Tarım ve Orman Bakanlığı
T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı
Ziraai Mücadele Teknik ve İdari Müdürlüğü

Turunçgilde Yaprak Pireleri

Zararlı Mücadelesi
25 Aralık Cumartesi
Turunçgilde Yaprak Pireleri Mücadelesi & İlaçları
Özet
Yaprak Pireleri için kültürel önlemleri, doğal düşmanları, biyolojik, fiziksel ve kimyasal mücadele yöntemlerini öğrenin.
0
Paylaş

Tanımı, yaşayışı ve zarar şekli

Erginleri genellikle 3-4 mm boyunda, narin yapılı ve yeşil renklidir (Şekil 108a). Vücutları silindir şeklinde olup, ön kısım geniş, arkaya doğru incelir. Kıl şeklinde olan antenler, gözlerin arkasından çıkar. Başta genellikle 2 adet nokta göz bulunur. Arka tibialarda genellikle çift sıralı olarak dikenler dizilmiştir. Bu durum familyanın ayırt edici özelliğidir. Ön kanatlar kalın ve çok defa parlak renklidir. Erginleri aktif olup kolaylıkla sıçrar ve uçarlar. Ergin ve nimflerin yan yan yürümeleri çok karakteristiktir.

Kışı ergin halde, yere dökülmüş yaprak altlarında, kabuk altları veya yarıklar arasında geçirirler. İlkbaharda nisan ayı başlarından itibaren çıkarak, önce yabani bitkilere, daha sonra da asma, pamuk, mısır, turunçgil ve diğer bitkilere geçer. Dişiler çiftleştikten sonra, yaprakların alt yüzlerine ve yaprak damarlarına olmak üzere yumurtalarını ovipozitörleri ile gömerler. Bunlar yaklaşık 10 gün içerisinde açılarak larvalar çıkar. Larva süresi ilk dölde 5 hafta kadar sürer. Beş larva dönemi geçirdikten sonra ergin olur. Daha sonraki yaz mevsimlerinde yumurtaların açılma süresi ve larva süreleri kısalır. Popülasyon yoğunluğu haziran ayından itibaren artmaya başlar ve mevsim sonuna doğru en yüksek düzeye ulaşır. Erginler sonbahar başlarında kışlamadan önce turunçgillerde meyve rengi yeşilden sarıya dönerken zararlı olurlar. Yılda 3-4 döl verirler.

Yaprak pireleri, turunçgil içerisinde özellikle portakal ve mandarin çeşitlerinde önemli zarara neden olur, ancak bunlar turunçgil üzerinde döl vermezler. Sokucu-emici ağız parçaları ile bitki öz suyunu emerler. Bu nedenle yapraklarda klorofil azalır veya tamamen tahrip olur ve yaprakların alt yüzeyi küçük, beyaz veya sarımsı renkte emgi lekeleri ile kaplanır. Meyvelerdeki emgi sonucu meyve kabuğundaki hücrelerden yağ salınmasına neden olurlar. Bunun sonucunda kabukta lekeler ortaya çıkar. Meyveler gerçek rengini alırken emgi yerleri açık yeşil veya sarı renkte kalır (Şekil 108b). Bu lekeler birleşerek meyvenin büyük bir yüzeyini kaplayabilir. Emgi lekeleri yoğun olan meyvelerin satış değeri düşer. Pamuk ve mısır tarlalarına yakın turunçgil bahçelerinde daha fazla zararlıdır. Bu zararlılar her yıl ve her yerde aynı derecede zararlı olmazlar.

Pamuk ve mısır tarlalarına yakın bahçelerde daha yoğun olarak bulunabilirler. Yurdumuzda daha çok Ege ve Akdeniz Bölgeleri’nde zararlı olmaktadır. Polifag bir zararlı olup pamuk, fasulye, bakla, börülce, susam, mısır, yonca, domates, patlıcan, patates, şeker pancarı, turunçgil ve asma olmak üzere birçok kültür bitkisi ve yabani bitkiler konukçularıdır. Yaz sonu ve sonbaharda kışlama amacıyla turunçgillere göç eder ve zarar verirler.

İlgili Ürünler

Turunçgilde Yaprak piresi zararı
Şekil 108. a) Empoasca sp.ergini b) Yaprak Piresi zararı

Doğal Düşmanları

Yaprak Pireleri'nin predatörleri aşağıda verilmiştir.

  • Nabis pseudoferus L (Hem.: Nabidae)
  • Chrysoperla carnea (Stephens) (Neur.: Chrysopidae)

Turunçgilde Yaprak Pireleri Mücadelesi

Kültürel Önlemler

  • Ağaçların kuvvetli olması önemlidir. Budama, gübreleme, sulama, toprak işlemesi gibi bakım işleri zamanında ve uygun bir şekilde yapılmalıdır.
  • Turunçgil bahçelerinde yabancı ot kontrolüne ve temizliğine önem verilmelidir.
  • Yaprak pirelerinin zararlı olduğu diğer kültür bitkilerinde, bu zararlıya karşı mücadele yapılmalıdır.
  • Pamuk, mısır ve sebze ekim alanları yakınında turunçgil bahçeleri kurulmamalıdır.

Kimyasal Mücadele

Sonbaharda, bu zararlıya karşı uzaklaştırıcı etkiye sahip kireç uygulaması yapılır. Bu amaçla, 100 lt suya 4 kg saf sönmemiş kireç karıştırılarak hazırlanan çözelti ağaçların dış yeşil aksamını kaplayacak şekilde motorlu yüksek basınçlı pülverizatör ile püskürtülür. Bu uygulamanın bir kere yapılması yeterlidir. Ancak yağmurla yıkanırsa uygulama tekrarlanır.

Meyveler renk dönümü başlamadan önce (ağustos-eylül) her 25-30 dekarlık bahçede; her ağacın 4 yönünden toplam 10’ar meyve olmak üzere değişik 25 ağaçtan 250 meyvede emgi lekeleri sayılır. Ortalama 1 cm çapındaki lekeler bir, çok küçük lekelerin 2-3 tanesi bir, birleşik büyük lekelerin ise her cm²’si bir leke kabul edilir. Bahçe büyük ise 25-30 dekarlık parseller halinde yukarıda anlatıldığı şekilde sayımlar tekrarlanır.

Bir önceki yılda hasat zamanı meyvelerdeki zararlanmalar ve sezon içinde bahçedeki yabancı ot durumu da dikkate alınarak, sürvey yapılan bahçede 250 meyve üzerinde 1 emgi lekesi görüldüğünde mücadeleye karar verilir. Limon ve greyfurtların meyvelerinde lekelenme söz konusu olmadığından mücadele gereksizdir.

Kaynaklar

Bu makale, T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI’ndan alınmıştır. İçerikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır.

Orijinal Makale

Ali ÖZTOP, Dr. Abdullah YILMAZ, Dr. Mehmet KARACAOĞLU,Dr. Adalet HAZIR, Dr. Melike YURTMEN, Ali KARATAŞ, Dr. Münevver KODAN, Bengi TOPKAYA KÜTÜK, Nuri ARI, Bilgin GÜVEN, Dr. Öncül K. CANER, Dr. Ercan CANIHOŞ, Selda ÇALIŞKAN, Fatih TOLGA, Dr. Serdar EYMİRLİ, İlker KURBETLİ, Dr. Yasemin SABAHOĞLU (2017). Turunçgil Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara: T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI