Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli
Genel olarak erginler 4-7 mm boyunda, kızıl kahverenkli ve siyah bacaklı arıcıklar olup, ön kanadın üst ortasında siyah bir lekeye sahiptir (Şekil 65a, d). Dişilerde ovipozitor testere şeklindedir. Yumurtalar beyaz, ince uzun oval, 0.4-0.5 mm boyundadır. Larvaları krem renginde, geliştiklerinde boyları 10-15 mm’dir (Şekil 65b, e).
Larvanın meyveden ayrıldığı delik üzerinde ve meyve içindeki siyahımsı renkli artıkları tahtakurusu kokusundadır.
Kışı toprağın birkaç santimetre derinliğinde kokon içerisinde larva döneminde geçirirler. İlkbaharda ergin çıkışları genellikle, konukçularının çiçekleri açmak üzereyken başlar ve çiçeklenme döneminde devam eder. Az hareketli olan erginler, günün sıcak saatlerinde uçar; hava serinleyince açılmak üzere olan çiçekler içinde gizlenip polen ile beslenirler.
Dişiler yumurtalarını henüz açılmamış ya da yarı açılmış çiçeklerin dip kısmına,yapraklarının dış yüzüne ovipozitorları ile açtıkları yarıktan epidermis altına bırakırlar. Bir çiçeğe 2-5 yumurta bırakabilirler. Yumurta bırakılan yer, yumurta açılmasıyla birlikte epidermisin kahverengileşmesiyle anlaşılır. Sıcaklığa bağlı olarak 1 - 2 hafta sonra yumurta açılır. Larva, armutta önce çanak yaprakların dibine yönelir ve çiçek tablasının çevresinde, epidermis altında yüzeysel bir galeri açmaya başlar.
Sonra merkeze yönelir ve çekirdekleri yer. Elmada çoğu kez önce meyve kabuğunda yüzeysel galeri açar, sonra aynı ya da bir başka meyvenin içine girer.
İlk meyveden ayrılış, genellikle çiçek tablasından olur. Sonraki meyvelere ise larva çoğunlukla yandan açtığı bir delikten girer ve yan delikten ayrılır. Böylece bir larva birden çok meyveye saldırarak dökülmelerine neden olur.
Gelişmesini 4 gömlek değiştirerek 3-5 haftada tamamlayan larva meyveyi terk ederek toprağın birkaç santimetre derinliğinde hazırladığı, toprak ve salgısı karışımı bir kokon içinde gelecek ilkbahara kadar diyapoz halinde kalır. Yılda 1 döl verir. Testereliarıların larvaları meyvelerin çekirdek evlerini yerler. Zarar gören meyveler dökülür.
Elma testereliarısının larvaları ilk çıkışlarında, meyveler fındık büyüklüğünde iken meyve kabuğunda yüzeysel galeriler açar (Şekil 65c). Daha sonra aynı yada başka bir meyvenin çekirdek evine girer. Çekirdek evi zarar görmeyen meyve yüzeyindeki galeri izi karakteristik bir görünümle sürekli kalır ve zamanla şekli bozulur. Armut meyveleri fındık büyüklüğüne geldiği zaman, meyveler üzerinde yaklaşık olarak 2 mm çapında delikler görülür. Bu deliklerden zararlının siyah esmerimsi dışkıları çıkar. Bu görünüşteki meyveler kısa zamanda dökülür (65f).
İlgili Ürünler
Armut ve elmadaki türlerde, bir larva, gelişmesi süresinde 2-3 meyveyi zarara uğratır. Testereliarılar %100’e yakın meyve dökümüne yol açabilir. Ülkemizin tüm bölgelerinde bulunmaktadır. H. testudinea elmada ve H. brevis armutta zararlıdır.
Elma Testereliarısı & Armut Testereliarısı Mücadelesi
Kültürel Önlemler
Testereliarı zararı görülen bahçelerde kışın toprak işlemesi yapmak suretiyle popülasyon azaltılabilir.
Kimyasal Mücadele
En uygun ilaçlama zamanı, yumurtaların açılmaya başladığı zamandır. Bu, birçok çeşitte tam çiçeklenme dönemine rastlar. Bununla birlikte, bu dönemde faaliyette
bulunan bal arılarının korunması için ilaçlama çiçek taç yaprakları dökülürken uygulanmalıdır. Bu zamanı tespit için, bahçede erken çiçek açan çeşitler üzerinde çiçek taç yaprakları dökülmeye başladığında bir sayım yapılır. Sayımda en az 5 ağaçtan rastgele 20’şer bukette sağlam ve zarar görmüş çiçekler sayılmalı; bulaşma oranı %10’un, üzerinde ise ilaçlama yapılmalıdır.
Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları aşağıda verilmiştir.
Elma Testereliarısı & Armut Testereliarısı İçin Kullanılabilecek İlaçlar
Etkili madde adı ve oranı (%) | Formülasyon tipi | Doz (100 litre suya) | Son ilaçlama ile hasat arası süre (gün) | Etki mekanizması* |
---|---|---|---|---|
Kontrollü olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri | ||||
Malathion 650 g/l | EC, EM | 125 ml | 7 | 1B |
Malathion 190 g/l | EC | 300 ml | 7 | 1B |
Kaynaklar
Bu makale, T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI’ndan alınmıştır. İçerikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır.
Orijinal Makale
Dr. Ayşe ÖZDEM, Dr. Arzu AYDAR, Cemil HANTAŞ, Dr. M. Selçuk BAŞARAN, Dr. Aynur KARAHAN, Dr. Vildan BOZKURT, Dr. Münevver KODAN, Dr. Ercan CANIHOŞ, Ali Ferhan MORCA, Dr. N. Mükerrem ÇELİKER, Dr. Naim ÖZTÜRK, Gamze ERDURMUŞ, Dr. Işıl ÖZDEMİR, Ülkem TANIKER (2017). Elma, Armut ve Ayva Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara: T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI