Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli
Erginler, beyazımsı-gümüş renkli olup vücut uzunluğu yaklaşık 3-4 mm kadardır. İnce ve uzun antenlere sahiptir. Kanatların ön kısmında boyuna koyu renkli üç çizgi bulunur. Bunlardan uzun olan ve kenarda bulunanlar bir kavis oluşturarak kanadın orta kısmında birleşirler. Kanat ucunda siyah renkli belirgin bir benek bulunur.
Yumurtaları çıplak gözle görülemeyecek kadar küçüktür. Yeşilimsi beyaz renkli ve oldukça saydamdır. Larva, yaprak veya sürgünde açtığı galeri içerisinde bulunur. Renkleri dönemlerine göre değişmekle birlikte sarımsı yeşildir (Şekil 66a). Son dönem larva yaprak kenarını kıvırmak suretiyle oluşturduğu yuva içerisinde pupa olur. Pupa kızılımsı veya sarımsı kahverenginde ve yaklaşık 4-5 mm uzunluğundadır (Şekil 66b, c).
Zararlı kışı değişik dönemlerde düşük popülasyonlarda geçirmektedir. Erginlerin pupadan çıkışı, çiftleşme ve yumurta koymaya başlaması 1-2 gün sürer. Bir dişi 2-6 gün sürede, toplam 20-100 adet yumurta bırakır. Yumurtalarını akşam alacakaranlıkta ve geceleri bırakır. Erginleri sabah ve akşam saatlerinde aktiftir, gündüzleri ise ağaç tacı içerisinde gizlenmiş halde bulunur. Yumurtalarını genç sürgünlerin uçlarındaki çok taze yapraklara, alt yüzünü tercih etmekle birlikte yaprağın her iki yüzüne tek tek bırakır. Larva yaprak içine girerek galeri açar. Yılda 9-15 döl verebilir.
Larvalar yaprak epidermisi arasına girerek galeri açar. Bir yaprakta 2-3 galeri bulunur. Bazen bu sayı 8-9’a çıkabilir. Galerili kısımlar kıvrılır, kahverengileşir ve ilaç yanıklığına benzeyen görüntüler ortaya çıkar (Şekil 69). Genç bitkilerde gelişme önemli ölçüde azalabilir. Yoğun popülasyonlarda taze sürgün ve meyvelerde de galeriler görülür. Turunçgillerin bütün tür ve çeşitlerinde zararlıdır.
Doğal düşmanları
Turunçgil Yaprak Galeri Güvesi’nin parazitoitleri ve predatörleri aşağıda verilmiştir.
- Citrostichus phyllocnistoides (Narayanan) (Hym.:Eulophidae)
- Cirrospilus sp. nr. lyncus (Walker) (Hym.:Eulophidae)
- Cirrospilus variegatus (Masi) (Hym.:Eulophidae)
- Cirrospilus pictus (Nees) (Hym.:Eulophidae)
- Cirrospilus vittatus Walker. (Hym.:Eulophidae)
- Pnigalio mediterraneus Fer.-Del. (Hym.:Eulophidae)
- Ratzeburgiola incompleta (Boucek) (Hym.:Eulophidae)
- Neochrysocharis formosa (Westwood) (Hym.:Eulophidae)
- Semielacher petiolatus (Girault) (Hym.:Eulophidae)
- Diglyphus isaea (Walker) (Hym.:Eulophidae)
- Chrysoperla carnea Steph. (Neu:Chrysopidae)
- Scymnus spp. (Col.: Coccinellidae)
Turunçgil Yaprak Galeri Güvesi Mücadelesi
Kültürel Önlemler
Gereğinden fazla azotlu gübre uygulamalarından kaçınılmalıdır. Gövdeden çıkan obur dallar temizlenmelidir.
İlgili Ürünler
Biyolojik Mücadele
Faydalı türlerin varlık ve etkinliklerini artırmak için öneri dışı ilaç kullanılmamalıdır.
Kimyasal Mücadele
Yetişmiş ağaçlar ilaçlanmamalıdır. Fidanlıklar ve 5-6 yaşından küçük ağaçlarda kültürel önlemler ve biyolojik mücadele yoluyla zararlı kontrol altına alınamıyorsa, ilkbahar sürgünlerinde %15-20 bulaşma saptanırsa ilaçlama yapılmalıdır. İlaçlama sonrası oluşan taze yapraklarda larva görüldüğünde, taze sürgün yoğunluğu da fazla ise ikinci ilaç uygulaması yapılmalıdır. Daha sonraları duruma göre ilaçlamalar tekrarlanabilir. Zararlının mücadelesinde kullanılacak bitki koruma ürünleri aşağıda verilmiştir.
Turunçgil Yaprak Galeri Güvesi İçin Kullanılabilecek İlaçlar
Etkili madde adı ve oranı(%) | Formülasyon tipi | Doz (100 litre suya) | Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün) | Etki mekanizması* |
---|---|---|---|---|
Güvenli olarak tavsiye edilen ilaçlar | ||||
Diflubenzuron % 25 | WP | 50 ml | 14 | 15 |
Teflubenzuron 50 g/l | SC | 100 ml | 14 | 15 |
Kontrollü olarak tavsiye edilen ilaçlar | ||||
Novaluron 100 g/l | EC | 50 ml | 14 | 15 |
Flufenoxuron 050 g/l | DC | 75 ml+(15 ml yayıcı yapıştırıcı) | 28 | 15 |
Kaynaklar
Bu makale, T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI’ndan alınmıştır. İçerikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır.
Orijinal Makale
Ali ÖZTOP, Dr. Abdullah YILMAZ, Dr. Mehmet KARACAOĞLU,Dr. Adalet HAZIR, Dr. Melike YURTMEN, Ali KARATAŞ, Dr. Münevver KODAN, Bengi TOPKAYA KÜTÜK, Nuri ARI, Bilgin GÜVEN, Dr. Öncül K. CANER, Dr. Ercan CANIHOŞ, Selda ÇALIŞKAN, Fatih TOLGA, Dr. Serdar EYMİRLİ, İlker KURBETLİ, Dr. Yasemin SABAHOĞLU (2017). Turunçgil Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara: T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI