.

Bu alanlarda sabah ya da akşam serinliğinde bir bez çarşaf üzerine silkelenerek düşen erginler sayılır. 10 ocakta ortalama 1 veya daha çok kışlamış ergin bulunan bahçelerde ilaçlama yapılır. Nimflerin saptandığı bahçelerde ise ayrı bir ilaçlama gereklidir. Bu amaçla temmuzun ilk yarısında, yine yukarıda belirtilen yöntemle çalışmalar yapılarak, ocak başına ortalama 1 nimf bulunan bahçelerde kimyasal mücadele uygulanmalıdır.