Tanımı, Yaşayışı ve Zarar şekli
Ergin, genellikle kızıl kahverenkli ve üzeri sarımsı renkte tüylerle örtülüdür. Boyu ortalama 5-7 mm, hortumu ise 2 mm uzunluğundadır. Antenler kızıl kahverenkli olup, hortumun hemen hemen yarısına yakın bir yerden çıkarlar (Şekil 16).
Yumurta limon sarısı renginde, 0,56 x 0,46 mm boyutlarında eliptik bir şekle sahiptir. Dış kısmı parlak ve pürüzsüzdür. Larva bacaksız, kıvrık, kirli krem renginde olup, 5 mm boyundadır. Baş ve başı takip eden vücut kısımları iricedir. Vücut geriye doğru gittikçe incelir. Pupa, 1,5-1,6 mm çapında toprakta bir kokon içinde görülür.
Kışı toprakta pupa döneminde geçirir. Erginler, mart sonu nisan başından itibaren ağustos ayına kadar görülür. Erginler bitkinin taze sürgün, yaprak, çiçek ve meyveleri ile beslenerek cinsel olgunluğa erişirler. Dişiler, nohut büyüklüğünü almış meyvelerin kabuk altlarına yumurta bırakırlar. Yumurtalar iklim koşullarına bağlı olarak 9-14 günde açılır. Yumurtadan çıkan larvalar zeytinin etli kısmı ile beslenerek gelişmesini sürdürür. Gelişmesini tamamlayan larva toprakta pupa olur. Yılda bir döl verir.
Zeytin kurdu önemli bir zeytin zararlısıdır. Değişik zamanlarda ve çeşitli bitki kısımlarında yaptığı zarar şekli ve derecesi ile dikkati çeker. Taze sürgün ve yapraklardaki zararı: Mart-nisan aylarında kışlaktan çıkan erginler, genç sürgün ve taze yapraklara saldırarak delik deşik yaparlar. Zarar gören genç sürgünler, normal fizyolojik gelişmelerini sürdüremezler, renkleri değişir ve kurur.
İlgili Ürünler
Çiçeklerdeki zararı: Erginler, tomurcuk ve çiçekte de beslenir. Zarar gören çiçek tomurcuğunun, delik şeklinde kenarlarının yırtık olduğu ve çiçek iç organlarının yendiği görülür. Zarar görmüş çiçek tomurcuğunun, zamanla rengi değişir, açılamaz ve meyve bağlamadan kuruyup dökülür.
Meyvelerdeki zararı: Erginler, meyvelerin nohut iriliğinden 1-1.5 cm oluncaya kadar olan döneminde beslenir. Beslenme sonucu birçok yaralar belirir. Zarar görmüş meyveler gelişemez; buruşarak kurur ve dökülür. Kuruma sırasında, yara yerlerinin kenarları kabarır ve ortası çökük karakteristik bir durum alır. Erginler önemli ürün kayıplarına sebep olur (Şekil 16).
Konukçuları: Konukçusu zeytindir.
Doğal düşmanları
Zeytin kurdunun Ülkemizde bugüne kadar saptanmış herhangi bir doğal düşmanı yoktur.
Zeytin Kurdunun Mücadelesi
Kültürel Önlemler
Zeytin kurdu erginleri, en hafif bir sarsıntıda kendisini yere atar veya uçar. Güneşli havalarda çok hareketli ve çevik; güneşsiz havalarda ise uyuşukturlar.
Bu sebeple Mart sonu Nisan başından itibaren, güneş doğmadan önce ağaçların altına çarşaf sererek, ağaçları silkelemek suretiyle düşen böcekler toplanıp imha edilir. Temmuz-Eylül aylarında da yere dökülen meyveler toplanıp yok edilmelidir.
Kaynaklar
Bu makale, T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI’ndan alınmıştır. İçerikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır.
Orijinal Makale
Dr. Tevfik TURANLI, Dr. Öncül K. CANER, Dr. Barbaros ÇETİNEL, Dr. Serpil ERİLMEZ, Dr. Latife ERTEN, Cemil HANTAŞ, Serkan KAPTAN, Dr. Yıldız SOKAT, Dr. Nursen ÜSTÜN, Dr. Ercan CANIHOŞ, Dr. N. Mükerrem ÇELİKER, Duygu DEMİRÖZ, Dr. Bilgin GÜVEN, Dr. Mehmet KAPLAN, Nuray KÖRÜKMEZ, Mustafa TÜFEKLİ (2017). Zeytin Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara: T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI