Tarım ve Orman Bakanlığı
T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı
Ziraai Mücadele Teknik ve İdari Müdürlüğü

Fındıkta Armillaria Kök Çürüklüğü Hastalığı

Hastalık Mücadelesi
25 Aralık Cumartesi
Fındıkta Armillaria Kök Çürüklüğü Hastalığı Mücadelesi & İlaçları
Özet
Fındıkta Armillaria Kök Çürüklüğü Hastalığı belirtileri, kültürel önlemleri ve kimyasal mücadele yöntemlerini öğrenin.
0
Paylaş

Etmenin Tanımı, Yaşayışı ve Hastalık Belirtileri

Hastalık etmeni Armillaria mellea adlı şapkalı bir mantardır. Mantar, şapkalarını sonbaharın ilk yağışlarından sonra oluşturur.

Hasta ağaçların kök boğazında oluşan sarımsı kahverengi olan ve dibe doğru siyahlaşan şapkalar 5–15 cm çapındadır (Şekil 49a). Bu şapkalar miselyumlardan oluşan rizomorfların ucundan meydana gelir. Rizomorflar kalın, silindir şeklinde, önceleri beyaz, sonra koyulaşan miselyum uzantılarıdır. Mantar hem toprakta hem de odun dokusunda yaşar. Ölü ağaçlarda ve toprakta kalan kök parçalarında uzun süre canlılığını devam ettirir. Rutubetli yerlerde iyi gelişme imkânı bulur.

Meyve ve orman ağaçlarının köklerinde çürüklük yapmak sureti ile ağaçların ölümlerine sebep olur. Hastalığa yakalanan ağaçlar ilk yıl çok az sürgün verirler. İkinci yıl yapraklar sararır, dökülür. Üçüncü yıl dal ve dalcıklar ölmeye ve kurumaya başlar. Dördüncü yıl ağaçlar tamamen kururlar (Şekil 49b). Bazen şiddetli enfeksiyonlarda 1-2 yıl içinde de ağaçların kuruduğu görülür. Bunların kökleri incelenirse, ikinci köklerden başlayarak, kök boğazına kadar kabukla odun arasında beyaz bir misel tabakasının varlığı dikkati çeker (Şekil 49c). Hastalığın başlangıcında odun tabakası açık kahverengi, daha sonra sarımtırak veya beyaz süngerimsi bir doku halini alır.

Hastalık ağaçların yaşamlarının kısalmasına ve ağacın verim yaşında ölümüne neden olduğu için ekonomik açıdan önemlidir. Ormandan açılan veya orman alanlarına yakın bahçelerde daha fazla görülmektedir.

Fındıkta Armillaria kök çürüklüğü etmeninin oluşturduğu şapkalı mantarları, ağaçlarda kuruma belirtisi ve kökte kabuk altındaki misel tabakası
Şekil 49. Fındıkta Armillaria kök çürüklüğü etmeninin oluşturduğu şapkalı mantarları (a), ağaçlarda kuruma belirtisi (b) ve kökte kabuk altındaki misel tabakası (c)

Fındıkta Armillaria Kök Çürüklüğü Hastalığı Mücadelesi

Kültürel Önlemler

  • Ağaçlar sağlam ve sağlıklı yetiştirilmelidir. Köklerin yaralanmamasına dikkat edilmelidir,
  • Ağaçlar derin dikilmemelidir,
  • Sonbaharın ilk yağmurlarından sonra oluşan fungusun şapkaları ve oluştukları yerdeki kök parçaları imha edilmelidir
  • Kuruyan ağaçlar bahçeden kökleri ile birlikte sökülerek imha edilmeli ve yerlerinde kireç söndürülmelidir,
  • Hastalık bahçenin belli kesimlerinde ise rizomorfların sağlam ağaçlara ulaşmaması için hasta olanlar 60 cm derinlik ve 30 cm genişlikteki hendekler ile izole edilmelidir,
  • Çevre bahçelerde hastalığın bulunduğu durumlarda sel sularının getireceği hastalıklı parçaların girişini önlemek için bahçenin çevresine 60-70 cm derinlikte hendekler açılmalıdır.

Kimyasal Mücadele

İlaçlamalara hastalık görüldüğünde başlanmalıdır. Hastalık yeni başlamış ise hasta kökler kesilip, hasta kısımlar kazındıktan sonra bu yerler 750g ardıç katranı+250g göztaşı karışımı ile kapatılmalıdır.

İlgili Ürünler

Hastalığın görüldüğü, bahçedeki sağlam ağaçları korumak için, sonbaharda veya ilkbahar başında ağaçların iz düşümleri %2’lik göztaşı ile m²’ye 10 litre ilaçlı su gelecek şekilde ilaçlanmalıdır.

Kaynaklar

Bu makale, T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI’ndan alınmıştır. İçerikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır.

Orijinal Makale

Dr. Kibar AK, Ebru GÜMÜŞ, Dr. Arzu SEZER, Çiğdem BULAM KÖSE, Dr. İlyas DELİGÖZ, Abdullah BALTACI, Ömür DUYAR, Ümit ESER, Nagehan ÇİL TURGUT, Demet ÇELİK ERTEKİN, Dr. Aynur KARAHAN, Dr.Vildan BOZKURT, Dr. Arzu AYDAR (2017). Fındık Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara: T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI