Zeytin Çiçek Sap Sokanları

Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli

Erginler 7–8 mm. boyundadır. Genel görünüş itibari ile uzunca bir vücut yapısına sahiptir. Renk yeşilimsi olup erkekleri dişilere nazaran daha koyu renklidir. Baş, küçük bir üçgen şeklindedir. Kanatlar şeffaf, damarlar oldukça belirgindir. Dişiler erkeklere nazaran daha uzunca bir vücut yapısına sahiptir(Şekil 17). Yumurtaları açık krem renginde ve muz şeklindedir. Yumurtalardan ilk çıkan nimfler yeşil renklidir. İlk dönemlerde hareketleri nispeten yavaştır.

Kışı, sürgünlerde açılan yarıklar içinde yumurta halinde geçirir. Havaların ısınmaya başladığı mart sonu - nisan başlarında, yumurtalar açılmaya başlar. Çiçek salkımlarının gelişme periyodu içinde, zararlıya yoğun bir şekilde rastlanır. Nimf ve ergin dönemleri tamamen zeytinde geçer. Genellikle nisan ayı sonuna kadar tamamlayarak ergin döneme geçerler. Dişiler, yumurtalarını genç sürgünlerin kabuk kısmı üzerinde açtıkları yarıklar içine bırakırlar. Bir ergin dişi 50’ye yakın yumurta koyabilir. Bu zararlılar, yılda bir döl verirler.

Zeytin çiçek sap sokanları, doğrudan doğruya çiçek zararlısıdır. Nimf ve erginler hortumlarını çiçek tomurcuklarına sokarak beslenirler. Çiçek tomurcuklarının belirmesi ve kabarması ile başlayan zarar, çiçeklerin meyve bağlamasına kadar devam eder. Erginler oburca beslendiği için, bu dönemde zararı daha da artar. Her iki dönemde de böcek, hortumu vasıtasıyla önce tomurcuğun çanak yaprağını ve daha sonra çiçek iç organlarını emerek beslenir. Çanak yaprağının emilmesi sırasında dairesel bir leke meydana gelir. Zaman ilerledikçe emgi yeri koyulaşır. Çiçek açılamaz, rengi kahverengiye dönüşür ve sonuçta da zarar gören tomurcuk kuruyup dökülür. Zararlı bazen 30-40 çiçek tomurcuğunun 4-8 tanesine zarar verebilir. Ayrıca ergin dişi, yumurta koymak için, genç sürgünler üzerinde ovipozitörü vasıtasıyla yaralar oluşturmaktadır.

Böylece sürgünler, sanki dolu vurmuş gibi bir görünüm alırlar. Bu gibi sürgünlerde gelişme yavaşlar.

Bu zararlı Adana, Aydın, Balıkesir, Bursa, Çanakkale, İzmir, Manisa ve Muğla ili zeytinliklerinde yaygındır.

Konukçuları: Ana konukçusu zeytindir. Tesadüfen zeytin altlarında bulunan otsu bitkilerde ve çevrede bulunan meyve ağaçlarında da görülebilir.

Doğal Düşmanları

Yapılan çalışmalarda, Anthocoris nemoralis (Fabr.) (Hem.: Anthocoridae)’in bu zararlının avcısı olduğu saptanmıştır.

Zeytin Çiçek Sap Sokanlarının Mücadelesi

Kimyasal Mücadele

‍
Çiçek sap sokanlarının mücadelesi, Zeytin güvesinin çiçek nesli mücadelesi ile aynı zamana rastladığından, Zeytin güvesi mücadelesinin yapıldığı bahçelerde, bu zararlı için ayrıca kimyasal mücadeleye gerek yoktur. Zeytin güvesi mücadelesinin yapılmadığı bahçelerde ise, zeytinin çiçek açma zamanında, Zeytin çiçek sap sokanları nimf ve erginlerinin zararlı olmaya başladığı Nisan sonu-Mayıs başlarında, ağaç başına 25 civarında zararlı saptandığında ilaçlama yapılmalıdır. (Ek 4)