Turunçgil Pamuklu Beyazsineği

Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli

Erginleri, diğer beyazsinek erginlerine çok benzer. Erginlerin kanatları dinlenme halinde vücut üzerinde çatı gibi durur, ancak kanatları birleşik değildir. Pupadan yeni çıktıklarında açık sarı renklidir. Daha sonra salgıladıkları beyaz mumsu madde tüm vücutlarını kaplar ve bu nedenle beyaz bir görünüm alırlar. Erginlerin ortalama boyu dişilerde 1,16 mm, erkeklerde ise 1,0 mm kadardır (Şekil 88).

Yumurtaları 0,3 mm boyda, muz şeklinde ve uç kısımları hafif içe doğru büküktür. İlk bırakıldıklarında açık sarı renkte olup yaprak üzerinde dik dururlar. Embriyo olgunlaştıkça yumurtalar yaprak üzerine yatar ve rengi açık kahverengiye dönüşür. Birinci larva dönemi açık yeşilimsi, ikinci ve üçüncü larva dönemleri kahverengimsidir.

Pupa, oval yapıda dorsal kısmı kahverengi, yanları ise açık kahverengidir.

Vücut kenarında dışa doğru uzamış, kirpik şeklinde uzantılar vardır. Pupa boyu yaklaşık 1 mm’dir. Pupaların vücutlarının kenarı ve üzeri uzun, parlak, yapışkan ve pamuksu maddelerle kaplıdır. Bu pamuksu madde sadece pupa dönemindeki bireyler tarafından salgılanır.

Kışı ağaçların yaşlı yapraklarında çoğunlukla larva veya pupa döneminde geçirir. İlkbaharda erginler çıktıktan sonra yumurtalarını ağacın genç yapraklarına, bazen de yaşlı yapraklarına, yaprağın alt kısmına daire veya yarım daire şeklinde bırakırlar.

Erginler yumurta bırakmak için ağacın alt dalları ve iç kısımlarını tercih eder. Bir dişi ömrü boyunca 100-150 adet yumurta bırakır. Yumurtalar sıcaklığa bağlı olarak 4-12 günde açılır. Erginler diğer beyazsineklerin aksine yaprağın altında kümeler halinde değil, tek tek bulunurlar. Bir yaprakta zararlının tüm dönemlerini bir arada görmek mümkündür. Sonbaharda zararlının yoğun olduğu bahçelerde özellikle hasata yakın dönemde tatlımsı maddeler damlama şeklinde akmaya başlar (Şekil 89a). Yılda 2-3 döl verir.

Larvaları bitki özsuyunu emerek zararlı olur. Yoğun olarak beslendikleri yapraklar zamansız dökülür ve bu gibi ağaçlarda gelişme duraklayarak verim kaybına uğrar. Bu doğrudan zararı yanı sıra, beslenme sırasında larva ve pupaların salgıladığı tatlımsı madde nedeniyle çok yoğun bir fumajine sebep olurlar (Şekil 89b). Bu oluşan fumajin bitkinin fotosentezini engelleyerek bitki gelişimini olumsuz yönde etkiler. Ayrıca fumajin sonucu meydana gelen kirlenme de ürünün Pazar değerini düşürür. Zararlı, Akdeniz ve Ege Bölgeleri’ndeki turunçgil bahçelerinde görülür.

Turunçgil, bağ, guava, boru çiçeği ve bazı süs bitkileri konukçuları arasındadır.

Doğal düşmanları

Turunçgil pamuklu beyazsineği’nin parazitoitleri ve predatörleri aşağıda verilmiştir.

• Cales noacki How. (Hym.: Aphelinidae)
• Encarsia inaron Walker (Hym.: Aphelinidae)
• Encarsia dichroa Mercct (Hym.: Aphelinidae)
• Crysoperla carnea (Steph.) (Neur.: Chrysopidae)
• Conwentzia hageni Banks (Neur.: Coniopterygidae)
• Conwentzia psociformis (Curtis) (Neur.: Coniopterygidae)
• Clitostethus arcuatus Rossi (Col.: Coccinellidae)
• Chilocorus bipustulatus L. (Col.: Coccinellidae)
• Rhyzobius (Lindorus) lophanthae Mulsant (Col.: Coccinellidae)
• Serangium parcesetosum Siccard (Col.: Coccinellidae)

Turunçgil Pamuklu Beyazsineği Mücadelesi

Kültürel Önlemler

• Yeni kurulacak bahçe tesislerinde sık dikimden kaçınılmalıdır.
• Turunçgil bahçelerinin etrafına rüzgar kıran olarak yüksek boylu çit bitkileri zorunlu olmadıkça dikilmemelidir.
• Hava sirkülasyonu sağlanacak şekilde budama yapılmalı, iç kısımlardaki obur dallar temizlenmelidir.
• Zararlı ile bulaşık fidanlar başka yerlere nakledilmemeli ve bulaşık fidanlar imha edilmelidir.

Biyolojik Mücadele

Bu zararlı doğal düşmanları tarafından kolaylıkla baskı altına alınabilmektedir. Doğal düşmanlarından C. noacki (Şekil 90) ve C. arcuatus zararlının kontrolünde çok etkilidir. Doğal düşmanları mevcut ise çok iyi korunmalı, eğer bahçede bulunmuyorsa, olan yerlerden temin edilerek bulaşık bahçelere salınmalıdır. Bu amaçla, C. noacki’nin bulunduğu bahçelere tüplü fidanlar bırakılır. Yararlı böcek bu fidanlara bulaşınca, fidanlar zararlı ile bulaşık bahçeye getirilir ve yararlının yerleşmesi sağlanır.

Kimyasal Mücadele

Zararlının vücudu yapışkan ve pamuksu maddelerle yoğun şekilde kaplı olduğu için kimyasal mücadelede başarı sağlanamamaktadır.